همه چیز درباره بی اختیاری ادرار در سالمندان
فهرست موضوعات
به طور معمول کنترل بیماران سالمند مبتلا به زوال عقلی، اغلب چالش برانگیز است، به ویژه اگر آنها دچار بی اختیاری ادرار نیز باشند. علل بسیاری برای بی اختیاری ادرار در سالمندان مبتلا به زوال عقلی وجود دارد، مشکل، اغلب مرتبط با ناهنجاری های قسمت پایینی مجرای ادراری نیست. گزینه های درمانی، به دلیل بیماری های چندگانه، مشکلات ذهنی، عوارض جانبی دارو ها و اثر بخشی محدود در میان این گروه سالمندان ضعیف، محدود می شوند.
علت بی اختیاری ادرار در مردان مسن
بی اختیاری ادرار (UI)، نشت ناخواسته ادرار می باشد. این یک مشکل شایع در بین سالمندان می باشد و تخمین زده شده است که در یک مطالعه ایتالیایی تقریباً ۲۱-۱۱ % از افراد مسن جامعه و ۷۷% از ساکنان خانه سالمندان را تحت تأثیر قرار داده است. در میان سالمندان مبتلا به زوال عقل، بیش از ۲۲% افراد سالمند جامعه و ۸۴% از ساکنان خانه سالمندان مبتلا به بی اختیاری ادرار هستند. با وجود این که، بی اختیاری ادرار در مردان سالمند یک مشکل شایع می باشد، نباید به معنای فرایند سالخوردگی طبیعی در نظر گرفته شود. بی اختیاری ادرار در سالمندان، اغلب به علت ترکیب عوامل ناشی از ناهنجاری های مجرای ادراری و عوامل غیر مرتبط با مجرای ادراری می باشد. در ادامه مطلب، بی اختیاری ادرار در مردان سالمند و همچنین زنان مسن را بررسی خواهیم کرد.
۵ قرص بی اختیاری ادرار در سالمندان
یکی از راه های درمان بی اختیاری ادرار در سالمندان مصرف قرص بی اختیاری ادرار می باشد که در ادامه، به معرفی ۵ قرصی که میتوانند این مشکل را در سالمندان حل کنند می پردازیم:
آنتی کولینرژیک ها این داروها می توانند مثانه بیش فعال را آرام کنند و ممکن است برای بی اختیاری فوری مفید باشند. به عنوان مثال:
- اکسی بوتینین
- تولترودین
- داریفناسین
- فزوترودین
- سولیفناسین
اشاره کرد.
چرا بی اختیاری ادرار در مردان مسن رخ می دهد؟
بی اختیاری ادرار در مردان سالمند مبتلا به زوال عقل، بار اضافه ای بر دوش فردی که از سالمند مراقبت می کند می باشد و یکی از عوامل مؤثر در فرستادن او به خانه سالمندان است. بی اختیاری ادرار در سالمندان همچنین با افزایش خطر ابتلا به زخم فشار، زمین خوردن، شکستگی ها، افزایش خطر عفونت مجاری ادراری و هزینه همراه است. وجود بی اختیاری ادراری با نقص ذهنی شدیدتر و علائم رفتاری زوال عقل نیز همراه است.
چه چیزی موجب کنترل ادرار در سالمندان می شود؟
وقتی که مثانه پر می شود، مداخله دستگاه عصبی سمپاتیک، باعث شل شدن و انبساط دیواره ی مثانه می شود و با ورود عصبِ آوران به مجاری ادراری باعث انقباض اسفنکتر می شود. مرکز قشر پیش پیشانی کنترل ادرار، گانگلیون پایه و مرکز ادرار پونتین، به طور فعالانه مانع از انقباض دترسور و افزایش انقباض مجرای ادرار در هنگام پر شدن می شود. وقتی که زمان ادرار کردن باشد، عصب های پاراسمپاتیک، عصب هایِ فعال سازی آوران را به مثانه می فرستند تا موجب شل شدن عضلات اسفنکتر شود. سیستم عصبی سمپاتیک در طول تخلیه مهار می شود. در طول تخلیه مثانه، فعالیت های اسفنکتر مجاری ادراری متوقف می شود و سپس ادرار جریان پیدا می کند علاوه بر رفلکس ها (واکنش های) فیزیولوژیکی و نوروآناتومیکی پیچیده برای حفظ کنترل ادرار، توانایی های دیگری برای حفظ کنترل ادرار مورد نیاز هستند.
