درمان قطعی بزرگی پروستات
فهرست موضوعات
با این که درمان های بسیاری برای بزرگی پروستات (BPH) وجود دارد اما همگی با عوارض جانبی و مشکلات احتمالی همراه هستند. دویدن های شبانه برای رسیدن به توالت می تواند اولین نشانه بزرگی پروستات در اغلب مردان باشد. دیگر علائم ممکن است شامل مشکل در شروع جریان، نشت یا چکه کردن ادرار باشند. پزشکان بیان دارند که بزرگی پروستات همچون خاکستری شدن مو ها یکی از ویژگی های افزایش سن است. توالت رفتن های مکرر تنها به شب محدود نشده و در نهایت می توانند در طول روز نیز بروز دهند. در ادامه به بررسی درمان قطعی پروستات می پردازیم.
هیپرپلازی خوش خیم پروستات چیست؟
هیپرپلازی خوش خیم پروستات (BPH) زمانی است که پروستات و بافت اطراف آن منبسط می شود. پروستات با بالا رفتن سن مرد دو دوره رشد اصلی را پشت سر می گذارد. اولین مورد در اوایل بلوغ است که اندازه پروستات دو برابر می شود. دومی در حدود ۲۵ سالگی شروع می شود و در بیشتر دوران زندگی مرد ادامه می یابد. با افزایش سن، پروستات شما بزرگتر می شود. BPH زمانی است که به اندازه ای بزرگ می شود که باعث ایجاد مشکل شود.با بزرگ شدن پروستات، به مجرای ادرار فشار می آورد. دیواره مثانه ضخیم تر می شود. با گذشت زمان ممکن است مثانه ضعیف شود و توانایی تخلیه کامل را از دست بدهد. سپس ادرار در مثانه باقی می ماند. این مشکلات باعث بسیاری از علائم دستگاه ادراری تحتانی (LUTS) BPH می شوند.
علائم و عوامل بزرگی پروستات
همگام با باریک شدن میزراه، مثانه جهت بیرون راندن ادرار از بدن فشار بیشتری به خود وارد می کند. در نتیجه این وضعیت، عضله مثانه با گذشت زمان قوی تر، ضخیم تر و بیش از حد حساس می شود. پس از بروز چنین حالتی، با وجود مقادیر اندک ادرار، مثانه شروع به انقباض کرده و فرد را به مراجعه مکرر به توالت وادار می کند. پس از گذشت مدتی، عضله مثانه توانایی غلبه بر تنگی میزراه را نداشته، ادرار در مثانه حبس شده و به طور کامل تخلیه نمی شود.
علائم بزرگی پروستات می توانند شامل موارد زیر باشند:
- جریان ادرار آهسته یا ضعیف
- بازگشت به توالت چند دقیقه پس از مرتبه قبل
- بیدار شدن مکرر در شب جهت دفع ادرار
- چکه کردن مداوم ادرار
- فوریت در دفع ادرار
- تکرر ادرار
- نیاز به زور زدن برای دفع ادرار
- مشکل در شروع ادرار
- احساس تخلیه ناکامل مثانه
- شروع و توقف جریان ادرار
بزرگ شدن پروستات چه خطری دارد؟
ایا بزرگ شدن پروستات خطر دارد؟ بزرگی خوش خیم پروستات همانند سرطان پروستات نبوده و خطر این عارضه نیز همچون سرطان پروستات نیست، اگرچه ممکن است دارای علائمی باشد که، فرد را تحت تأثیر خود قرار دهد. بزرگی خوش خیم پروستات بیشتر در مردانی که سن بالای ۵۰ سال دارند، اتفاق می افتد.
