درمان دیر انزالی زنان
فهرست موضوعات
اختلال میل و برانگیختگی جنسی در زنان، به بی میلی یا کاهش میل به فعالیت جنسی یا افکار جنسی و/یا عدم پاسخ بدن زنان به تحریک جنسی (تحریک جسمی و ذهنی) گفته می شود. بسیاری از زنان در بازه ای از زندگی خود، به طور موقت دچار بی میلی جنسی می شوند. کاهش میل جنسی موقتی، معمولاً ناشی از شرایطی مثل خستگی و عدم تعادل هورمونی می باشد؛ اما در اختلال میل جنسی معمولاً علاقه به فعالیت های جنسی و یا تحریک فیزیکی به مدت طولانی تری کاهش یافته و یا از بین می رود. بی میلی یا کاهش میل جنسی زمانی یک اختلال محسوب می شود که برای زن مشکل ایجاد کرده و او در طول رابطه ی جنسی خود هیچ لذتی را تجربه نکند.
معمولاً تحریک جنسی در زنان شامل برانگیختگی ذهنی، عاطفی و جسمی می شود. به عنوان مثال، زمانی که یک زن تحریک می شود، ترشحاتی در واژن تولید شده که به عنوان یک روان کننده یا لوبریکانت عمل می کند و رابطه ی جنسی آسان تر و لذت بخش تر می شود. همچنین، جریان خون به اندام تناسلی افزایش می یابد و باعث می شود که بافت های اطراف دهانه ی واژن (لابیا) و کلیتوریس متورم شوند؛ سینه ها کمی باد می کنند و شما در نواحی ذکر شده ممکن است احساس گزگز کنید. در اختلال میل جنسی زنان، همه یا برخی از این پاسخ های بدن وجود ندارند.
علل رایج اختلال میل جنسی در زنان
علل رایج اختلال میل جنسی در زنان عبارتند از:
- عوامل روانی مثل افسردگی، اضطراب، اعتماد به نفس پایین، استرس، حواس پرتی، مشکلات رابطه و ارتباط نگرفتن با شریک جنسی.
- تجربه ی بد جنسی که ممکن است به دلیل نابلدی یک یا هر دو طرف رابطه، یا عدم بیان نیازهای جنسی رخ دهد.
- عوامل فیزیکی مثل برخی از اختلالات مزمن، سندرم تناسلی ادراری یائسگی، تغییرات در پوست فرج (ناحیه اطراف دهانه واژن)، تغییر در سطح هورمون های جنسی، برخی از داروها، خستگی و ضعف.
تشخیص به چه صورت است؟
پزشک معمولاً بر اساس معیارهای خاصی بیماری شما را تشخیص می دهد. این معیار ها شامل بررسی سابقه ی پزشکی، شرح مشکل توسط بیمار و موارد دیگری می شود. بر اساس معیارها، در صورتی که ۳ مورد از موارد زیر با مشکل مواجه شده باشند، شما دچار اختلال میل جنسی هستید:
- علاقه به فعالیت جنسی
- آغاز فعالیت جنسی و پاسخگویی به شروع رابطه ی جنسی توسط فرد مقابل
- هیجان یا لذت در طول فعالیت جنسی
- افکار یا تخیلات جنسی
- احساسات یا تغییرات فیزیکی در ناحیه تناسلی حین فعالیت جنسی
- میل یا تحریک جنسی در زمان مواجهه با محرک های جنسی (مثل کتاب ها، حرف ها یا فیلم های سکسی)
عدم وجود یا کاهش موارد ذکر شده، باید حداقل به مدت ۶ ماه وجود داشته و باعث ناراحتی فرد شده باشد. به عبارت دیگر، فرد ناخواسته دچار این علائم می شود. اگر در زمان دخول احساس درد داشته باشید، پزشک ممکن است معاینه ی لگن را انجام دهد.
