فهرست موضوعات
در این مقاله نکاتی را در رابطه با قبل و بعد از بیوپسی پروستات، برای شما توضیح خواهیم داد.
بیوپسی پروستات چیست؟
بیوپسی پروستات زمانی است که پزشک نمونه های کوچکى از بافت پروستات را از جهت سرطان آزمایش می کند. اگر نتیجه غربالگری (آزمایش خون یا معاینه توشه رکتوم) نشان دهد که ممکن است سرطان پروستات داشته باشید، پزشک بیوپسی را درخواست خواهد داد. این نوع سرطان بسیار شایع است. در سال جاری تخمین زده شده است که در ۱۶۰،۰۰۰ نفر تشخیص داده می شود و حدود ۲۷۰۰۰ نفر از آن خواهند مرد. با این حال، برای اکثر مردان، اغلب باعث مشکلی نمی شود و به راحتی درمان می شود. بیوپسی می تواند بخش مهمی از تشخیص و درمان باشد. در ادامه مطلب، مراقبت های بعد از نمونه برداری از پروستات را نیز توضیح خواهیم داد.
کار پروستات چیست؟
پروستات در زیر مثانه و جلوی رکتوم یا مقعد قرار گرفته است . غده پروستات شبیه گردو می باشد که بخشی از پیشابراه را احاطه کرده است. پیشابراه لوله ای است که ادرار و مایع منی را به خارج از آلت تناسلی منتقل می کند. در پروستات کارهای زیر را انجام می دهد:
- برای مایع منی ، مایعی که حاوی اسپرم است تولید می کند.
- مانع از ورود ادرار به داخل پیشابراه در هنگام انزال می شود.
- اگر پروستات بیش از حد بزرگ شود، می تواند جلوی ادرار یا مایع منی را بگیرد .
چه زمانی به بیوپسی پروستات نیاز است؟
اگر نشانه ای از سرطان پروستات ( دشواری در ادرار، خون در مایع منی، مشکلات مربوط به نعوظ) وجود داشته باشد، یا در آزمایش خون مقدار آنتی ژن مخصوص پروستات ( پی اس ای ) بالا باشد ، ممکن است پزشک درخواست بیوپسی کند .
حتما بخوانید
آیا با علل سرطان پروستات آشنا هستید؟ آیا می دانید سر طان پروستات بر چند نوع است؟ آیا می دانید بهترین روش درمان سرطان پروستات چیست؟ جهت اطلاعات بیشتر بر روی دکمه زیر کلیک کنید.
همچنین ممکن است پزشک معاینه توشه رکتال را نیز انجام دهد. در این معاینه انگشت خود را به سمت پایین می اندازد تا احساس کند که پروستات بزرگ شده است یا دارای برآمدگی هایی است. گزینه دیگر قبل از بیوپسی ، سونوگرافی است. به جای انگشت، یک پروب کوچک برای عکسبرداری از پروستات وارد مقعد می شود.
پروسه انجام بیوپسی پروستات
بیوپسی پروستات یک روش ساده و ده دقیقه ای است. پزشک یک سوزن را از طریق دیواره رکتوم به پروستات برای برداشتن سلول های آن برای آزمایش وارد می کند . پزشکان معمولا نمونه ده نمونه از بخش های مختلف پروستات می گیرند. ایده چنین روشی می تواند باعث نگرانی مردان شود و به نظر دردناک برسد. اما بیوپسی معمولا باعث ناراحتی مختصر می شود. ممکن است کمی خون در ادرار خود ببینید که می تواند چندین هفته طول بکشد.
نمونه به آزمایشگاه فرستاده می شود و زیر میکروسکوپ قرار می گیرد. برای رسیدن به نتیجه سه روز طول می کشد. اگر سرطان وجود داشته باشد، چیزی به نام نمره گلیسون به آن داده می شود. نمره بالاتر، بیشتر احتمال دارد که سرطان سریعا گسترش یابد. از آنجا که ممکن است در بیوپسی بخش های سرطانی پروستات دیده نشود، گاهی اوقات تکرار بیوپسی لازم است .