بسیاری از مردان علائم این اختلال را نادیده میگیرند، در حالی که تشخیص و درمان به موقع، مانع عوارض خطرناک بعدی این بیماری میشود. از این رو در صورت مشاهده علائم بیماری، به پزشک مراجعه نمایید. مردانی که سابقه طولانی مدت بزرگی خوش خیم پروستات دارند، ممکن است بیشتر در خطر ابتلا به بیماری های زیر قرار داشته باشند. علائم خطرناک پروستات:
- عفونت مجاری ادراری
- آسیب به کلیه
- سنگ کلیه
- خونریزی مجاری ادراری
- عدم توانایی ادرار
انسداد مجاری ادراری، گاهی به اندازه ای شدید است که ادرار به هیچ وجه نمی تواند از مثانه خارج شود. انسداد مجرای مثانه بسیار خطرناک است، زیرا ادرار موجود در مثانه میتواند باعث عفونت مجاری ادراری و آسیب به کلیه شود. بزرگ شدن پروستات همیشه نیاز به درمان دارویی ندارد و گاهی از طریق معاینه مرتب توسط پزشک میتوان علائم و اندازه پروستات را کنترل کرد.
تغییر سبک زندگی، مصرف دارو و عمل جراحی همه جزو گزینه های درمانی هستند که کیفیت زندگی را تحت تأثیر قرار میدهند. پزشک تا جایی که ممکن است برنامه درمان را به گونه ای تنظیم میکند که موجب کنترل علائم شود و بر کیفیت زندگی تأثیر منفی نداشته باشد. به همین دلیل است که گفتگو با پزشک، پیرامون علائم بیماری، بسیار حائز اهمیت است.
آیا بزرگی پروستات قابل درمان است؟
از آن جایی که بزرگی پروستات قابل درمان نیست، درمان بر کاهش علائم آن تمرکز دارد. درمان بسته به شدت علائم، آزار دهنده بودن آن ها و وجود عوارض بستگی دارد. هر چه علائم بیمار را بیشتر تحریک کنند، درمان شدید تر خواهد بود.
سرطان پروستات چیست؟
پروستات یک غده کوچک و گرد مانند است که در لگن مردان جای دارد. این غده در نزدیکی مثانه بوده و به روش آزمایش دیجیتال مقعدی می توان آن را معاینه کرد. رشد و بزرگی پروستات می تواند خوش خیم یا بدخیم (سرطانی) باشد. بزرگی خوش خیم پروستات با ویژگی های زیر همراه است:
- به ندرت زندگی فرد را تهدید می کند.
- به بافت های اطراف خود حمله ور نمی شود.
- به دیگر بخش های بدن انتشار نمی یابد.
- پس از برداشت دوباره رشد نکرده یا رشد آن بسیار آهسته است.
سلول های سرطانی پروستات می توانند با جدا شدن از تومور پروستات انتشار یابند. این سلول ها می توانند از طریق عروق خونی یا گره های لنفی جا به جا شده و به بخش های مختلف بدن برسند. سلول های سرطانی پس از انتشار می توانند به دیگر بافت ها اتصال یافته و با ایجاد تومور های جدید سبب آسیب به آن ناحیه شوند. هنگامی که سرطان پروستات از محل اصلی خود به محل دیگری از بدن انتشار می یابد، تومور جدید دارای سلول های غیر طبیعی و نام یکسانی با تومور اولیه است. برای مثال، در صورتی که سرطان پروستات به استخوان انتشار یابد، سلول های سرطانی درون استخوان ها در واقع سلول های سرطانی پروستات هستند. برخی سرطان ها به قدری آهسته رشد می کنند که امکان دارد نیازی به درمان نباشد. دیگر سرطان ها رشدی سریع داشته، زندگی فرد را تهدید کرده و نیاز به درمان دارند. تصمیم گیری درباره نوع درمان دریافتی می تواند دشوار و پیچیده باشد. بیماران باید درباره گزینه های خود با تیم درمان صحبت کنند. برنامه درمانی فرد به موارد زیر بستگی دارد:
- درجه و مرحله سرطان (مقیاس گلیسون و TNM)
- میزان خطر (به صورت کم، متوسط یا زیاد)
- سن و تندرستی فرد
- ترجیح بیمار با در نظر گرفتن عوارض جانبی، تاثیرات بلند مدت و اهداف درمانی
نتایج حاصل از آزمایش های تشخیصی می توانند انتشار یا بازگشت مجدد بیماری را پس از درمان برای پزشک مشخص کنند. قبل از تصمیم گیری باید تاثیر عوارض جانبی بلند مدت و فوری را بر زندگی و تحمل خود نسبت به آن ها را ارزیابی کرد. همچنین، باید در نظر داشت که ممکن است در طول زمان نیاز به انجام روش های درمانی مختلف باشد. در صورت داشتن زمان کافی قبل از شروع درمان بهتر است گزینه های درمانی خود را بررسی کرد. همچنین، می توان نظر یک متخصص دیگر را نیز در این باره پرسید. اورولوژیست، آنکولوژیست و رادیو آنکولوژیست از جمله این متخصصان هستند. بیماران باید قبل از شروع درمان تخصص و مهارت پزشک خود را ارزیابی کنند. هر چه مهارت جراحان بیشتر باشد، خطر ابتلا به عوارض جانبی دائمی همچون بی اختیاری ادرار کمتر است.
