عفونت مثانه چیست و چه علائمی دارد؟

عفونت مثانه با اصطلاح پزشکی «سیستیت» شناخته می شود. التهاب در مواردی به کار می رود که ناحیه ای از بدن دچار قرمزی و تورم شود. در برخی موارد، بیمار درد را نیز تجربه می کند.در اغلب موارد، سیستیت به دلیل یک عفونت باکتریایی به نام «عفونت مجاری ادراری (UTI)» اتفاق می افتد. عفونت مثانه ممکن است دردناک و آزاردهنده باشد. در صورتی که عفونت به کلیه های شما منتقل شود، می تواند مشکلات سلامتی جدی ایجاد کند.

سیستیت یا عفونت مثانه همچنین ممکن است به دلیل واکنش به برخی از داروها یا درمان های خاص (مثل پرتو درمانی) رخ دهد. مواردی که منجر به تحریک مثانه می شوند مثل محصولات بهداشتی، ژل اسپرم کش یا استفاده طولانی مدت از سوند نیز می توانند به مثانه شما آسیب رسانده و آن را ملتهب کنند. در برخی موارد نیز بیمار ممکن است به دلیل وجود بیماری دیگری به سیستیت مبتلا شود.معمولاً سیستیت باکتریایی با مصرف داروهای آنتی بیوتیک درمان می شود. درمان سایر انواع سیستیت به علت آن بستگی دارد.

علائم عفونت مثانه چیست؟

علائم و نشانه های سیستیت شامل موارد زیر می شود:

  • احساس نیاز شدید و مداوم به دفع ادرار
  • درد یا سوزش در زمان ادرار
  • دفع مکرر و مقدار کم ادرار
  • خون در ادرار
  • ادرار کدر و بدبو
  • ناراحتی لگن
  • احساس فشار در زیر شکم
  • تب با درجه پایین

در کودکان خردسال، نشت ادرار در طول روز ممکن است نشانه ای از عفونت دستگاه ادراری باشد. شب ادراری معمول کودکان معمولاً ارتباطی با UTI ندارد.

 

عفونت مثانه چیست

چگونگی تشخیص عفونت مثانه

در صورت داشتن علائم سیستیت در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید. پزشک با توجه به علائم و سابقه ی پزشکی شما می تواند این مشکل را تشخیص دهد.

در مواردی که پزشک برای تشخیص دقیق به اطلاعات بیشتری نیاز داشته باشد، ممکن است موارد زیر توصیه شود:

  • آزمایش ادرار: برای این آزمایش شما مقدار کمی از ادرار خود را در ظرف می ریزید. پزشک ادرار شما را برای وجود هر گونه علائم عفونت مثل باکتری، خون و … مورد آزمایش قرار می دهد. در صورت وجود باکتری ممکن است آزمایشی به نام کشت ادرار نیز انجام شود تا نوع دقیق باکتری مشخص گردد.
  • عکس برداری: معمولاً برای تشخیص سیستیت نیاز به آزمایش عکس برداری نیست. اما در برخی موارد، عکس برداری ممکن است مفید باشد. به عنوان مثال، اشعه ایکس یا سونوگرافی به پزشک در تشخیص علل احتمالی التهاب مثانه، مانند تومور یا مشکلات آناتومی کمک می کند.

چه عواملی باعث ایجاد عفونت در مثانه می شوند؟

سیستم ادراری شامل کلیه ها، حالب ، مثانه و مجاری ادرار می شود. همه ی این اندام ها در حذف مواد زائد از بدن نقش دارند.کلیه ها یک جفت اندام لوبیایی شکل هستند که در قسمت پشت و بالای شکم شما قرار دارند. این اندام ها ضایعات خون را فیلتر کرده و غلظت بسیاری از مواد را تنظیم می کنند. لوله هایی به نام حالب، ادرار را از کلیه ها به مثانه انتقال می دهند. مثانه تا زمانی که نیاز به دفع ادرار داشته باشید، ادرار را در خود ذخیره می کند. در نهایت، ادرار از طریق مجرای ادراری از بدن شما خارج می گردد. 

راه های تشخیص عفونت مثانه

۱. سیستیت باکتریایی

عفونت ادراری معمولاً زمانی اتفاق می افتد که باکتری های خارج بدن، از طریق مجرای ادرار وارد دستگاه ادراری شده و شروع به تکثیر کنند. بیشتر موارد سیستیت توسط باکتری به نام اشرشیا کلی (E. coli) ایجاد می شود؛ اما برخی دیگر از باکتری ها نیز می توانند سبب عفونت دستگاه ادراری شوند.عفونت باکتریایی مثانه در زنان معمولاً پس از رابطه جنسی رخ می دهد. البته، افرادی که رابطه جنسی ندارند نیز ممکن است دچار عفونت مثانه شوند؛ زیرا ناحیه تناسلی زنان اغلب دارای باکتری هایی است که می توانند عفونت ایجاد کنند.

