چگونگی پاکسازی اسمگما یا چربی سفید اطراف واژن و آلت

اسمگما چیست؟ اسمگما ماده ای است که به طور طبیعی در اندام های تناسلی هر دو جنس نر و ماده یافت می شود. وجود این ماده در نتیجه ی رشد سلولهای پوست، ترشح چربی و رطوبت می باشد. اگر این روند ادامه پیدا کند، اسمگما می تواند بوی بد تولید کرده یا عفونی شود. در نهایت هنگامی که بخشی از بدن مبتلا به اسمگما می شود، آن ناحیه باید پاکسازی شود. در این مقاله، ما نحوه ی شناسایی اسمگما، بهترین راه های از بین بردن آن و چگونگی جلوگیری از پیشرفت اسمگما را برایتان شرح می دهیم.

تشخیص اسمگما

اسمگما ممکن است به صورت یک ماده پنیری ظاهر شده و موجب ناراحتی برخی افراد شود. با اینحال، هیچ جای نگرانی نیست مگر اینکه ماده رویت شده اسمگما نبوده و علائم عفونت باشد. در مردان یا پسران ختنه نشده، پوسته ای وجود دارد که ناحیه جلویی سر آلت تناسلی را می پوشاند. اگر این ناحیه به طور مرتب تمیز نشود، عرق، چربی و سلولهای پوست، زیر این پوسته جلویی باقی می مانند.

برخی مواقع، اسمگما ممکن است به رنگ سفید و تکه های مرواریدی شکل زیر پوسته جلویی تبدیل شود. تا زمانی که فرد درد یا سایر علائم را، مشاهده نکند، موضوع نگران کننده ای وجود ندارد. در مردان، اسمگما عمدتا در آنهایی که عمل ختنه را انجام نداده اند ایجاد می شود و در زنان ممکن است بین لابیا و اطراف کلاهک کلیتوریس رخ دهد.

اسمگما در مردان

در مردان بالغ، اسمگما ترکیبی از سلولهای پوستی و چربی است که توسط غده های تایسون زیر پوسته جلویی آلت تناسلی ساخته می شود. هدف اسمگما حفاظت و تولید چربی آلت تناسلی است. نوزادان در هر دو جنس نر و ماده می توانند تولید مقادیر زیادی اسمگما را تجربه کنند و پیش از تمیز کردن آن می بایست با متخصص اطفال مشورت کنید.

هنگامیکه در یک نوزاد پسر، زیر پوسته جلویی آلت تناسلی اسمگما ایجاد می شود، والدین ممکن است پوسته جلویی را کنار زده و نوک آلت تناسلی را تمیز کنند. انجام این کار برای پاکسازی اسمگما پیشنهاد نمی شود. در بیشتر مردان، پوسته جلویی از زمان تولید به نوک آلت تناسلی متصل بوده و همزمان با افزایش سن شروع به جدا شدن می کند. این جدا شدن نرمال به پوسته جلویی اجازه می دهد به عقب برگشته و تمیز شود. اگر پوسته جلویی توسط دست و به اجبار به عقب بازگردانده شود، منجر به درد شدید، خون ریزی، پارگی پوست و زخم می شود.

برخی مردان و پسران ممکن است قرمزی یا تورمی در ناحیه سر آلت تناسلی خود مشاهده کنند. این رخداد بالانیتیس نامیده می شود. مردان در هر سنی که این اتفاق را تجربه کنند می بایست به پزشک مراجعه کرده تا از عدم وجود مشکلات زیر اطمینان حاصل کنند:

• عفونت
• برفک
• پسوریازیس یا سایر مشکلات پوستی
• حساسیت مانند حساسیت به استفاده از صابون ها، شوینده ها یا کاندوم

از بین بردن اسمگما در مردان

اگر آلت تناسلی مرد به طور مرتب شسته نشود، اسمگما رشد کرده و بد بو و عفونی شده و از حرکت پوسته جلویی جلوگیری می کند، پس بهتر است به صورت منظم آلت تناسلی خود را بشویید.

اسمگما در نوزادان و پسران جوان

• پوسته جلویی نوزاد یا پسر کوچک را کنار نزنید، شما بعنوان فردی که وظیفه مراقبت از کودک را دارید می بایست با پزشک اطفال صحبت کرده تا سن مناسب برای عقب زدن پوسته جلویی را برای شما تعیین کند.
• در طی حمامهای روتین، اندامهای تناسلی را با آب و صابون شستشو کنید.
• از سوآپ، شستشو با آب یا مواد ضدعفونی کننده برای تمیز کردن زیر پوسته جلویی نوزاد استفاده نکنید.

همانطور که در بالا گفته شد، اگر پوسته جلویی خیلی زود عقب رانده شود، میتواند دردناک بوده و منجر به خون ریزی و پارگی پوست شود. بنابراین توجه به این نکته مهم است که پوسته جلویی کودکان و نوزادان پسر کوچک نباید خیلی زود عقب رانده شود.