درمان دیر انزالی زنان
- اقدامات کلی
- روان درمانی
- درمان علت بروز اختلال
- هورمون تراپی
معمولاً تیمی متشکل از چند پزشک (یک تیم چند رشته ای) وظیفه ی درمان زنانی با اختلال میل جنسی را بر عهده می گیرند. این تیم معمولاً شامل مشاور جنسی، متخصص درد، روان درمانگر و فیزیوتراپیست می شود. یکی از بهترین اقداماتی که به زنان مبتلا به اختلال میل جنسی توصیه می شود، شناسایی و بیان محرک های جنسی است. به عنوان مثال، زنان ممکن است برای آمادگی در زمان رابطه ی جنسی به عشق بازی و فعالیت های مقدماتی نیاز داشته باشند. این فعالیت ها شامل لمس کردن نقاط حساس بدن، حرف های عاشقانه، بوسیدن، بغل کردن و … می شود. بنابراین شما باید آزادانه علایق خود را با شریک جنسی خود در میان گذاشته و این مسأله را به او یادآوری کنید.
زوج ها می توانند برای یافتن علایق و محرک های جنسی خود از ابزار ها و فعالیت های مختلفی (مثل اسباب بازی های جنسی، فیلم های عاشقانه و …) استفاده کنند. اقدامات کلی برای درمان دیر انزالی زنان نیز، می تواند به میزان زیادی به بهبود رابطه ی جنسی کمک کند. برای مثال، حذف عوامل حواس پرتی (مثل تلویزیون در اتاق خواب) و انجام اقداماتی برای ایجاد یک محیط خصوصی که به زن احساس امنیت بدهد از اهمیت زیادی برخوردار است. درمان اختلال میل جنسی معمولاً روی عواملی تمرکز می کند که باعث عدم علاقه ی شما به رابطه ی جنسی و یا عدم پاسخ بدن شما به تحریک جنسی شده اند. از عوامل رایج این مشکل می توان به افسردگی، اعتماد به نفس پایین و مشکل در رابطه اشاره کرد.
روان درمانی به ویژه درمان شناختی مبتنی بر ذهن آگاهی نیز در بسیاری از موارد برای زنان مبتلا به اختلال میل جنسی کارساز است. ذهن آگاهی شامل تمرکز روی اتفاقاتی است که در لحظه رخ می دهد و ترکیبی از آگاهی و درمان شناختی-رفتاری می باشد. این روش درمانی می تواند به تحریک، ارگاسم و میل به رابطه ی جنسی کمک کند. پزشک ممکن است برخی از زنان مبتلا به اختلال میل جنسی را به یک مشاور جنسی یا روان درمانگر ارجاع دهد. سایر درمان های این مشکل، به علل ایجاد آن بستگی دارد. به عنوان مثال، اگر اختلال میل جنسی شما به علت مصرف داروی خاصی اتفاق افتاده باشد، پزشک شما ممکن است قطع مصرف دارو یا جایگزین کردن داروی فعلی را توصیه کند.
استروژن تراپی
اگر مبتلا به سندرم تناسلی ادراری یائسگی هستید، پزشک ممکن است برای درمان اختلال میل جنسی از استروژن تراپی استفاده کند. استروژن معمولاً به صورت خوراکی یا موضعی (به صورت چسب یا ژل استروژن) تجویز می شود. اشکال دارویی استروژن ذکر شده، روی کل بدن شما تأثیر می گذارند؛ بنابراین استروژن تراپی می تواند به بهبود خلق و خو، کاهش گر گرفتگی و مشکلات خواب، سالم شدن واژن و حفظ تمرکز کافی برای رابطه ی جنسی کمک کند. تمامی این تأثیرات ممکن است منجر به افزایش میل جنسی شما شوند. برای زنان یائسه معمولاً چسب ها یا ژل های موضعی استروژن، مؤثرتر از قرص های خوراکی آن می باشد.
زنانی که هنوز رحم دارند (عمل هیسترکتومی انجام نداده اند) معمولاً باید استروژن خوراکی یا موضعی را به همراه پروژسترون (اشکال دارویی هورمون پروژسترون) مصرف کنند؛ زیرا در این بیماران مصرف استروژن -به تنهایی- خطر ابتلا به بیماری سرطان دیواره ی داخلی رحم (سرطان آندومتر) را افزایش می دهد. برای استروژن تراپی معمولاً از دوز های پایین استروژن استفاده می شود. استروژن تراپی معمولاً در زمان یائسگی یا چند سال بعد از یائسگی آغاز می گردد. با این وجود، پزشکان اغلب توصیه می کنند که زنان یائسه از استروژن موضعی که واژن را تحت تأثیر قرار می دهد استفاده کنند.
