بهترین درمان سرطان پروستات در مراحل اولیه و پیشرفته

در درمان سرطان پروستات، اغلب پزشکان مختلفی با یکدیگر همکاری می کنند، تا یک برنامه درمانی جامع که می تواند انواع مختلفی از درمان ها را شامل شود، برای درمان سرطان پروستات و شیمی درمانی سرطان پروستات تهیه کنند.

متخصص سرطان پروستات پیشرفته

تیم های مراقبت سرطان پروستات شامل انواعی از متخصصان مراقبت سلامت مانند متخصصان مراقبت تسکینی، دستیاران پزشکی، پرستاران متخصص، پرستاران آنکولوژی، فعالان اجتماعی، داروساز ها، مشاورین، متخصصان تغذیه، فیزیوتراپ ها و غیره می شوند. توضیحات مرتبط با رایج ترین گزینه های درمانی برای سرطان پروستات در پایین لیست شده اند. گزینه های درمانی و توصیه ها به عوامل مختلفی از جمله نوع و سطح سرطان، عوارض جانبی احتمالی، ترجیحات بیمار و سلامت عمومی او بستگی دارند. برنامه درمانی فرد ممکن است شامل درمان علائم و عوارض جانبی، به عنوان بخشی مهم از مراقبت سرطان باشد.

فرد باید جهت یادگیری در ارتباط با گزینه های درمانی زمان صرف کرده و در صورتی که موردی برای او شفاف نیست سوال کند. او باید در ارتباط با اهداف هر روش درمانی، احتمال موثر بودن آن، مواردی که می توان از دریافت آن درمان انتظار داشت و عوارض جانبی دستگاه ادراری، روده ای، جنسی و هورمونی که ناشی از آن روش درمانی هستند با پزشک خود مشورت کند.

همچنین، افراد باید در ارتباط با تاثیر هر کدام از گزینه های درمانی مختلف بر عود کردن بیماری، زنده ماندن شخص و کیفیت زندگی با پزشک خود مشورت کند. علاوه بر این، موفقیت هر روند درمانی اغلب بر مهارت و تبحر پزشک یا جراح بستگی دارد، بنابراین مهم است تا پزشکی توسط فرد انتخاب شود که در درمان سرطان پروستات تجربه دارد.

از آنجایی که اکثر سرطان های پروستات در مراحل اولیه (هنگامی که به آرامی رشد می کنند) کشف می شوند، فرد نیازی به عجله در تصمیم گیری در ارتباط با درمان ندارد.

مزایا و معایب روش های درمان سرطان پروستات

در طول این زمان، مهم است که فرد در ارتباط با خطرات و مزایای همه گزینه های درمانی و همچنین زمان شروع درمان با پزشک خود مشورت کند. این موارد می توانند مرحله فعلی سرطان را تعیین کند:

✔️ ثابت بودن یا افزایشی بودن سطوح PSA (پروتئینی مرتبط با سرطان پروستات)

✔️ انتشار یافتن یا نیافتن سرطان به استخوان

✔️ سابقه سلامتی فرد

✔️ هر گونه شرایط سلامتی که فرد ممکن است به آن دچار باشد.

مراحل درمان سرطان پروستات

با اینکه توصیه های درمانی به این عوامل بستگی دارند اما اقداماتی عمومی برای سرطان پروستات در مراحل اولیه و محدود به یک ناحیه وجود دارند. آیا درمان قطعی سرطان پروستات پیشرفته وجود دارد؟ گزینه های درمانی برای سرطان های پیشرفته و منتشر شده (متاستازیک) پروستات متعاقبا در این متن بیان می شوند.

درمان سرطان پروستات در مراحل اولیه (سطح یک تا سه):

سرطان پروستات در مراحل اولیه معمولا بسیار به آرامی پیشرفت کرده و می تواند چند سال طول بکشد تا علامت یا مشکلی مرتبط با سلامتی برای فرد ایجاد کند. البته این در صورتی است که سرطان بتواند علامتی ایجاد کند. در نتیجه این وضعیت، ممکن است مراقبت فعال به فرد پیشنهاد شود. پرتو درمانی (امواج خارجی و براکی تراپی) یا جراحی نیز می توانند مانند آزمایشات بالینی پیشنهاد شوند.