تشخیص سرطان پروستات
پزشک فرایند تشخیص را با پرسیدن چند سوال درباره علائم بیمار و انجام یک معاینه فیزیکی شروع می کند. معاینه اولیه احتمالا شامل موارد زیر خواهد بود:
معاینه مقعدی دیجیتال: پزشک جهت بررسی بزرگی پروستات انگشت خود را وارد مقعد بیمار می کند.
آزمایش ادرار: آزمایش یک نمونه از ادرار می تواند به رد احتمال ابتلا به عفونت یا دیگر بیماری های دارای علائم مشابه کمک کند.
آزمایش خون: نتایج این آزمایش ها می توانند بیانگر مشکلات کلیوی باشند.
آزمایش سنجش آنتی ژن اختصاصی پروستات (PSA) در خون: PSA ماده ای تولید شده در پروستات است که در هنگام بزرگی این غده مقدار آن افزایش می یابد. با این حال، بالا رفتن مقادیر PSA می تواند ناشی از فرایند های اخیر، ابتلا به عفونت، جراحی یا سرطان پروستات باشد.
پس از انجام این موارد، امکان دارد پزشک آزمایش های دیگری را نیز جهت کمک به تایید بزرگی پروستات و رد احتمال وجود بیماری های دیگر تجویز کند. این آزمایش های بیشتر شامل موارد زیر هستند:
آزمایش جریان ادرار: بیمار در یک دستگاه مخصوص ادرار کرده تا قدرت و حجم جریان ادرار او اندازه گرفته شود. نتایج آزمایش بهبود یافتن یا بدتر شدن بیماری فرد را تعیین می کنند.
آزمایش حجم باقی مانده پس از ادرار: این آزمایش تخلیه کامل مثانه را بررسی کرده و می توان آن را با سونوگرافی یا وارد کردن یک کاتتر به درون مثانه انجام داد.
نمونه برداری یا بیوپسی پروستات: در این فرایند، سوزن های مخصوصی جهت برداشت نمونه های بافتی به پروستات وارد می شوند. معاینه کردن این بافت می تواند در تایید تشخیص یا رد احتمال ابتلا به سرطان پروستات به پزشک کمک کند.
آیا بزرگی پروستات درمان دارد
مصرف دارو رایج ترین درمان برای علائم خفیف تا متوسط بزرگی پروستات است. از جمله این دارو ها می توان موارد زیر را نام برد.
آلفا بلاکر ها: این دارو ها عضلات گردن مثانه و فیبر های عضلانی موجود در پروستات را به حالت استراحت در آورده و دفع ادرار را آسان تر می کنند. آلفوزوسین، دوکسازوسین، تامسولوزین (فلومکس) و سیلودوسین از جمله آلفا بلاکر هایی هستند که معمولا به مردان دارای پروستات های نسبتا کوچک داده می شوند. عوارض جانبی مصرف این دارو ها می تواند شامل گیجی و بازگشت بی خطر مایع منی به داخل مثانه (انزال معکوس) باشد.
مهار کننده های ۵ آلفا ردوکتاز: این دارو ها با پیشگیری از تغییرات هورمونی عامل رشد پروستات از بزرگ شدن این غده پیشگیری می کنند. فیناستراید و دوتاستراید از این دسته هستند که اثر بخشی آن ها ممکن است نیازمند ۶ ماه مصرف دارو باشد. انزال معکوس یکی از عوارض جانبی این دارو ها است.
