اورتروسکوپی چیست؟
فهرست موضوعات
سوالی که معمولا پرسیده می شود این است که اورتروسکوپی چیست؟ در جواب باید گفت که اورتروسکوپی (Ureteroscopy)، یک روش تشخیصی و درمانی برای مشکلات سیستم ادراری است. در مواردی که شما به درد در حین ادرار مبتلا بوده یا مشکوک به سنگ کلیه هستید، ممکن است پزشک از این روش برای رفع مشکل شما استفاده کند. اورتروسکوپی یک روش غیر تهاجمی است که در آن وسیله ای باریک و انعطاف پذیر به نام «اسکوپ» از طریق مجرای ادرار و مثانه وارد حالب (لوله ای که ادرار را از کلیه به مثانه منتقل می کند) می شود. به این ترتیب، پزشک می تواند وجود سنگ کلیه یا سایر مشکلات را تشخیص دهد.
موارد استفاده از اورتروسکوپی
اورتروسکوپی معمولاً زمانی انجام می شود که یک سنگ کلیه در حالب شما گیر افتاده باشد.سنگ کلیه، جامداتی بلوری شکل هستند که به علت انباشته شدن مواد معدنی و املاح موجود در ادرار ایجاد می شوند. این سنگ ها در کلیه تشکیل می شوند، اما در برخی موارد ممکن است به سمت حالب حرکت کنند. همچنین، در برخی موارد یک متخصص اورولوژی (پزشکی که تخصص او در زمینه ی مشکلات سیستم ادراری است) ممکن است در صورت مشکوک بودن به پولیپ، تومور یا بافت های غیر طبیعی در مجاری ادراری شما، برایتان اورتروسکوپی تجویز کند.
از سایر موارد استفاده از اورتروسکوپی می توان به برداشتن سنگ، پولیپ یا یک تکه بافت (بیوپسی یا نمونه برداری) برای تست های آزمایشگاهی اشاره کرد. در برخی موارد، در صورت وجود علائم عفونت ادراری و سایر مشکلات مرتبط با آن، پزشک ممکن است آزمایشات دیگری را نیز تجویز کند. برخی از این آزمایش ها عبارتند از:
◾ آزمایش ادرار برای تشخیص عفونت های احتمالی
◾ سی تی اسکن برای تشخیص سنگ کلیه و تعیین اندازه و محل آنها
◾ MRI برای مشاهده ی تصاویر دقیق از کلیه ها، مثانه و سایر اندام های داخلی
چه کسانی به اورتروسکوپی نیاز دارند؟
اگر دچار مشکلاتی در مجاری ادراری هستید که تشخیص داده نشده است (مانند انسداد ادرار)، اورتروسکوپی می تواند به تشخیص این مشکل کمک کند. اگر شما دچار درد یا سوزش ادرار شده اید و عادت های ادراری شما تغییر کرده است (تعداد دفعات ادرار یا میزان ادرار شما نسبت به قبل تغییر کرده است). در این مورد شما احتمالاً به اورتروسکوپی نیاز ندارید، اما با توجه به علائم و سایر آزمایشات شما، پزشک ممکن است این روش را تجویز کند.
در برخی موارد، پزشکان به عنوان بخشی از روش از بین بردن سنگ کلیه به روش شاک ویو (shock wave)، از اورتروسکوپی استفاده می کنند. این روش بیشتر برای افراد زیر مفید است:
- زنان باردار
- افراد دارای اضافه وزن
- افرادی که دارای مشکلات انعقاد خون هستند.
مزایا و خطرهای اورتروسکوپی
اورتروسکوپی یک روش مؤثر برای انجام همزمان چندین عمل می باشد. به عنوان مثال، اورتروسکوپی به پزشک کمک می کند تا:
✔️ دید کاملاً واضحی از سیستم ادراری داشته باشد.
✔️ سنگ ها را برداشته یا خرد کند.
✔️ از بافت های مشکوک نمونه برداری انجام دهد.
✔️ این روش، یک روش سرپایی و سبک محسوب می شود. به این معنی که شما بلافاصله پس از اورتروسکوپی می توانید مرخص شوید و به خانه برگردید.
✔️ عوارض احتمالی اورتروسکوپی شامل احتمال خونریزی به میزان کم و یا آسیب دیدگی حالب است. در این روش هم مانند سایر روش های پزشکی احتمال کم عفونت وجود دارد.
✔️ پس از اورتروسکوپی، ممکن است هنگام ادرار احساس ناراحتی داشته باشید. اگر حالب شما متورم شده باشد، ممکن است ادرار کردن برای مدت کوتاهی برایتان سخت باشد.