از جمله ی این نوع استروژن ها می توان به ژل یا پماد واژینال و قرص واژینال استروژن اشاره کرد. این اشکال دارویی استروژن به سلامت واژن کمک می کنند، اما تأثیری روی خلق و خو، گر گرفتگی، مشکلات خواب و یا سایر مشکلات ناشی از یائسگی ندارند. این نوع از استروژن ها حاوی دوز بسیار پایین استروژن بوده و زنانی که عمل هیسترکتومی را انجام نداده نیز می توانند -بدون مصرف پروژسترون- از این ژل ها یا قرص های واژینال استفاده کنند.
اما دوز های بالای هر شکل دارویی استروژن، نیاز به مصرف همزمان پروژسترون دارد. نکته ی مهمی که باید به خاطر داشته باشید این است که هر دارویی در کنار فواید درمانی، مضراتی نیز برای بدن دارد. بنابراین باید قبل از شروع مصرف این دارو، در مورد فواید و عوارض آن با پزشک خود مشورت کنید. نکته ی مهمی که باید به خاطر داشته باشید این است که هر دارویی در کنار فواید درمانی، مضراتی نیز برای بدن دارد. بنابراین باید قبل از شروع مصرف این دارو، در مورد فواید و عوارض آن با پزشک خود مشورت کنید.
تستوسترون تراپی
اطلاعات کمی در مورد اثربخشی و بی ضرر بودن طولانی مدت تستوسترون (به ضورت خوراکی یا موضعی) در دسترس می باشد. برخی از تحقیقات نشان داده اند که استفاده ی کوتاه مدت از چسب تستوسترون، می تواند برای زنان یائسه ی مبتلا به اختلال میل جنسی اثربخش باشد. با این وجود، تستوستران تراپی زمانی تجویز می شود که سایر درمان ها مؤثر واقع نشوند. به طور کلی در حین تستوسترون درمانی، پزشک باید به طور مداوم بیمار را تحت نظر داشته و عوارض ناشی از مصرف دارو مثل افزایش موی زائد، آکنه و خلق و خوی مردانه را بررسی کند.
تستوسترون همچنین می تواند به صورت مستقیم در ناحیه اطراف واژن و دهانه ی واژن اعمال شود. این شکل دارویی معمولاً عوارض جانبی کمتری دارد. مصرف تستوسترون خوراکی توصیه نمی شود. قبل از تجویز تستوسترون، پزشک معمولاً در مورد احتمال عدم اثر بخشی و عوارض جانبی با شما صحبت کرده و برای بررسی عملکرد کلیه و کبد و اندازه گیری سطح لیپید بدن شما آزمایش خون تجویز می کند. اگر نتایج آزمایش خون نشان دهد که شما در معرض خطر ابتلا به مشکلات کبدی یا دیس لیپیدمی (مثلاً سطح بالای LDL یا کلسترول بد) قرار دارید، از تجویز تستوسترون خودداری می شود.
سایر روش های درمانی
- برای برخی از زنان یائسه ممکن است نسخه ی مصنوعی هورمون دهیدرو اپی آندروسترون (DHEA) که با نام پراسترون نیز شناخته می شود، تجویز گردد. DHEA به بهبود خشکی واژن ناشی از سندرم تناسلی ادراری یائسگی کمک کرده و درد در زمان رابطه ی جنسی را کاهش می دهد. تسکین این علائم ممکن است میل زن به رابطه ی جنسی را افزایش دهد. پراسترون همچنین می تواند واکنش ناحیه تناسلی به تحریک و ارگاسم زن را بهبود ببخشد.
- از دیگر روش های درمانی برای زنان یائسه مبتلا به اختلال میل جنسی، می توان به فلیبانسرین اشاره کرد. با این وجود، شواهد کمی برای تأیید اثربخشی و بی ضرر بودن این دارو موجود می باشد.
- لوازمی مانند ویبراتورها یا محرک های مکش کلیتورال، می توانند به تحریک جنسی زنان کمک کنند. اما در این مورد هم شواهد کمی برای میزان اثربخشی وجود دارد. بسیاری از این محصولات بدون نسخه در دسترس بوده و شما می توانید آنها را امتحان کنید.