درمان دارویی ترکیبی: امکان دارد، پزشک مصرف دارو های آلفا بلاکر و مهار کننده ۵ آلفا ردوکتاز را به صورت همزمان پیشنهاد دهد.
تادالافیل: مطالعات بیان دارند این دارو که اغلب برای درمان اختلال نعوظ استفاده می شود می تواند بزرگی پروستات را نیز درمان کند.
آیا هیپرپلازی خوش خیم پروستات قابل درمان است؟
اگر علائم خفیفی دارید ، ممکن است نیازی به درمان نداشته باشید. پزشک شما ممکن برای شما چکاپ های منظمی را در نظر بگیرد تا روند پیشرفت بیماری را بررسی کند. درمان هایی که برای پروستات در نظر گرفته می شود معمولا شامل :
- درمان دارویی : داروهایی که تجویز می شوند ماهیچه های پروستات را شل می کنند که تنش روی مجرای ادرار شما را کاهش دهد. همچنین برخی می توانند تولید هورمون DHT را کند کند و درمان قطعی بزرگ شدن پروستات محسوب می شود.
- عمل جراحی : چند نوع عمل جراحی وجود دارد ۱. برداشتن پروستات از طریق مجرای ادرار ، ۲. برش پروستات از طریق مجرای ادرار ، ۳. درمان لیزر
- درمان های کم تهاجمی : جدیدترین درمان پروستات درمان های سرپایی هستند و فرد میتواند همان روز به خانه برود. عوارض جانبی کمتری دارند و امکان بهبود سریع تر را فراهم می کنند. از درمان های کم تهاجمی می توان به لیفت مجرای ادرار پروستات اشاره کرد.
درمان قطعی سرطان پروستات
روش های درمان قعطی سرطان پروستات عبارتند از: رادیکال پروستاکتومی (RP)، پرتو درمانی با تابش اشعه خارج از بدن (EBRT) و براکی تراپی (BT). پزشک و بیمار می توانند با بررسی دقیق عوارض جانبی هر یک از این روش ها بهترین گزینه را انتخاب کنند.
چه غذا هایی برای کوچک کردن پروستات مناسب هستند؟
مصرف رژیم غذایی سرشار از میوه ها، سبزیجات، چربی های سالم و مخصوصا ماهی سالمون می تواند به محافظت از پروستات کمک کند.
بزرگ شدن پروستات می تواند موجب تنگی و مسدود شدن پیشابراه شود و مشکلات ادراری آزاردهنده ای را به وجود آورد. برای کوچک کردن و پاکسازی پروستات چه باید کرد؟
ورزش برای پروستات
تمرینات کگل یکی از موثر ترین روش ها در کنترل عوارض بیماری یا جراحی پروستات همچون بی اختیاری ادرار هستند که می توان قبل و بعد از درمان آن ها را انجام داد. حداقل ۳۰ دقیقه ورزش در روز ممکن است به جلوگیری از BPH یا کندی رشد پروستات کمک کند. حفظ سطح کلسترول، فشار خون و قند خون طبیعی نیز مهم است.
تفاوت بین سرطان پروستات و هیپرپلازی خوش خیم پروستات چیست؟
سرطان پروستات یک نوع سرطان شایع است که در غده پروستات شما ایجاد می شود. سرطان پروستات در مراحل اولیه به ندرت علائمی ایجاد می کند. با این حال، همانطور که پیشرفت می کند، بسیاری از علائم مشابه BPH را دارد. این علائم شامل جریان ضعیف ادرار، درد هنگام انزال یا ادرار کردن و اصرار مکرر برای ادرار کردن است. سرطان پروستات ممکن است به استخوانها، غدد لنفاوی یا سایر قسمتهای بدن شما سرایت کند. گزینه های درمانی شامل پرتودرمانی و جراحی است.