عوارض بیوپسی پروستات چیست؟
- افزایش مقدار خون در ادرار یا مدفوع
- مشکل در ادرار کردن
- درد شکم یا لگن
- تغییر در ظاهر یا بوی ادرار یا سوزش ادرار
حتما بخوانید
آیا می دانید پروستات را به طور طبیعی می توان کوچک کرد؟ آیا با روش های کوچک کردن پروستات آشنا هستید؟ جهت کسب اطلاعات بیشتر بر روی دکمه زیر کلیک کنید.
گزینه های درمان
اگر شما و پزشکتان تصمیم گرفتید که درمان لازم است، عمل جراحی برای برداشتن پروستات و بافت اطراف آن معمولا اگر سرطان گسترش نیافته باشد ، انجام می شود .
سایر گزینه های درمان عبارتند از:
- رادیوتراپی
- کرایوتراپی (با استفاده از دمای بسیار سرد برای فریز کردن سلول های سرطانی)
- هورمون درمانی
- شیمی درمانی
بعضی از مردان مبتلا به این بیماری ممکن است نیاز به «نظارت فعال» داشته باشند. که به معنی انجام آزمایشات منظم خون، معاینه رکتال و احتمالا بیوپسی برای مراقبت است. اگر سرطان بدتر شود، با پزشک درباره گزینه های دیگر درمان صحبت کنید.
فرآیند انجام بیوپسی
هنگامی که پزشک تصمیم به انجام بیوپسی یا نمونه برداری می گیرد برای بیمار خود شرح داده که این بیوپسی، فرایندی ساده و ۱۰ دقیقه ای می باشد. پزشک سوزنی را از طریق دیواره مقعد به پروستات وارد کرده و سلول هایی از آن را برای آزمایش خارج می کند. پزشکان معمولا نمونه های زیادی از بخش های مختلف پروستات خارج می کنند. تصور چنین فرایندی می تواند سبب ایجاد اضطراب در مردان شده و دردناک به نظر برسد.
اما بیوپسی پروستات معمولا سبب ناراحتی خفیفی می شود. احتمال دارد مقداری خون در ادرار فرد پدیدار شده و از مقعد او خونریزی خفیفی صورت گیرد. همچنین، ممکن است در منی فرد نیز خون دیده شود. این حالت ممکن است تا چند هفته طول بکشد. نمونه به آزمایشگاه فرستاده می شود تا در زیر میکروسکوپ به آن نگاه شود. دریافت نتیجه آزمایشگاه در حدود ۳ روز طول می کشد. در صورتی که سرطان وجود داشته باشد، به فرد چیزی به نام نمره گلیسون داده می شود. هر چه این نمره بالا تر باشد، احتمال رشد و انتشار سریع آن در بدن بیشتر است. از آنجایی که بیوپسی ها می توانند نواحی سرطانی را جا انداخته باشند، گاهی اوقات برای کسب اطمینان، انجام مجدد آزمایش درخواست می شود.
گزینه های درمانی
اگر فرد و پزشک او به این نتیجه برسند که درمان ضروری است، در صورت پخش نشدن سرطان معمولا یک جراحی برای برداشتن پروستات و بافت های اطراف آن انجام می شود. دیگر گزینه های درمانی شامل موارد زیر می شوند:
پرتو درمانی
کرایو تراپی (استفاده از دماهای بسیار پایین برای منجمد کردن سلول های سرطانی)
شیمی درمانی
برخی مردان مبتلا به این بیماری تنها به محافظت فعال نیاز دارند. این به معنی انجام متداول آزمایش های خون، معاینه های مقعدی و احتمالا نمونه برداری برای تحت نظر داشتن وضعیت می باشد. در صورتی که سرطان بدتر شود، ممکن است انتخاب گزینه های درمانی به عهده پزشک باشد.
مراقبت بعد از نمونه برداری پروستات
مراقبت های بعد از نمونه برداری از پروستات، شامل موارد زیر می شوند:
- برای جلوگیری از تشکیل لخته های خونی و عفونت در مثانه، مایعات فراوان بنوشید.
- حداقل به مدت ۷ روز از انجام ورزش های سنگین مانند دویدن، وزنه برداری، گلف و دوچرخه سواری خودداری کنید.
- طبق تجویز پزشک، آنتی بیوتیک های خود را به طور کامل مصرف کنید.
- در حین مصرف آنتی بیوتیک، از مصرف نوشیدنی های الکلی خودداری کنید.
- تا یک هفته بعد از نمونه برداری پروستات، از مصرف آسپیرین و داروهای ضد التهابی مانند سلربکس خودداری کنید.
