علت درد بیضه ها
فهرست موضوعات
درد بیضه به صورت احساس ناراحتی در بیضه ها یا کیسه ی بیضه ها (اسکروتوم) است. علل بروز درد، ناراحتی یا ورم در بیضه ها ممکن است مسئله ای بسیار جدی بوده و نیازمند درمان فوری پزشکی داشته باشد. برای مثال، پیچ خوردگی (تورشن) بیضه جزو فوریت های پزشکی است که نیاز به جراحی دارد.
علل شایع درد بیضه چیست؟
- درد، ناراحتی، ورم و حساسیت به لمس در بیضه ها، دلایل بسیاری دارد که برخی از آن ها جزو موارد فوریت های جراحی هستند.
- تروما (ضربه ی جسمی): ضربه دیدن بیضه ها غالباً باعث ایجاد درد شدیدی می شود. با این که ضربه ی مستقیم به اسکروتوم (کیسه ی بیضه ها) هم بسیار دردناک است، اما معمولاً درد آن موقتی می باشد. ۸۵ درصد از موارد صدمات بیضه ناشی از ترومای غیر نافذ (آسیب های ورزشی، ضربه یا مشت مستقیم، تصادفات رانندگی یا آسیب دیدن ناحیه ی بین دو کشاله ی ران) است.
- ممکن است آسیب آن منجر به کبودی یا ورم ناحیه ی اسکروتوم یا بیضه ها شود.
- ممکن است گاهی ضربه ی وارد بر بیضه، باعث ایجاد آسیب جدی تری شود که به جراحی فوری و اورژانسی نیاز داشته باشد.
پیچ خوردگی بیضه
پیچ خوردگی بیضه جزو فوریت های جراحی است. این مشکل زمانی رخ میدهد که بیضه، به صورت خود به خود و یا در موارد نادرتر در اثر ضربه ی مستقیم، دچار پیچ خوردگی شود. با پیچش بیضه، رگ های خونی در طناب اسپرمی نیز پیچ می خوردند، که منجر به قطع جریان خون به بیضه ی آسیب دیده می شود.
- بیضه ها و اسکروتوم برای عملکرد و حیات خود، به اکسیژن هایی که توسط خون منتقل می شود، نیاز دارند. در نتیجه، پیچ خوردگی بیضه و رگ های خونی منجر به «مرگ» بیضه می شوند.
- پیچش بیضه می تواند در هر سنی اتفاق بیافتد اما بیشتر در نوزادان (چند ماه اول) و پسران ۱۲ تا ۱۸ سال شایع است.
- در بعضی افراد، بیضه تنها به طناب اسپرم متصل است نه به کیسه ی بیضه، به همین دلیل به آن کیسه ی بیضه ناقوسی یا بل کلاپر می گویند. پیچش بیضه اغلب در مردانی که این ناهنجاری را دارند، رخ می دهد. بسیاری از این مردان در هر دو بیضه ناهنجاری یکسانی دارند.
عفونت بیضه (اپیدیدیمیت)
اپیدیدیمیت، التهاب اپیدیدیم یا عفونت بیضه، بیماری عفونت اپیدیم است. این بیماری شایع ترین علت درد بیضه در مردان بالای ۱۸ سال می باشد. هرچند که ممکن است در پسران قبل از بلوغ و در مردان مسن نیز رخ دهد.
- این بیماری اغلب در مردانی که از نظر جنسی فعال هستند، در اثر بیماری های مقاربتی (STD) مثل گونوریا (سوزاک) و کلامیدیا ایجاد می شود.
- مردان مسن تر و جوان تر نیز ممکن است به اپیدیدیمیت مبتلا شوند، که در بیشتر موارد دلیل آن یک ناهنجاری در دستگاه تناسلی ادراری است. یک علت شایع این بیماری در مردان مسن، بزرگ شدن غده ی پروستات است.
پیچ خوردگی آپاندیس بیضه
این بیماری، یک بیماری خود محدود شونده (self limiting) است که یکی از شایع ترین دلایل درد بیضه در پسران جوان (اغلب در سنین ۷ تا ۱۴ سال) می باشد.