علائم BPH مشابه علائم سرطان پروستات است. با این حال، BPH سرطان نیست و خطر ابتلا به سرطان را افزایش نمی دهد. به سایر قسمت های بدن شما سرایت نمی کند. گزینه های درمانی شامل داروها، جراحی و روش های کم تهاجمی است.
درمان بزرگ شدن پروستات
درمان پروستات ، با مراقبت شخصی شروع میشود. در صورت عدم تأثیر و تشدید علائم، مصرف دارو و عمل جراحی توسط پزشک تجویز میگردد. سن بیمار و میزان سلامت عمومی وی، در تجویز دارو و درمان بسیار مؤثر است.
#تامسولوسین ، داروی معروف بزرگی پروستات
تامسولوسین که با نام تجاری فلوماکس ( flomax ) نیز خوانده می شود، سبب شل شدن گردن مثانه و عضلات پروستات شده و در کل سبب سهولت در ادرار می گردد. این دارو برای درمان بزرگی خوش خیم پروستات به کار می رود.
#درمان طبیعی بزرگ شدن پروستات
درمان طبیعی بیماری، شامل مجموعه اقدامات و تغییراتی است که بیمار به منظور تخفیف در علائم بیماری، در زندگی خود انجام میدهد. این موارد عبارتند از:
- ادرار کردن به محض نیاز
- عدم استفاده از داروهای آنتی هیستامین و ضد حساسیت که مانع تخلیه مثانه میشوند.
- اجتناب از نوشیدن مشروبات الکلی و کافئین به خصوص در ساعات پایانی شب
- پایین آوردن سطح استرس، زیرا استرس موجب افزایش ادرار میشود.
- انجام فعالیت های ورزشی، زیرا عدم تحرک موجب تشدید علائم میشود.
#عمل جراحی بزرگ شدن پروستات
در صورت عدم تأثیر دارو و روش های طبیعی، انواع مختلف عمل جراحی برای درمان این بیماری مؤثر است. برخی از انواع این روش ها، سرپایی بوده و در مطب پزشک نیز قابل اجرا است. این در حالی است که برخی دیگر از انواع روش ها، باید در بیمارستان و در اتاق عمل اجرا گردند.
حتما بخوانید
اگر به دنبال جراحی سرطان پروستات با روش های نوین هستید و می خواهید با عوارض بعد از جراحی سرطان پروستات آشنا شوید بر روی دکمه زیر کلیک کنید
✔️ عمل سرپایی
عمل سرپایی شامل تزریق وسیله ای از طریق مجرای میزراه، به داخل غده پروستات انجام میشود و شامل موارد زیر میگردد:
از امواج پرتوزا، به منظور برش و شکاف بافت پروستات استفاده میشود.
از انرژی حاصل از امواج میکروویو، برای برداشتن بافت پروستات استفاده میشود.
آب گرم به منظور تخریب بافت اضافه پروستات به کار میرود.
انرژی حاصل از امواج فراصوت، برای حذف بافت اضافه پروستات استفاده میشود.
✔️ عمل همراه با بستری
این نوع جراحی پروستات نیز در صورت مشاهده موارد زیر، برای بیمار تجویز میگردد:
- اختلال کلیه
- سنگ مثانه
- عفونت مجاری ادراری
- بی اختیاری ادرار
- ناتوانی در تخلیه مثانه
- وجود خون در ادرار
بزرگی خوش خیم پروستات چقدر شایع است؟
بزرگ شدن خوش خیم پروستات یک بیماری مرتبط با افزایش سن است و در مردان و افراد بالای ۵۰ سال پروستات شایع است.
آیا بزرگ شدن پروستات خطرناک است؟
همانطور که در بالا نیز اشاره شد در صورت درمان نشدن و بزرگ شدن غده پروستات منجر به مسدود شدن مجرای ادرار شما می شود. علائم شما شدیدتر می شود و به مرور زمان ممکن است به شرایط جدی تری مبتلا شوید که نیاز به مداخله پزشکی دارد. خطرات بزرگی پروستات را جدی بگیرید و حتما باید با پزشک متخصص مشورت کنید تا بهترین روش درمان برای شما را در نظر بگیرد.
دکتر ولی پور، متخصص اورولوژی در غرب تهران