- به مدت ۷ روز از انجام فعالیت جنسی خودداری کنید.
به احتمال زیاد، پزشک به شما توصیه می کند که به مدت ۲۴ تا ۴۸ ساعت پس از نمونه برداری از پروستات، فقط فعالیت های سبک انجام دهید. همچنین ممکن است لازم باشد که تا چند روز پس از نمونه برداری، آنتی بیوتیک مصرف کنید.
مزایای نمونه برداری از پروستات
نمونه برداری از پروستات، تنها روش دقیق تعیین ابتلا به سرطان پروستات و شدت آن است. با این که نتیجه نمونه برداری از پروستات همواره قطعی نیست اما معمولا از نظر ابتلا یا عدم ابتلا به سرطان پروستات، به فرد اطمینان خاطر می بخشد. در صورت آگاهی از ابتلای خود به سرطان پروستات، احتمال دریافت درمان مناسب تر افزایش می یابد. گزینه درمانی مناسب برای سرطان پروستات، به عوامل مختلفی از جمله مرحله سرطان، سن فرد، سلامت عمومی و میزان خطرناک بودن سرطان بستگی دارد. سرطان های پروستاتی که به یک ناحیه محدود هستند در ۶ دسته خطر، از بسیار کم خطر تا بسیار پر خطر دسته بندی می شوند.
دسته خطر بر اساس مرحله سرطان، سطح آنتی ژن PSA در خون و نمره گلیسون به دست آمده از گزارش های پاتولوژی تعیین می شود. سرطان های انتشار یافته (متاستازیک) در سرتاسر بدن، به دلیل این که خود در مرحله چهارم سرطان قرار دارند، در دسته بندی های خطرناک بودن جای نمی گیرند. دستور العمل های شبکه ملی سرطان، بر اساس دسته خطر و میزان انتشار سرطان در بدن، گزینه های درمانی مناسب را برای بیماران تعیین می کنند. در بیمارانی که سرطان تنها به ناحیه پروستات محدود بوده و در دسته کم خطر یا بسیار کم خطر جای گرفته است، رشد سرطان آهسته تر بوده و گزینه های درمانی شامل پایش فعال، پرتو درمانی یا جراحی می شوند. این گزینه های درمانی ممکن است به بیماران کم خطر یا دارای خطر متوسط نیز پیشنهاد شوند.
در صورتی که پزشک درمان پایش فعال را برای بیمار تجویز کرده باشد، بیمار باید جهت پایش سرطان خود از دستور العمل های پزشک پیروی کند. این پایش شامل انجام آزمایش های دوره ای آنتی ژن PSA، تست مقعدی پروستات، آزمایش های تصویر برداری و نمونه برداری هر یک یا دو سال می شوند. با این حال، دستور العمل های درمانی، درمان فوری را برای بیماران پر خطر یا دارای سرطان انتشار یافته پیشنهاد می دهند. هدف پزشکان در درمان سرطان پروستات، رعایت تعادل در درمان است به گونه ای که از بیش درمانی سرطان های کم خطر و درمان ناکافی در سرطان های خطرناک، اجتناب شود.
خطرات نمونه برداری پروستات
نمونه برداری پروستات با خطراتی همراه است اما پزشکان با انجام اقداماتی جهت کاهش آن ها تلاش می کنند. خطرات این آزمایش و نحوه مدیریت آن ها در پایین بیان شده است:
عفونت: جدی ترین خطر نمونه برداری از پروستات خطر عفونت است که شامل عفونت مجاری ادراری و در موارد نادر سپسیس می شود. سپسیس بیماری خطرناکی است که در اثر واکنش بیش از حد سیستم ایمنی بدن نسبت به عفونت، ایجاد می‌شود و به تدریج سرتاسر بدن را فرا می‌گیرد. با این حال، مطالعات اخیر نشان داده اند که با انجام مداخله مناسب همچون تجویز دو دوره آنتی بیوتیک و رعایت دیگر موارد احتیاط، می توان درصد ابتلای افراد به عفونت های بیمارستانی را از ۱.۱۹ به ۰.۵۶ درصد کاهش داد. همچنین، امکان دارد پزشک جهت تعیین داروی آنتی بیوتیک مناسب، انجام آزمایش مدفوع را برای بیمار تجویز کند.
