آیا سرطان پروستات بدخیم قابل درمان است؟

سرطان پروستات بدخیم یک بیماری جدی است که سالانه هزاران نفر از افراد سالمند یا بزرگسال را مبتلا می کند. اکثر سرطان های پروستات، در مردان بالای ۶۵ سال رخ می دهد. در این مقاله دکتر ولی پور متخصص و جراح کلیه و اورولوژی به بررسی علائم سرطان پروستات و روش های درمانی آن می پردازد. پروستات یک غده کوچک است که در زیر مثانه و اطراف مجرای ادراری قرار دارد. پروستات توسط هورمون تستوسترون تنظیم شده و مایع منی تولید می کند. مایع منى حاوی اسپرم است که از طریق انزال خارج می شود.

سرطان پروستات بدخیم

زمانى که سلول هاى پروستات به صورت غیر طبیعی و بدخیم رشد کنند، باعث ایجاد تومور یا سرطان پروستات بدخیم مى شوند. این سرطان می تواند به سایر نقاط بدن گسترش یابد. در این موارد، به دلیل اینکه شروع سرطان از سلول های پروستات بوده است، هم چنان سرطان پروستات نامیده می شود.

انواع سرطان پروستات

اکثر سرطان هاى پروستات نوعی از سرطان به نام آدنوکارسینوما هستند. این نوع سرطان در بافت غده، مانند غده پروستات رشد می کند. سرطان پروستات با توجه به سرعت رشد سلول ها به دو نوع تقسیم مى شود :

سرطان پروستات تهاجمی (رشد سریع)

 در سرطان پروستات تهاجمی، تومور می تواند به سرعت رشد کند و به سایر نقاط بدن مانند استخوان ها گسترش یابد.

سرطان پروستات  غیرتهاجمی (رشد آهسته)

در سرطان پروستات غیرتهاجمى، تومور در طول زمان، بسیار کم رشد مى کند.

علل سرطان پروستات

تاکنون هیچ علتی برای سرطان پروستات کشف نشده است. اما مى توان حدس زد که همانند تمام سرطان ها، به علت بسیاری از موارد، از جمله سابقه ى خانوادگى یا قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی خاص، رخ دهد.

عوامل خطر سرطان پروستات

در حالی که سرطان پروستات در هر مردی مى تواند رخ دهد، عوامل خاصی باعث افزایش خطر ابتلا به این بیماری می شوند، این عوامل خطر عبارتند از:

• سن بالا
• سابقه ى خانوادگی سرطان پروستات
• نژاد هاى خاص: به عنوان مثال مردان آمریکایی-آفریقایی بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان پروستات هستند.
• چاقی
• تغییرات ژنتیکى
• محل زندگی نیز می تواند در ایجاد سرطان پروستات نقش داشته باشد.

سن سرطان پروستات

همانطور که در بالا ذکر شد، سن یک عامل خطر اولیه برای سرطان پروستات است. این بیماری بیشتر در مردان بالای ۶۵ سال رخ می دهد. در واقع، با توجه به بنیاد سرطان پروستات، از  هر ۱۰،۰۰۰ مرد زیر ۴۰ سال تنها یک نفر مبتلا به سرطان پروستات مى شود. با این حال، این تعداد در مردان بین ۶۰ تا ۶۹ سال به ۱ نفر در  بین ۱۴ نفر افزایش می یابد.

اگر سرطان پروستات به استخوان بزند!

طول عمر سرطان پروستات بدخیم

سرطان در مراحل ابتدایی که داخل محدوده خود پروستات است زیاد خطرناک نبوده و اگر به موقع درمان شود طول عمری طبیعی معادل ۹۵ درصد خواهد داشت. اما متاسفانه زمانی که سرطان از محدوده پروستات خارج شده و به  استخوان ها ، کبد ، غدد لنفاوی و ریه می رسد طول عمر با درمان سرطان با هورمون تراپی معادل دو سال است.

علائم سرطان پروستات بدخیم

در رابطه با علائم پروستات بدخیم باید گفت که، بعضی از انواع سرطان پروستات غیر تهاجمی هستند، بنابراین ممکن است هیچ نشانه ای نداشته باشند. با این حال، سرطان پیشرفته پروستات اغلب باعث ایجاد علامت مى شود. علائم سرطان پروستات می تواند شامل مشکلات ادراری، مشکلات جنسی و درد و بی حسی باشد.

مشکلات ادراری از علائم سرطان پروستات

مشکلات ادراری علامت رایجى است، زیرا پروستات در زیر مثانه واقع شده است و مجرای ادرار را احاطه کرده است. به همین علت، اگر تومور در پروستات رشد کند، می تواند بر مثانه یا مجاری ادرار فشار آورد و مشکلاتى ایجاد کند. مشکلات ادراری می تواند شامل موارد زیر باشد:

• نیاز مکرر به ادرار کردن
• جریان ادرار بسیار کم
• خون در ادرار ( هماچوری)

مشکلات جنسی از علائم سرطان پروستات

اختلال در نعوظ ممکن است نشانه ى سرطان پروستات باشد. وجود خون در مایع منی پس از انزال نیز می تواند نشانه ای از سرطان پروستات باشد.