در مردان دارای نمره بالای گلیسون، سرطان می تواند سریعتر رشد کند و بنا بر همین موضوع معمولا پروستاتکتومی رادیکال و پرتو درمانی مناسب می باشند. پزشک قبل از پیشنهاد دادن هرگونه روش درمانی سن و وضعیت عمومی سلامت فرد را در نظر می گیرد.

درمان سرطان پروستات پیشرفته (سطح ۳)

در بیماران مبتلا به تومور های بزرگ، درمان های موضعی مانند جراحی و پرتو درمانی به احتمال کمتری سرطان را به تنهایی درمان می کنند. اغلب یک جراحی به نام پروستاتکتومی رادیکال صورت می گیرد که شامل برداشتن عقده های لنفاوی لگن نیز می شود. پزشکان سرطان های پروستات با پیشرفت ناحیه ای را قبل از جراحی به وسیله درمان سیستمی درمان نمی کنند. از جمله درمان های سیستمی درمان نئو ادجوان به وسیله محرومیت از آندروژن و شیمی درمانی نئو ادجوان هستند.

پرتو درمانی سرطان پروستات

درمان نئو ادجوان درمانی است که قبل از جراحی صورت می گیرد. با این حال، نئو ادجوان و درمان با محرومیت از آندروژن به صورت همزمان، مراقبت استاندارد برای مردانی هستند که جهت درمان سرطان پروستات با پیشرفت ناحیه ای تحت پرتو درمانی قرار گرفته اند. در صورتی که خطر سرطان بالا باشد، معمولا درمان با محرومیت از آندروژن به مدت ۳۶ ماه به بیمار داده می شود. همچنین مدت زمان ۲۴ ماه به عنوان حداقل زمان لازم جهت کنترل کافی این بیماری به طور گسترده پذیرفته شده است.

پرتو درمانی ادجوان، درمانی است که پس از عمل پروستاتکتومی رادیکال برای بیمار انجام می شود. این روش، مراقبتی استاندارد برای مراقبت از مردان مبتلا به گسترش فرا پروستاتی (pT3a یا pT3b)، بدون در نظر گرفتن نمره گلیسون و وضعیت حاشیه ای مثبت یا منفی آن تومور می باشد. مثبت بودن حاشیه به این معناست که سلول هایی سرطانی در حاشیه های بافتی که از اطراف پروستات به وسیله جراحی برداشته شده است وجود دارند.

با این حال، داشتن وضعیت مثبت حاشیه ای الزاما به معنای به جای ماندن سرطان پس از عمل جراحی نمی باشد. قابل توجه بودن این یافته ها باید توسط یک پزشک بررسی شود. نقش پرتو درمانی ادجوان برای مردانی که سرطان میکروسکوپی در عقده های لنفاوی خود دارند هنوز تحت مطالعه است. برای مردان مسنی که انتظار داشتن عمر زیادی از آنها نمی رود و یا کسانی که به بیماری جدی تری مبتلا هستند، انتظار هوشیارانه می تواند در نظر گرفته شود.

مراقبت فعال و انتظار هوشیارانه

در صورتی که سرطان در مراحل اولیه خود باشد (به آرامی رشد کند) و درمان آن مشکلات بیشتری از خود بیماری به وجود آورد پزشک ممکن است مراقبت فعال یا انتظار هوشیارانه را برای فرد در نظر گیرد.

مراقبت فعال: درمان های سرطان پروستات می توانند سبب عوارضی جانبی از جمله اختلال نعوظ و بی اختیاری شوند. این دو عوارض به ترتیب به معنای نداشتن توانایی راست شدن آلت و حفظ آن و نداشتن توانایی کنترل جریان ادرار یا عملکرد روده ای می باشند. این روش های درمانی برای سرطان پروستات می توانند کیفیت زندگی یک مرد را به طور جدی تحت تاثیر قرار دهد.