آماده سازی قبل از عمل
برای آماده شدن قبل از اورتروسکوپی، نیازی نیست کار خاصی انجام دهید. فقط باید قبل از عمل ادرار کنید. پزشک و پرستار در زمان عمل به شما این مسأله را یادآوری می کنند. همچنین، شما باید در مدت زمان قبل از عمل، به دستورالعمل های پزشک عمل کنید. این دستورالعمل ها شامل عدم مصرف برخی از غذاها و نوشیدنی ها و مصرف برخی از داروها می باشد. استفاده از دارو های رقیق کننده ی خون برای پیشگیری از لخته شدن خون از اهمیت بالایی برخوردار است. همچنین، حتماً باید توسط یک همراه به بیمارستان مراجعه کنید، تا مطمئن شوید بعد از عمل به کمک او به خانه برمی گردید.
مراحل انجام اورتروسکوپی
بعد از اینکه بیهوشی تأثیر خود را گذاشت و شما به خواب عمیق فرو رفتید، متخصص اورولوژی دهانه ی اورتروسکوپ را وارد مجرای ادرار (محل خروج ادرار از بدن) شما می کند. زمانی که اورتروسکوپ وارد مثانه ی شما شد، متخصص اورولوژی، یک محلول استریل را از طریق آن در بدن تخلیه می کند. این محلول، مثانه را پر کرده تا دیواره های آن بهتر دیده شوند. سپس، با دقت اورتروسکوپ را به حالب می رساند. اگر شما مشکوک به مشکلات کلیوی باشید، پزشک می تواند اورتروسکوپ را به سمت کلیه هدایت کند.
بررسی کامل مجاری ادراری شما ممکن است ۳۰ دقیقه طول بکشد. اگر عملیات تخریب سنگ کلیه یا نمونه برداری برای آزمایشات بیشتر هم در دستور کار باشد، این عملیات می تواند بیشتر طول بکشد. یک عملیات اورتروسکوپی که در آن با استفاده از لیزر، سنگ های کوچک کلیه شکسته شوند، تا ۹۰ دقیقه هم طول می کشد. نوع لیزری که اورتروسکوپ از آن استفاده می کند «لیزر هولمیوم» نام دارد. عملیات مشابهی هم وجود دارد که با استفاده از یک سبد کوچک در دهانه ی اورتروسکوپ، سنگ ها را از بدن شما خارج می کند.
بعد از اورتروسکوپی
پس از خارج شدن اورتروسکوپ از بدن و تخلیه مایع استریل از مثانه، بدن تا زمانی که بیهوشی تأثیر خود را از دست بدهد، مراحل بهبودی را طی خواهد کرد. این مرحله ۱ الی ۴ ساعت زمان می برد. در برخی موارد، جراح ممکن است در پایان، سوند (یک شلنگ کوچک برای کمک های احتمالی) را براى مدتى در حالب نگاه دارد. اما در بیشتر موارد نیازی به سوند نیست. احتمالاً از شما خواسته می شود که طی ۲ ساعت بعد از عمل، هر ساعت نیم لیتر آب بنوشید.
همچنین امکان دارد در ۲۴ ساعت آینده در هنگام ادرار احساس درد داشته باشید و در ادرارتان خون مشاهده کنید، اما بعد از آن احساس درد یا ناراحتی از بین خواهد رفت. برای شما مسکن و آنتی بیوتیک (برای عفونت های احتمالی) تجویز می شود. همچنین می توانید برای کم کردن احساس ناراحتی از حمام آب گرم یا کیسه آب گرم روی محل عمل استفاده کنید. اگر دردتان شدید بود یا دچار تب و لرز شده اید به پزشک خود اطلاع دهید. این موارد می توانند علائم عفونت باشند.اگر یک ناحیه از بافت داخلی برای آزمایش برداشته شده است، باید چند روز منتظر جواب آزمایش باشید.
یورتروسیگموئیدوستومی چیست؟
یورتروسیگموئیدوستومی جراحی است که روش جدیدی را برای دفع ادرار از بدن ایجاد می کند. اگر مثانه به دلیل مشکلاتی مانند: سرطان مثانه برداشته شده باشد، شما به این عمل جراحی احتیاج دارید، در طول جراحی، لولههایی (به نام حالب) که ادرار را از کلیهها به مثانه منتقل میکنند، از مثانه جدا میشوند. سپس به بخشی از روده بزرگ متصل می شوند.با این کار هم ادرار و هم مدفوع (مدفوع) در روده بزرگ جریان یابد و بدن از طریق مقعد خارج می شود.