از بین بردن اسمگما در نوزادان و پسران جوان

پسران و مردانی که ختنه شده اند می بایست برای تمیز کردن اسمگما از آلت تناسلی مراحل زیر را طی کنند:

• به آرامی پوسته جلویی را به سمت عقب و بدنه آلت تناسلی کنار بزنید.
• ناحیه سر آلت تناسلی را که در زیر پوسته جلویی است با یک صابون نرم شستشو داده و با آب گرم آبکشی کنید.
• زیر پوسته را توسط یک حوله نرم خشک کنید.
• پوسته جلویی را به سمت عقب و روی ناحیه سر آلت تناسلی باز گردانده و هرگز آن را به عقب برگردانده شده رها نکنید.

به خاطر داشته باشید، هنگامی که در عقب راندن پوسته جلویی مشکل داشته و انجام این کار را دشوار می دانید، با پزشک یا پزشک اطفال برای کودکان صحبت کنید. هرگز با اعمال فشار پوسته را به عقب حرکت ندهید، زیرا این کار منجر به مشکل آنی و طولانی مدت خواهد شد.

اسمگما در زنان

در زنان و دختران، اسمگما ممکن است بین لابیا و اطراف کلاهک کلیتوریس رشد کند. در عمده موارد، موضوع نگران کننده ای وجود نداشته و رعایت بهداشت می تواند از ایجاد اسمگما جلوگیری کند. در نوزادان دختر، اسمگما ممکن است در فرج (اندامهای جنسی بیرون ناحیه واژن) ایجاد شود که بعنوان یک مرز حفاظتی عمل می کند. پزشک اطفال می تواند زمان و چگونگی تمیز کردن را برای شما توضیح دهد.

تمیز نگه داشتن ناحیه فرج نوزادان مهم بوده اما والدین کودک می بایست به خاطر داشته باشند که تنها از صابونهای ملایم و آب یا شوینده های کودک برای پاکسازی استفاده کنند.

از بین بردن اسمگما در بانوان و دختران

زنان و دختران می بایست مراحل زیر را برای پاک سازی واژن از اسمگما انجام دهند:

• به آرامی واژن را با آب گرم و صابون ملایم شستشو دهید.
• از مواد شوینده معطر، پودرها و اسپری ها استفاده نکنید.
• با استفاده از یک حوله نرم ناحیه شستشو شده را خشک کنید.

در نوزادان، بهترین کار صحبت با یک متخصص اطفال و شنیدن پیشنهادات بهداشتی برای نوزاد است که مدیریت اسمگمای ایجاد شده نیز بخشی از آن می باشد.

نکاتی برای جلوگیری از اسمگما در بانوان

با اینکه ایجاد اسمگما نرمال می باشد، اما در صورت عدم توجه به پیشرفت آن می تواند مشکلاتی را ایجاد کند. در زنان و مردان، رعایت نکات بهداشتی که در بالا گفته شد می تواند کمک کننده باشد.

همچنین زنان نیز می توانند از روشهای پیشگیری کننده زیر استفاده کنند:

• پوشیدن لباس های زیر سفید و کتان
• ممانعت از پوشیدن لباسهای کشی، نایلونی و از جنس استات یا سایر انواع پارچه های مصنوعی
• ممانعت از پوشیدن جوراب شلواری از جنس نایلون زیرا مانع تنفس و هوا رسانی به واژن شده و منجر به ایجاد رطوبت و گرما در آن ناحیه می شود.
• ممانعت از استفاده ی محصولات بهداشتی زنانه مانند دئودورانت ها، اسپری های زنانه روغن و مواد چرب در ناحیه واژن
• ممانعت از شستشوی واژن با آب یا مواد شوینده، زیرا این کار منجر به تغییر pH واژن شده و زمینه ی رشد باکتری ها را فراهم می کند.

توصیه ی پزشک

اسمگما در دو جنس نرمال بوده و به واسطه رشد سلولهای پوست، ترشح چربی و رطوبت ایجاد می شود. رعایت مناسب بهداشت اندام تناسلی ممکن است تولید اسمگما را در دو جنس کاهش دهد. عقب زدن پوسته جلویی آلت تناسلی در مردان و پسرانی که سنین کودکی را طی کرده اند برای پاکسازی اسمگما بلامانع بوده اما در نوزادان و پسران کوچک پیشنهاد نمی شود. زیرا پوسته جلویی ممکن است از ناحیه سر آلت تناسلی جدا نشده باشد.

عقب راندن پوسته جلویی با اعمال فشار می تواند منجر به درد شدید، خون ریزی و پارگی پوست و حتی ایجاد زخم شود. والدین و سرپرستان کودک می بایست برای اطلاع از پیشنهادات بهداشتی با پزشک اطفال صحبت کنند.

دکتر ولی پور، متخصص اورولوژی در غرب تهران