- آپاندیس بیضه و آپاندیس اپیدیدیم، اساساً بافت باقی مانده از رشد جنین انسان هستند که هیچ عملکرد و کارکردی ندارند. پیچش در این ساختارها (همچون پیچ خوردگی بیضه) می تواند منجر به قطع جریان خون و در نتیجه ی آن، بروز دردهای مختلف در بیضه شود.
چه زمانی باید برای درد بیضه با پزشک تماس گرفت؟
- مردان باید همیشه درد بیضه را به عنوان یک مورد اورژانسی در نظر بگیرند، مگر این که خلاف آن ثابت شود.
- اگر شما یا فرزندتان دچار درد بیضه شدید، فوراً با پزشک خود تماس بگیرید.
- اگر نمی توانید با پزشک خود تماس بگیرید، مستقیماً به بخش اورژانس یک بیمارستان بروید.
برای درد بیضه به چه دکتری باید مراجعه کرد؟
یک پزشک داخلی (اینترنیست) یا پزشک عمومی، می تواند موارد ساده ای که باعث درد بیضه شده اند را کنترل کند. با این حال، ممکن است لازم باشد یک متخصص (با توجه به علت اصلی درد) در مهار و درمان بیماری شما دخالت کند. متخصصانی همچون:
- اورولوژیست ها (متخصص اندام های تناسلی و ادراری)
- جراحان عمومی
- انکولوژیست ها (متخصص خون)
با کدام درمان های خانگی می توانیم درد بیضه را در خانه درمان کنیم؟
تا زمانی که پزشک نتواند علت درد بیضه را پیدا کند، هیچ درمان خانگی ای برای آن وجود ندارد. به طور کلی، اگر شما یا فرزندتان درد بیضه را تجربه کردید، باید فوراً به دنبال مراقبت های پزشکی باشید. برای تسکین موقت درد، داروهایی مانند ایبوپروفن (موترین، ادویل) و استامینوفن (تیلنول) ممکن است به آن کمک کنند. به خاطر داشته باشید که به دلیل خطر ابتلا به سندرم ری (Reye’s Syndrome) به کودک خود آسپرین ندهید.
روش های معالجه ی درد بیضه به علت درد بستگی دارد. بعضی از آن ها عبارتند از:
- داروهای تسکین درد
- آنتی بیوتیک ها
- یخ
- استراحت کردن
- ثابت و محکم نگه داشتن اسکروتوم
- جراحی
اگر دردی در بیضه ها یا اسکروتوم خود احساس می کنید، در اسرع وقت با یک پزشک عمومی یا متخصص تماس بگیرید.
درمان های علل درد بیضه چه چیزهایی هستند؟
درمان دارویی و یا جراحی برای درد بیضه، کاملاً به علت اصلی و بنیادی آن بستگی دارد:
ضربه ی جسمی (تروما): اگر بعد از ارزیابی دقیق، آسیب اصلی جدی بیضه شناسایی نشده باشد، بیشتر موارد ترومای بیضه می تواند در خانه کنترل و درمان شود. این درمان شامل اقدامات زیر است:
- داروهای ضد درد (از جمله عوامل ضد التهابی)
- ثابت و بالا نگه داشتن اسکروتوم
- کمپرس یخ
- استراحت کردن
موارد شدیدتر ترومای بیضه مانند پارگی بیضه، ترومای غیر نافذ همراه با هماتوسل (مجموعه ای از خون) و آسیب های تروماتیک نافذ به بیضه، اغلب نیاز به معالجه با جراحی دارند.
پیچ خوردگی بیضه: هنگام بروز این عارضه، مشاوره ی فوری با یک اورولوژیست لازم است (برای درمان از طریق جراحی). قبل از جراحی، ممکن است پزشک سعی کند پیچش بیضه را به صورت دستی از هم باز کند تا مشکل به طور موقت برطرف شود، هر چند در نهایت، جراحی قطعی همچنان مورد نیاز است. جراحی شامل از هم باز کردن بیضه ی آسیب دیده، ارزیابی قابلیت حیات آن و در نهایت محکم کردن بیضه به دیواره ی کیسه ی بیضه (ارکیوپکسی) برای جلوگیری از پیچش های بعد از آن است. اغلب بیضه ی دیگر نیز به دیواره ی اسکروتوم محکم می شود، تا از پیچش آن بیضه هم پیشگیری کنند.
