بیشتر پسرها با آلتی طبیعی متولد می‌شوند که به خوبی هم کار می‌کند اما برخی پسرها با بیماری رایجی متولد می‌شوند که به آن هیپوسپادیاس می‌گویند. آلت تناسلی کسی که به این بیماری مبتلا میشود هم به خوبی کار نمی‌کند و هم شکل طبیعی ندارد. متخصص اورولوژی کودکان با اعمال تکنیک‌های جراحی مختلف این مشکل را حل می‌کنند. با خواندن مطلب زیر می‌توانید اطلاعات لازم را به دست آورید و بهتر با متخصص اورولوژی خود صحبت و مشورت کنید.
فهرست موضوعات
تشخیص هیپوسپادیاس
هیپوسپادیاس نوعی بیماری است که در آن سوراخ آلت تناسلی روی نوک آن قرار ندارد و این سوراخ جایی در راستای تحتانی طول آلت قرار گرفته است. در بیشتر موارد این سوراخ جایی نزدیک به انتهای آلت قرار گرفته است (دور از میانه) البته این احتمال وجود دارد که سوراخ مذکور جایی در میان محور آلت تناسلی تا قاعده آلت تناسلی یا حتی در کیسه بیضه ایجاد شده باشد (نزدیک به میانه). بیشتر از ۸۰% پسران مبتلا به این بیماری به هیپوسپادیاس دور از میانه دچار می‌شوند.
آلت تناسلی ۱۵% این افراد کمی به سمت پایین متمایل شده است؛ به این بیماری «کجی آلت تناسلی» گفته میشود. اگر سوراخ مجرا در سمت پایین محور آلت تناسلی تشکیل شده باشد؛ ۵۰% افراد با این مشخصات دچار کجی آلت تناسلی می‌شوند. هیپوسپادیاس نوعی نقص مادرزادی رایج است که از هر ۲۰۰ پسر، ۱ نفر به آن مبتلا میشود.
کجی آلت تناسلی یا بیماری پیرونی
علت هیپوسپادیاس چیست؟
مراحل اصلی شکل‌گیری آلت تناسلی نوزاد بین هفته‌های ۹ تا ۱۲ بارداری ایجاد میشود. در طی این زمان هورمون‌های مردانه به بدن می‌گویند که مجرای ادرار و پوست ختنه‌گاه را تشکیل دهد. احتمالا هیپوسپادیاس به دلیل اختلالات هورمونی ایجاد میشود.
چگونه بفهمم هیپوسپادیاس دارم؟
هیپوسپادیاس در بیشتر موارد در همان زمان تولد تشخیص داده میشود. نه تنها سوراخ آلت تناسلی در جای درستی قرار ندارد بلکه معمولا قسمت زیرین پوست ختنه‌گاه هم به طور کامل شکل نگرفته است. در نتیجه «کلاهک پشتی» به حالتی قرار می‌گیرد که آلت تناسلی در معرض دید قرار گیرد. این حالت پوست ختنه‌گاه باعث جلب توجه میشود. البته سوراخ آلت تناسلی برخی از نوزادان در جای درست قرار گرفته است اما پوست ختنه‌گاه ظاهری غیرطبیعی دارد.
پوست ختنه‌گاه برخی دیگر از نوزادان سوراخ آلت تناسلی غیرطبیعی را پنهان می‌کند. از هر ۱۰۰ پسر مبتلا به هیپوسپادیاس؛ کیسه بیضه ۸ نفر از آن‌ها کاملا وارد پوست بیضه نشده است.
درمان ختنه خدادادی یا هیپوسپادیاس
با انجام عمل جراحی می‌توان هیپوسپادیاس را درمان کرد. جراحان از اواخر دهه سال ۱۸۰۰ توانسته‌اند هیپوسپادیاس را درمان کنند. بیش از ۲۰۰ نوع عمل جراحی مختلف برای درمان این بیماری وجود دارد اما از آن‌جا که دوران مدرن بازسازی هیپوسپادیاس در دهه ۱۹۸۰ آغاز شد؛ فقط تعداد معدودی از تکنیک‌ها توسط متخصصان اورولوژی کودکان استفاده شده است.