منظور از مراقبت فعال در روش های درمانی سرطان پروستات چیست؟

علاوه بر آن، بسیاری از سرطان های پروستات به آرامی رشد کرده و هیچ علامت یا مشکلی به وجود نمی آورند. به همین دلیل، اکثر مردان به تاخیر انداختن درمان سرطان را به شروع فوری درمان ترجیح می دهند. این وضعیت مراقبت فعال نامیده می شود. در حین مراقبت فعال، علائم حاکی از بدتر شدن سرطان به طور دقیق پایش می شوند. در صورت مشاهده بدتر شدن سرطان درمان پروستات شروع خواهد شد. مراقبت فعال معمولا برای مردانی در نظر گرفته می شود که دارای احتمال خطر کم و سرطانی با سطح پایین هستند که در صورت نشان دادن علائم بدتر شدن می تواند به طور موضعی درمان شود.

انجمن سرطان شناسی بالینی آمریکا از توصیه های مرکز مراقبت سرطان انتاریو در ارتباط با مراقبت فعال حمایت می کند. از آنجایی که سرطان در اکثر افراد دارای نمره گلیسون ۶ یا پایین تر به فراتر از ناحیه پروستات سرایت نکرده است، این مرکز مراقبت فعال را به این افراد توصیه می کند. گاهی اوقات، مراقبت فعال می تواند یک گزینه برای مردان دارای نمره گلیسون ۷ نیز باشد. همچنین استفاده از ارزیابی ژنومی جهت تعیین مناسب بودن مراقبت فعال برای مرد مبتلا به سرطان پروستات هم اکنون دارای رشدی فزاینده است.

در روش مراقبت فعال چه آزمایش هایی توصیه می شود؟

انجمن سرطان شناسی بالینی آمریکا جهت مراقبت فعال انجام این برنامه آزمایشات را توصیه می کند:

◀️ آزمایش PSA هر ۳ تا ۶ ماه

◀️ آزمایش دیجیتال مقعدی حداقل یکبار در سال

◀️ یک نمونه برداری دیگر از پروستات ظرف ۶ تا ۱۲ ماه سپس نمونه برداری حداقل هر ۲ تا ۵ سال

در صورتی که نتایج آزمایشات انجام شده در حین مراقب فعال حاکی از پیشرفت یا انتشار بیشتر سرطان و ایجاد درد یا انسداد مجاری ادراری توسط آن باشند، بیمار باید درمان خود را شروع کند.

انتظار هوشیارانه

این مورد می تواند یک گزینه درمانی برای افراد بسیار مسن تر و آنهایی باشد که یک بیماری یا وضعیت مهلک دیگر نیز دارند و امید به زنده ماندن آنها کمتر از ۵ سال می باشد. در انتظار هوشیارانه، آزمایشات روتین PSA، آزمایش دیجیتال مقعدی و نمونه برداری ها معمولا انجام نمی شوند. در صورتی که بیمار علائم سرطان پروستات مانند درد یا انسداد مجاری ادرار را نشان دهد، ممکن است جهت درمان آن علائم به درمان نیاز باشد. این ممکن است شامل درمان با محرومیت از آندروژن نیز شود. مردانی که مراقبت فعال را شروع کرده اما امید به زنده ماندن آنها کم است ممکن است جهت اجتناب از انجام آزمایشات و نمونه برداری های تکراری درمان خود را به انتظار هوشیارانه تغییر دهند.

پزشکان باید در قضاوت درباره بیماری محتاط باشند. به عبارت دیگر، پزشکان باید جهت تعیین مناسب بودن انتظار هوشیارانه یا مراقبت فعال برای یک فرد تا جایی که امکان دارد اطلاعات بیشتری درباره بیماری های دیگر و امید به زندگی او بدست آورند. علاوه بر آن، بسیاری از پزشکان قبل از تجویز مراقبت فعال برای یک بیمار مدت کوتاهی پس از تشخیص جهت تایید قرار داشتن سرطان در مراحل ابتدایی و رشد آهسته آن نمونه برداری دیگری را درخواست می دهند. در هر زمانی اطلاعاتی جدید بدست می آیند و مهم است که مردان جهت گرفته شدن بهترین تصمیمات درمانی، پزشکان خود را از این اطلاعات تازه با خبر سازند.