یک ذهن سالم برای درک احساس پُری مثانه با توانایی به تعویق انداختن ادرار کردن پس از اولین احساس، تحریک و تمایل به دفع ادرار، تحرک کافی و هماهنگی برای رسیدن به توالت برای درآوردن لباس ها به منظور دفع ادرار، بسیار مهم می باشد.علاوه بر این، قرار دادن توالت در یک نقطه ی واضح با دستیابی راحت نیز به کنترل ادرار کمک می کند.
بی اختیاری ادرار با بالا رفتن سن افزایش می یابد
سالخوردگی با تغییراتی در قسمت پایینی دستگاه ادراری همراه می باشد که فرد سالمند را مستعد بی اختیاری ادرار می کند. وقتی که سن ما بالا می رود، ظرفیت و حالت انقباضی مثانه کاهش پیدا می کند، با کاهش توانایی برای به تعویض انداختن ادرار کردن، بدن به این کار تمایل پیدا می کند. با بالا رفتن سن، حجم باقیمانده ادرار پس از ادرار کردن افزایش پیدا می کند. در طول مرحله ذخیره سازی، عضله دترسور، افزایش انقباض کنترل نشده را نشان می دهد.
در میان زنان سالمند یائسه، عضلات لگن، کاهش حجم پیدا می کنند. به دلیل افزایش سن، پشتیبانی از بافت همبد و رباطی برای اندام های لگن به تدریج از بین می رود. کف لگن ضعیف شده، احتمال خطر پرولاپس (افتادگی) اندام لگن را افزایش می دهد که موجب سیستوسل، رکتوسل و افتادگی رحم می شود.
افتادگی اندام های لگن می تواند باعث بی اختیاری ادراری شود. کف لگن ضعیف شده همچنین باعث می شود که مجاری ادراری، در طول افزایش ناگهانی فشار داخل شکمی، به سمت پایین بلغزد. تخمین زده شده است که در ۹۰% از مردان بالای ۸۰ سال ، شواهدی از هیپریلازی خوش خیم پروستات (BPH) وجود دارد. گرچه، BPH به معنای سالخوردگی است، به طور مستقیم با بزرگ شدن پروستات رابطه ای ندارد. علائم مجرای ادراری پایینی (LUTS) که متشکل از علائم ذخیره سازی و تخلیه ادرار در مردان مسن می باشد، در میان مردان مسن شایع می باشد و شدت آن با افزایش سن بیشتر می شود.
بزرگ شدن پروستات باعث انسداد خروجی مثانه می شود. ارتباط بین LUTS و BPH در مردان مسن، در آغاز موقتی هستند اما علت آنها به هم ربطی ندارد. تشخیص LUTS در مردان مسن شامل علل اورولوژیک و عملکردی مانند اختلالات عصبی، دیابت، تنگی مجرای ادراری و غیره می شود.
زوال عقل و تغییرات در دستگاه ادراری
زوال عقل در واقع اصطلاحی برای انواع اختلالات عصبی می باشد که موجب تحلیل رفتن CNS ها می شود. انجمن بیماری آلزایمر تخمین زده است که در حال حاضر ۴۶.۸ میلیون نفر در سراسر جهان با زوال عقل زندگی می کنند و این مقدار هر ۲۰ سال دوبرابر خواهد شد و در سال ۲۰۳۰ به ۷۴.۷ میلیون و در سال ۲۰۵۰ به ۱۳۱.۵ میلیون نفر خواهد رسید. مقدار زیادی از این افزایش در کشورهای در حال توسعه وجود دارد.
کنترل مرکزی فعالیت های عضله ی دترسور مثانه با مرکز ادرار پونتین، قشر جلویی مغز و گانگلیون پایه در مغز انجام می شود. کنترل مرکزی، یک ورودی مهار کننده را بر روی عضله ی دترسور مثانه فراهم می کند تا انقباضات را در طول مرحله پر شدن مثانه کاهش دهد.
زوال عقل، به ویژه، زوال عقل عروقی، هیدروسفالی با فشار طبیعی، زوال عقل لوب فرونتوتمپورال و بیماری آلزایمر (AD)، با ویژگی های فعالیت بیش از حد دترسور که در آن فوریت ادرار از علائم اصلی می باشد، ظاهر می شود. در میان افراد مسن مبتلا به بیماری آلزایمر، تداوم بی اختیاری ادرار، از شایعترین علائم است و شدت بی اختیاری ادرار متناسب با شدت زوال عقل و نقص ADL هاست.
دکتر رضا ولی پور ، متخصص اورولوژی در شهرک غرب