جراحی هیپوسپادیاس چند مرحله دارد؟
- صاف کردن محور آلت تناسلی
- تشکیل سوراخ در سر آلت تناسلی
- تشکیل مجرای ادراری
- ختنه یا بازسازی پوست ختنه‌گاه
عمل جراحی ترمیم هیپوسپادیاس معمولا بین ۹۰ دقیقه تا ۳ ساعت طول می‌کشد. در برخی موارد ترمیم در چند مرحله انجام میشود. معمولا عمل جراحی ترمیم افرادی که سوراخ آلت تناسلیشان نزدیک میانه محور این عضو تشکیل شده است و دچار کجی آلت تناسلی شدید هستند؛ در چند مرحله انجام میشود.معمولا متخصص اورولوژی کودکان قبل از ترمیم مجرای ادراری، آلت تناسلی را صاف می‌کند.
جراحان ترجیح می‌دهند عمل جراحی هیپوسپادیاس را در ۹ ماهگی نوزاد انجام دهند اما اگر نتوانند در این زمان نوزاد را عمل کنند؛ این عمل جراحی بین ۶ تا ۱۲ ماهگی انجام میشود. البته این بیماری در هر سنی قابل درمان است؛ حتی در بزرگسالی. اگر اندازه آلت بسیار کوچک باشد؛ ممکن است پزشک پیشنهاد دهد بیمار قبل از انجام جراحی تستوسترون (هورمون مردانه) مصرف کند.
روند بهبود چقدر زمان می‌برد؟
روند بهبود زخم عمل جراحی هیپوسپادیاس به سرعت آغاز میشود اما ماه‌ها طول می‌کشد تا این زخم کاملا بهبود یابد. در اوایل ممکن است تورم و کبودی وجود داشته باشد. تا چند هفته بعد این تورم و کبودی بهبود می‌یابد. برخی وقت‌ها ممکن است پوست آلت در هنگام بهبود چروکیده و زشت شود. البته ممکن است مشکلات آشکار دیگری هم پیش بیاید. حداقل تا ۶ ماه پس از انجام عمل جراحی و بهبود بافت، تجویز دیگری برای عمل دوباره انجام نخواهد شد. در این مدت زمان نقص‌های جزیی به‌وجودآمده دیگر هم برطرف خواهند شد.
پس از درمان هیپوسپادیاس
با انجام عمل جراحی هیپوسپادیاس جدید، کارکرد و ظاهر آلت تناسلی به حالت عادی بازخواهد گشت (یا به حالت طبیعی تقریبی). بسیاری از جراحان تا چند روز پس از عمل جراحی، لوله کوچکی (کاتتر) در آلت فرد قرار می‌دهند تا ادرار با محل ترمیم‌شده تماس نداشته باشد. کاتتر محتویات مثانه را به پوشک منتقل می‌کند. تا زمانی که کاتتر در آلت قرار دارد؛ فرد باید آنتی‌بیوتیک مصرف کند. به نظر می‌رسد پسران کم‌سن و سال تر پس از انجام عمل ترمیم، درد کمتری تجربه می‌کنند. اگر طبق توصیه متخصصان اورولوژی کودکان؛ عمل جراحی در برهه ۶ تا ۱۲ ماهگی بیمار انجام شود، کودک حتی این عمل جراحی را به یاد نخواهد آورد.
پسران بزرگ‌تر هم می‌توانند به خوبی این عمل جراحی را تحمل کنند. امروزه با تجویز داروهای مسکن، تحمل درد این جراحی کار چندان سختی نیست. در برخی موارد ممکن است برای درمان اسپاسم‌های مثانه نیز دارو تجویز شود.
پدر حدود ۷% نوزادان مبتلا به هیپوسپادیاس به این بیماری مبتلا بوده است. احتمال این‌که پسر دوم خانواده نیز به هیپوسپادیاس مبتلا باشد؛ حدود ۱۲% است. اگر هم پدر و هم برادر به این بیماری دچار باشند؛ خطر ابتلای پسر دوم تا ۲۱% افزایش خواهد یافت.