درمان های موضعی سرطان پروستات

درمان های موضعی، روش هایی هستند که سرطان های محدود و موجود در یک منطقه خاص را درمان می کنند. چنین درمان هایی شامل جراحی و پرتو درمانی می شوند. در مردانی که ابتلا به سرطان پروستات با مراحل اولیه تشخیص داده شده است، درمان های موضعی می توانند سرطان را به طور کامل درمان کنند. در صورتی که سرطان به بیرون از غده پروستات انتشار یافته باشد ممکن است به دیگر انواع درمان ها به نام درمان های سیستمی جهت از بین بردن کامل سلول های مستقر در دیگر نواحی بدن نیاز باشد.

جراحی سرطان پروستات

جراحی به برداشت تومور و مقداری از بافت سالم اطراف آن در حین یک عمل می گویند. این کار جهت برداشتن تومور قبل از انتشار آن به بیرون از پروستات انجام می شود. جراح آنکولوژیست پزشکی است که در درمان سرطان به وسیله جراحی تخصص دارد. یک اورولوژیست یا آنکولوژیست اورولوژی (سرطان شناس مجاری ادرار) به عنوان جراح آنکولوژیست در درمان سرطان پروستات نقش ایفا می کند. این نوع از سرطان به سطح بیماری، سلامت عمومی فرد و عوامل دیگر بستگی دارد.

گزینه های جراحی شامل موارد زیر می شوند:

پروستاتکتومی رادیکال (باز)

پروستاتکتومی رادیکال، برداشتن کامل غده پروستات به همراه غدد وزیکول سمینال به وسیله جراحی می باشد. عقده های لنفاوی در ناحیه لگن نیز می توانند برداشته شوند. این عمل خطر تاثیر بر عملکرد جنسی فرد را دارد. در صورت امکان با انجام جراحی حفظ عصب و از طریق اجتناب از آسیب رساندن به اعصاب مرتبط با نعوظ و ارگاسم، می توان شانس محفوظ ماندن عملکرد جنسی فرد را پس از جراحی افزایش داد.

حتی در صورت قطع شدن عصب ها ارگاسم می تواند رخ دهد زیرا این موارد دو پروسه جداگانه را طی می کنند. بی اختیاری ادرار نیز یک عارضه جانبی و بالقوه پروستاتکتومی رادیکال می باشد. جهت کمک به داشتن عملکرد طبیعی جنسی، مردان می توانند از داروها، ایمپلنت های آلت یا آمپول ها استفاده کنند. گاهی اوقات، انجام یک جراحی دیگر می تواند بی اختیاری ادرار را درمان کند.

ارکیدکتومی دو طرفه

ارکیدکتومی دو طرفه برداشت دو بیضه از طریق جراحی می باشد. این عمل در قسمت درمان های سیستمی که در پایین آمده است توضیح داده می شود. قبل از جراحی فرد باید در ارتباط با عوارض جانبی احتمالی مرتبط با عمل جراحی که قرار است انجام دهد با تیم درمان گفتگو کند.

پروستاتکتومی لاپاراسکوپیک یا رباتیک

این نوع جراحی بسیار کم تهاجم تر از پروستاتکتومی رادیکال بوده و دوره بهبود کوتاه تری نیز دارد.در این عمل یک دوربین و چند ابزار از طریق یک سوراخ که از قبل بر روی شکم بیمار ایجاد شده است وارد می شوند. سپس جراح ابزارهای رباتیک را جهت برداشتن غده پروستات و مقداری از بافت سالم اطراف آن هدایت می کند. به طور کلی، پروستاتکتومی رباتیک خونریزی و درد کمتری ایجاد می کند اما با این حال عوارض جانبی ادراری و جنسی آن می توانند مشابه پروستاتکتومی رادیکال یا باز باشند. فرد باید در ارتباط با ارائه شدن این فرایند درمانی توسط مرکز درمانی و مقایسه نتایج آن با پروستاتکتومی رادیکال یا آزاد با پزشک خود گفتگو کند.

دکتر ولی پور، متخصص اورولوژی در سعادت آباد