اپیدیدیمیت: درمان این بیماری معمولاً به صورت سرپایی انجام می شود؛ اگر بیماران به اپیدیدیمیت شدید همراه با عوارض جانبی مبتلا باشند، ممکن است نیاز به بستری شدن در بیمارستان داشته باشند. به طور کلی، درمان شامل موارد زیر است:
- مصرف آنتی بیوتیک به مدت ۱۰ تا ۱۴ روز (داروی تجویز شده با توجه به سن و سابقه ی جنسی هر فرد، متفاوت است.)
- داروهای تسکین درد (شامل داروهای ضد التهاب)
- ثابت و بالا نگه داشتن کیسه ی بیضه
- کمپرس یخ
- استراحت کردن
افراد مبتلا به اپیدیدیمیت، به ندرت دچار عارضه ای (مانند آبسه ی اسکروتوم) می شوند که نیاز به درمان از طریق جراحی دارد. برخی از موارد اپیدیدیمیت مزمن که به اقدامات فوق مقاوم هستند نیز، ممکن است برای کنترل درد به بی حسی موضعی یا در موارد نادر به برداشتن اپیدیدیم با جراحی (اپیدیدیمکتومی) نیاز داشته باشند.
پیچ خوردگی آپاندیس بیضه: درمان این بیماری خود محدود شونده در درجه ی اول، شامل کنترل درد با داروهای ضد التهابی، محکم کردن و بالا بردن کیسه ی بیضه و کمپرس یخ است. معمولاً باید درد آن در عرض یک هفته رفع شود.
فتق اینگوینال: درمان قطعی فتق اینگوینال، درمان از طریق جراحی است. معمولاً جراحی آن به طور اختیاری و به صورت سرپایی انجام می شود. یکی از عوارض فتق اینگوینال (مغبنی)، فتق حبس شده است که نمی توان آن را به داخل هل داد و نیاز به جراحی فوری دارد.
- باید به افراد مبتلا به فتق آموزش داده شود که از زور زدن و بلند کردن اجسام سنگین خودداری کنند. همچنین، دستگاه های پزشکی مختلفی وجود دارند که برای ساپورت و کمک به این افراد استفاده میشوند. برای اطلاعات بیشتر با پزشک متخصص خود مشورت کنید.
التهاب بیضه (اورکیت): اقدامات درمانی برای اورکیت شامل داروهای ضد درد، کمپرس یخ، تثبیت کیسه ی بیضه و استراحت است. آنتی بیوتیک ها فقط برای اورکیت های باکتریال (و نه اورکیت ویروسی) در نظر گرفته می شوند. گاهی ممکن است یک عارضه ای از اورکیت (مانند آبسه) نیاز به عمل تخلیه داشته باشد.
تومور بیضه: برای تشخیص قطعی وجود توده یا تومور در بیضه، به ارزیابی سریع یک اورولوژیست نیاز است. اگر بیمار مبتلا به سرطان بیضه باشد، برای گزینه های درمانی بیشتر به متخصص ارجاع داده می شود.
سنگ کلیه: درمان یک سنگ کلیه ی ساده عموماً در بر دارنده ی داروهای مسکن، داروهای ضد تهوع و داروهایی است که عبور سنگ کلیه را تسهیل می کنند (مثل تامسولوسین [Flomax]). برخی از افراد مبتلا به سنگ کلیه، به اقدامات مربوط به اورولوژی برای برداشتن سنگ کلیه نیاز دارند. اگر سنگ کلیه به دلیل عفونت بدتر شده باشد، به مشورت فوری با پزشک در رابطه با اورولوژی نیاز خواهد بود.