بسیاری از والدین می‌خواهند بدانند که آیا نیاز است که هیپوسپادیاس خفیف عمل جراحی انجام شود یا نه. پیش‌بینی پیشامدهای محتمل برای کودک کار آسانی نیست اما دلایل زیادی برای اصلاح این حالت وجود دارد (مهم نیست که شدت بیماری چقدر باشد).
عمل جراحی ترمیم هیپوسپادیاس در زمانی که بیمار بی‌هوش است؛ انجام میشود. این عمل جراحی با بی‌هوشی عمومی انجام میشود. بسیاری از متخصصان بی‌هوشی یا جراحی، از پایانه‌های عصبی نزدیک آلت تناسلی یا پشت آن استفاده می‌کنند تا میزان درد نوزاد را پس از انجام عمل جراحی و در زمان به هوش آمدن او، کاهش دهند. این مدل بی‌هوشی بسیار ایمن است؛ به‌خصوص اگر متخصص بی‌هوشی این کار را انجام دهد. امروزه انجام عمل جراحی ترمیم هیپوسپادیاس در نوزادان سالم، بی‌خطر و ایمن است.
روش مورد انتخاب متخصص اورولوژی پسر شما به عوامل مختلفی بستگی دارد.
از جمله این عوامل می‌توان به شدت هیپوسپادیاس و خمیدگی آلت تناسلی بستگی دارد. جراح تا زمان انجام عمل و پیش‌روی در آن نمی‌داند دقیقا با چه وضعیتی روبروست. جراحانی که عمل جراحی ترمیم هیپوسپادیاس انجام می‌دهند باید با تکنیک‌های مختلف و متعددی آشنا باشند. حتی ممکن است در برخی موارد هیپوسپادیاس دور از محور خفیف هم نیاز به انجام روش جراحی پیچیده‌ای داشته باشد. متخصصان اورولوژی کودکان باید با مهارت‌ها و تکنیک‌های مختلف انجام این روش جراحی آشنا شوند.
بله. خوشبختانه بیشتر عمل‌های جراحی همان بار اول با موفقیت به اتمام می‌رسند.
با این وجود بعضی از کودکان به دلیل برخی مشکلات باید دوباره تحت عمل جراحی قرار گیرند.
نتیجه عمل دوم در بیشتر موارد موفقیت‌آمیز است اما باز هم ممکن است مشکلات دیگری وجود داشته باشد که نیاز به انجام عمل‌های جراحی دوباره باشد اما این مشکلات قابل درمان هستند.
- از هر ۱۰۰ پسر مبتلا به هیپوسپادیاس، آلت تناسلی ۱۵ نفر از آن‌ها به سمت پایین متمایل شده است. اگر میزان این انحنا شدید شود؛ ممکن است فرد در بزرگسالی نعوظ خوبی نداشته باشد.
- ممکن است سوراخ مجرا در ناحیه تقریبا طبیعی قرار داشته باشد ولی معمولا آلت تناسلی دچار بدشکلی میشود. بعضی از سوراخ‌ها بزرگ‌تر بوده و برخی دیگر کوچک‌تر هستند. پوست بسیاری از این آلت‌ها روی دهانه مجرا را گرفته است.
- این گونه ناهنجاری‌ها می‌توانند بر جریان ادرار تاثیر بگذارند. جریان ادرار برخی از پسران به سمت پایین یا کناره‌ها پاشیده میشود. بسیاری از آن‌ها باید برای دفع ادرار خود بنشینند. این گونه تخلیه می‌تواند منجر به احساس ناراحتی و تحریک در بافت‌های اطراف شود. آلت تناسلی کارکرد خود را دارد اما این مشکلات باعث احساس شرم در فرد خواهند شد.
- در صورتی که پوست ختنه‌گاهی که کامل تشکیل نشده؛ ترمیم نشود، ظاهر نابهنجاری ایجاد خواهد شد. این موضوع می‌تواند باعث جلب توجه به این بیماری شود. پژوهش‌ها نشان می‌دهند که هیپوسپادیاس درمان‌نشده منجر به کاهش عزت نفس این پسرها میشود.
دکتر ولی پور جراح و متخصص اورولوژی
محمد
شنبه ۳۰ بهمن ۰( 3 ماه پیش)
تعداد بازدید: 22
مشاهده پرسش