۲. سیستیت غیرعفونی

با وجود اینکه رایج ترین علت سیستیت «عفونت باکتریایی» است، اما عوامل غیر عفونی دیگری نیز می توانند سبب التهاب مثانه شوند. برخی از این عوامل عبارتند از:

  • سیستیت بینابینی: علت این نوع التهاب مزمن مثانه که «سندرم مثانه ی دردناک» نیز نام دارد، شناخته شده نیست! این مشکل بیشتر در زنان اتفاق می افتد و تشخیص و درمان این بیماری ممکن است دشوار باشد.
  • سیستیت مرتبط با دارو: برخی از داروها مانند داروهایی که برای درمان سرطان مصرف می شوند (شیمی درمانی) می توانند باعث التهاب مثانه شوند. زیرا این داروها تجزیه شده و بخشی از آنها از طریق سیستم ادراری دفع می گردد.
  • سیستیت ناشی از جسم خارجی: استفاده ی طولانی مدت از سوند (کاتتر) می تواند احتمال ابتلا به عفونت های باکتریایی و آسیب دیدگی بافت را افزایش دهد. هر دوی این موارد باعث التهاب مثانه می شوند.
  • سیستیت شیمیایی: مواد شیمایی موجود در برخی از محصولات ممکن است حساسیت زا باشند. از محصولاتی که با ناحیه تناسلی شما در ارتباط است می توان به ژل های بهداشتی، دوش های واژینال و ژل های اسپرم کش اشاره کرد. واکنش آلرژیک به مواد تشکیل دهنده ی این محصولات می تواند باعث التهاب مثانه شود.
  • سیستیت مربوط به سایر بیماری ها: سیستیت گاهی اوقات ممکن است به عنوان عارضه ی بیماری هایی مثل دیابت، سنگ کلیه، بزرگ شدگی پروستات یا آسیب نخاع اتفاق می افتد.

عوامل خطر التهاب مثانه  کدام اند؟

برخی از افراد، بیشتر از سایرین مستعد ابتلا به عفونت دستگاه ادراری هستند. به عنوان مثال، احتمال ابتلا به عفونت ادراری در زنان بسیار بالاتر از مردان است. دلیل اصلی این امر، آناتومی فیزیکی است. زنان مجرای ادراری کوتاه تری دارند. بنابراین باکتری های عامل عفونت راحت تر می توانند به مثانه نفوذ کنند. به طور کلی عوامل خطر ابتلا به سیستیت عبارتند از:

  • داشتن رابطه جنسی: در طول رابطه جنسی باکتری ها راحت تر به مجاری ادرار شما راه می یابند.
  • استفاده از برخی موارد پیشگیری از بارداری: به عنوان مثال، استفاده از دیافراگم خطر ابتلا به UTI را بالا می برد. خطر ابتلا به عفونت با دیافراگم های حاوی اسپرم کش حتی بیشتر می شود.
  • بارداری: تغییرات هورمونی در دوران بارداری خطر ابتلا به عفونت مثانه را افزایش می دهد.
  • یائسگی: تغییرات هورمونی پس از یائسگی نیز می تواند با عفونت ادراری مرتبط باشد.

سایر عوامل خطر:

  • تداخل در جریان ادرار: این امر ممکن است در شرایطی مثل سنگ کلیه یا بزرگ شدن پروستات رخ دهد.
  • مشکلات سیستم ایمنی: این امر ممکن است در شرایط خاصی مانند دیابت، HIV و درمان های سرطان اتفاق بی افتد.
  • استفاده طولانی مدت از سوند: افراد مبتلا به بیماری های مزمن یا سالمندان ممکن است به استفاده طولانی مدت از سوند نیاز داشته باشند. استفاده طولانی مدت از سوند باعث افزایش خطر ابتلا به عفونت های باکتریایی و همچنین آسیب دیدگی بافت مثانه می گردد.

به طور کلی، ابتلا به سیستیت در مردان سالم نادر می باشد.

عوامل خطر التهاب مثانه

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید؟

در صورت وجود علائم عفونت کلیه فوراً به پزشک مراجعه کنید؛ این علائم شامل موارد زیر می شود:

  • درد پشت یا پهلو
  • تب و لرز
  • تهوع و استفراغ

در صورتی که دچار تکرر ادرار یا ادرار فوریتی شده اید که چندین ساعت یا بیشتر طول کشیده است، یا اگر متوجه خون در ادرار خود شده اید، حتماً با پزشک تماس بگیرید. همچنین، اگر سابقه عفونت ادراری دارید، در صورت مواجهه با علائمی مشابه مشکل قبلی به پزشک مراجعه کنید.اگر پس از پایان دوره آنتی بیوتیک، سیسیت شما عود کرد یا بهبود نیافت، با پزشک خود تماس بگیرید. ممکن است نیاز به تجویز داروی دیگری باشد.در صورتی که کودک شما در طول روز خود را خیس می کند، با متخصص اطفال تماس بگیرید.

دکتر رضا ولی پور متخصص اورولوژی

منبع:

https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/cystitis/

سیستم پرسش و پاسخ

ثبت سوال جدید

ثبت سوال جدید غیرفعال می‌باشد.

پیگیری سوال قبل

برای پیگیری پاسخ سوال خودتون و نمایش آن کد رهگیری خود را در این قسمت وارد کنید.
تصاویر پیوست امکان انتخاب تا ۵ تصویر وجود دارد. جهت انتخاب چندگانه کلید Ctrl را نگه دارید. (فرمت های مجاز شامل png, gif و jpg می باشد و حداکثر حجم هر تصویر ۸ مگابایت است.)
© همیارسیستم