درد و بی حسی از علائم سرطان پروستات

سرطان متاستاتیک سرطانى است که از محل ابتدایى خود به سایر نقاط بدن گسترش یافته است. اغلب متاستاز سرطان پروستات به استخوان ها مى باشد که مى تواند منجر به درد در نواحى لگن، گمر، قفسه سینه و اگر سرطان به ستون فقرات نفوذ کند، ممکن است درد در پاها و مثانه نیز احساس شود.

غربالگری و تشخیص سرطان پروستات

غربالگری سرطان پروستات اغلب به ترجیحات شخصی بستگی دارد. اکثر سرطان های پروستات به آرامی رشد می کنند و هیچ مشکلی در سلامتی ایجاد نمی کنند. تست آنتی ژن مخصوص پروستات ( PSA ) نیز می تواند بخشی از غربالگری باشد.

چه زمانی باید برای تست غربالگری سرطان پروستات اقدام کرد؟

سن ۴۰

مردانى که فاکتورهاى خطر دارند، مانند کسانی که بیش از یک فرد در فامیل درجه اول ( پدر، برادر یا پسر )، مبتلا به سرطان پروستات، در سن کمتر از ۶۵ سال دارند.

سن ۴۵

مردان با ریسک بالا، مانند مردان آفریقایی-آمریکایی و مردانى که یک فرد در فامیل درجه یک آن ها در سن کمتر از ۶۵ سالگی به سرطان پروستات مبتلا شده است.

سن ۵۰

در این سن همه ی مردان با خطر متوسط ابتلا به سرطان پروستات مواجه هستند.

ابزارهای تشخیصی سرطان پروستات

اگر شما و پزشکتان تصمیم به غربالگری برای سرطان پروستات گرفته اید، پزشک احتمالا در مورد سابقه ى پزشکى شما سوال خواهد کرد و همچنین یک معاینه فیزیکی انجام خواهد داد. همچنین یک یا چند آزمایش انجام می دهد که ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• معاینه توشه رکتال ( معاینه مقعد با انگشت )
• تست آنتی ژن مخصوص پروستات ( PSA )
• بیوپسی پروستات
• تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (ام آر آى)
• اسکن استخوان
• سى تى اسکن

 آیا سرطان پروستات درمان دارد؟

قطعا سرطان پروستات نیز مانند سایر سرطان ها درمان های خاص خود را دارد. این درمان برای سرطان های اولیه و یا پیشرفته متفاوت می باشد.

درمان سرطان پروستات

پزشک شما یک برنامه درمان مناسب بر اساس سن، وضعیت سلامتی و مرحله سرطان در اختیارتان خواهد گذاشت. اگر سرطان پروستات غیر تهاجمى باشد، پزشک ممکن است نظارت منظم را پیشنهاد کند.

گزینه هاى درمان سرطان تهاجمی، ممکن است شامل موارد زیر باشد:

✳ عمل جراحی

✳ رادیوتراپى

✳ کرایوتراپى

✳ هورمون درمانی

✳ شیمی درمانی

✳ رادیوتراپی استراتژیک

پیشگیری از سرطان پروستات

عوامل خطر خاصی برای سرطان پروستات وجود دارد، مانند سن، که نمی توانید آن ها را کنترل کنید. با این حال، می توانید عوامل دیگر را  کنترل کنید. به عنوان مثال، ترک سیگار می تواند خطر ابتلا به سرطان پروستات را کاهش دهد. رژیم غذایی و ورزش نیز عوامل مهمى هستند که می توانند خطر ابتلا به سرطان پروستات را تحت تاثیر قرار دهند.

رژیم غذایی

شواهد حاصل از مطالعات نشان می دهد که، غذاهایى خاص ممکن است خطر ابتلا به سرطان پروستات را کاهش دهند، این غذاها عبارتند از:

✔ گوجه فرنگی

✔ سبزیجات برگ سبز مانند بروکلی، جوانه بروسل و کلم بروکلی

✔ ماهی

✔ سویا

✔ روغن های حاوی اسیدهای چرب امگا ۳، مانند روغن زیتون

هم چنین شواهد نشان می دهند که بعضی غذاها ممکن است خطر ابتلا به سرطان پروستات را افزایش دهند، مانند:

☑ شیر و محصولات لبنی

☑ چربی اشباع شده، که در محصولات حیوانی یافت می شود.

☑ گوشت قرمز

☑ گوشت گریل شده

ورزش

براساس مطالعه اى که یر روی بیش از ۲۹۰۰۰ مرد انجام شد، نشان داده شد که ورزش به کاهش خطر ابتلا به سرطان پیشرفته پروستات و مرگ ناشى از سرطان پروستات کمک می کند. ورزش همچنین می تواند به شما در از دست دادن وزن کمک کند، که بسیار مهم است، چرا که تحقیقات چاقی را به عنوان یک عامل خطر برای سرطان بدخیم پروستات نشان داده اند. با تأیید پزشک، ۳۰ دقیقه تمرین در بیشتر روزهای هفته را هدف قرار دهید.

دکتر ولی پور،  جراح کلیه ، متخصص اورولوژی در شهرک غرب