خونریزی: خطر این عارضه بسیار پایین بوده و پزشکان با کسب اطمینان از عدم مصرف دارو های رقیق کننده خون توسط بیمار، آن را بیش از پیش کاهش می دهند.
درد و ناراحتی: بیماران همچنین از درد و ناراحتی احتمالی پس از فرایند ترس دارند. پزشک متخصص اورولوژی جهت تسکین درد بیمار، از بی حس کننده موضعی استفاده خواهد کرد. در صورتی که بیمار تحمل درد را نداشته یا ترس از آن سبب اضطراب شدید در او شود، می توان یک دوره بیهوشی کوتاه مدت را قبل از فرایند، برای بیمار تجویز کرد. بیماران ممکن است پس از انجام فرایند، مقداری درد را در ناحیه مقعد یا کیسه بیضه خود تجربه کنند. با وجود این خطرات، پزشکان قبل از تجویز نمونه برداری پروستات، شرایط بیمار را به خوبی ارزیابی می کنند.
شما پس از نمونه برداری از پروستات ممکن است علائم زیر را داشته باشید:
- در ناحیه مقعد درد خفیفی احساس کنید و مقداری خونریزی داشته باشید.
- به مدت چند روز در ادرار یا مدفوع خود، خون مشاهده کنید.
- ممکن است متوجه شوید که مایع منی شما قرمز یا قهوه ای مایل به قرمز است، که این تغییر رنگ به علت وجود مقدار کمی خون در مِنی می باشد و ممکن است چند هفته طول بکشد.
دستورالعمل های بعد از بیوپسی پروستات کدام اند؟
خون در ادرار/مدفوع: ممکن است یک تا دو هفته بعد از عمل مقداری خون در ادرار یا مدفوع مشاهده کنید. ممکن است طی شش هفته آینده خون یا قهوه ای در مایع منی مشاهده کنید.
داروها: ممکن است در صورت نیاز برای درد، استامینوفن (تیلنول) بدون نسخه مصرف کنید. اگر آنتی بیوتیکی مصرف می کنید که قبل از عمل شروع شده است، مصرف این آنتی بیوتیک را تا کامل شدن ادامه دهید.
نتیجه بیوپسی: نمونه های پروستات برداشته شده در بیوپسی برای بررسی پاتولوژیست به آزمایشگاه ارسال می شود. معمولاً سه تا هفت روز کاری طول می کشد تا گزارش بازگردد. به محض دریافت گزارش به دیدار دکتر خود بروید تا او شما را راهنمایی کند.
اگر بیوپسی سرطانی را نشان نداد: همچنان به پیگیری مداوم نیاز دارید. باید برنامه ریزی کنید تا شش ماه دیگر برای آزمایش خون PSA و معاینه رکتوم دیجیتال به مطب ما مراجعه کنید.
در صورت لرزش لرز، تب بالا یا خونریزی شدید در ادرار یا مدفوع: برای ارزیابی به نزدیکترین اورژانس مراجعه کنید.
اگر قادر به ادرار کردن نیستید: در ساعات اداری برای قرار دادن کاتتر به مطب مراجعه کنید. اگر خارج از ساعات اداری است، لطفاً به بخش اورژانس مراجعه کنید. کاتتر یک لوله پلاستیکی است که به یک کیسه تخلیه می شود. ممکن است چندین روز یا یک هفته طول بکشد تا مثانه شما پس از بیهوشی و بیوپسی به طور طبیعی عمل کند.
بعد از نمونه برداری پروستات چی بخوریم ؟
شما ممکن است پس از جراحی به رژیم غذایی عادی و فعالیت سبک خود در حد تحمل باز گردید. به مدت ۱ تا ۲ روز از بلند کردن سنگین وزن بیش از ۱۰ کیلو یا فعالیت های بدنی شدید خودداری کنید و سپس به فعالیت عادی خود بازگردید. برای شستشوی مجاری ادراری حتما آب فراوان بنوشید. حتما فیبر فراوان بخورید تا از یبوست یا زور زدن برای دفع مدفوع جلوگیری کنید.
دکتر رضا ولی پور متخصص اورولوژی در شهرک غرب
ذوالفقاری
چهارشنبه ۱۴ اردیبهشت ۱( 2 سال پیش)
تعداد بازدید: 285
مشاهده پرسش
