فهرست موضوعات
سنگ شکنی درون اندامی یکی از پیشرفته‌ترین روش‌ها برای درمان سنگ‌های دستگاه ادراری است. این روش به ویژه برای سنگ‌هایی که بزرگ هستند یا در مکان‌های حساسی قرار دارند و با روش‌های دیگر قابل درمان نیستند، کاربرد دارد. در این مقاله به طور کامل به این سوال می‌پردازیم که سنگ شکنی درون اندامی چیست، چگونه انجام می‌شود و چه مزایایی دارد.
سنگ شکنی درون اندامی چیست؟
سنگ شکنی درون اندامی، که با نام‌هایی مانند “جراحی آندوسکوپیک سنگ” یا “TUL” نیز شناخته می‌شود، یکی از روش‌های نوین و کم‌تهاجمی برای درمان سنگ‌های دستگاه ادراری است. در این روش، پزشک به جای جراحی باز، با استفاده از ابزارهای نازک و انعطاف‌پذیر، سنگ را به صورت مستقیم در داخل بدن خرد و خارج می‌کند.
سنگ شکنی درون اندامی چگونه انجام می‌شود؟
این روش با استفاده از یک ابزار نازک و منعطف به نام اندوسکوپ انجام می‌شود. این ابزار از طریق مجاری طبیعی بدن وارد می‌شود، بنابراین نیازی به ایجاد برش‌های بزرگ نیست. نوع اندوسکوپ و روش کار بستگی به محل سنگ دارد:
- اورتروسکوپی (Ureteroscopy): اگر سنگ در حالب (لوله باریکی که کلیه را به مثانه وصل می‌کند) یا در داخل کلیه باشد، پزشک از یک ابزار به نام اورتروسکوپ استفاده می‌کند. این ابزار از طریق مجرای ادرار وارد شده و به سمت حالب و کلیه هدایت می‌شود.
- سیستوسکوپی (Cystoscopy): برای سنگ‌های داخل مثانه، از ابزاری به نام سیستوسکوپ استفاده می‌شود.
هنگامی که اندوسکوپ به سنگ می‌رسد، پزشک با استفاده از ابزارهای خاصی که از طریق اندوسکوپ وارد می‌شوند، سنگ را خرد می‌کند. امواج لیزر (لیزر هولمیوم) شایع‌ترین ابزار برای خرد کردن سنگ‌ها هستند. پس از خرد شدن سنگ به قطعات ریز، این قطعات از بدن خارج یا به حال خود رها می‌شوند تا به صورت طبیعی دفع شوند. گاهی اوقات برای جلوگیری از انسداد حالب، یک لوله کوچک به نام “استنت” به صورت موقت در حالب قرار داده می‌شود.
مزایای سنگ شکنی درون اندامی
سنگ شکنی درون اندامی به دلیل مزایای فراوان خود، به عنوان یک روش درمانی استاندارد برای سنگ‌های دستگاه ادراری شناخته شده است:
- کم تهاجمی بودن: این روش نیازی به برش جراحی ندارد، که باعث کاهش درد، خونریزی و خطر عفونت می‌شود.
- دوره نقاهت کوتاه: بیمار می‌تواند معمولاً در همان روز یا روز بعد از بیمارستان مرخص شود و به سرعت به فعالیت‌های عادی خود بازگردد.
- دقت بالا: پزشک می‌تواند به صورت مستقیم سنگ را ببیند و با دقت بیشتری آن را خرد کند. این دقت بالا به ویژه در سنگ‌هایی که در موقعیت‌های حساس قرار دارند، بسیار مهم است.
- مناسب برای انواع سنگ: این روش برای سنگ‌هایی که در برابر روش‌های دیگر مانند سنگ شکنی برون اندامی (ESWL) مقاوم هستند، نیز موثر است.
چه کسانی کاندید مناسب سنگ شکنی درون اندامی هستند؟
سنگ شکنی درون اندامی معمولاً برای موارد زیر توصیه می‌شود:
- سنگ‌های بزرگ: سنگ‌های کلیه یا حالب که قطر آن‌ها بیشتر از ۲ سانتی‌متر است.
- سنگ‌های مقاوم: سنگ‌هایی که با روش‌های غیرتهاجمی دیگر مانند ESWL خرد نشده‌اند.
- سنگ‌های واقع در نواحی حساس: سنگ‌هایی که در قسمت پایینی کلیه یا حالب قرار دارند.
- درمان همزمان: گاهی اوقات این روش به عنوان بخشی از درمان ترکیبی برای سنگ‌های پیچیده استفاده می‌شود.
نکات مهم پس از سنگ شکنی درون اندامی
پس از عمل، رعایت نکات زیر برای بهبودی کامل و جلوگیری از عوارض ضروری است:
- مصرف مایعات کافی: نوشیدن آب فراوان به دفع سریع‌تر قطعات کوچک سنگ و جلوگیری از عفونت کمک می‌کند.
- مدیریت درد: پزشک داروهای مسکن را برای کنترل درد احتمالی تجویز می‌کند.
- مراقبت از استنت: اگر برای شما استنت قرار داده شده است، دستورالعمل‌های پزشک در مورد زمان و نحوه برداشتن آن را به دقت رعایت کنید.
- علائم عفونت: در صورت مشاهده علائمی مانند تب، لرز یا درد شدید، فوراً با پزشک تماس بگیرید.
جمع‌بندی: سنگ شکنی درون اندامی، روشی نوین و موثر:
سنگ شکنی درون اندامی یک روش مدرن و موثر برای درمان سنگ‌های کلیه و حالب است. این روش با ارائه مزایایی مانند کم تهاجمی بودن و دوره نقاهت کوتاه، جایگزین بسیار مناسبی برای جراحی‌های باز سنتی شده است. اگر با مشکل سنگ کلیه یا حالب روبرو هستید، مشورت با یک پزشک متخصص اورولوژی می‌تواند به شما کمک کند تا بهترین روش درمانی را برای شرایط خود انتخاب کنید.
دکتر ولی پور، جراح و متخصص مثانه و اورولوژی
