لخته خون در ادرار نشانه چیست؟

یکی از مواردی که همیشه باعث استرس، اضطراب و نگرانی بیمار می شود، مشاهده خون در ادرار می باشد. در این مقاله به بررسی هماچوری( وجود خون در ادرار ) می پردازیم.

از نظر علائم بالینی، وجود خون در ادرار به دو صورت می تواند تشخیص داده شود.

#هماچوری میکروسکوپی

به عنوان مثال فردی برای چکاب خود به دکتر مراجعه و درخواست آزمایش کامل خون و ادرار می کند و در بررسی آزمایش ادرار، وجود خون در ادرار تشخیص داده می شود.

#هماچوری ماکروسکوپی

همان مشاهده خون در ادرار با چشم است. در این موقع بیمار در هنگام تخلیه مثانه خود متوجه تغییر رنگ ادرار و وجود خون در ادرار می شود. این خون ممکن است کاملاً شفاف بوده یا به صورت دفع لخته های متعدد خون باشد.

عوامل ایجاد کننده ی هماچوری

عوامل بسیار زیادی ممکن است موجب بروز این بیماری شوند، که برخی از آن‌ها عبارتند از:

✅ عفونت مجاری ادرار

هرگونه التهاب در مجاری ادراری به خصوص عفونت های کلیه و مثانه می‌تواند باعث بروز هماچوری شود.

✅ سنگ کلیه

سنگ های کلیه در هنگام دفع می توانند موجب آسیب به دیواره ی حالب و مثانه شوند و این امر می تواند موجب پیدایش هماچوری شود.

✅ تومورها

تومورهای موجود در مثانه و کلیه، میتوانند باعث خونی شدن ادرار شوند.

✅ زخم

آسیب به قسمت های مختلف مجاری ادراری، از جمله عوامل مؤثر در پیدایش خون در ادرار است.

✅ دارو

پیشاب خونی می‌تواند تحت تأثیر مصرف برخی داروها نیز اتفاق افتد. داروهایی از قبیل هپارین، وارفارین، پنی سیلین و آسپیرین، نمونه ای از این داروها هستند.

✅ اختلالات خونی

اختلالات خونی عبارتند از برخی بیماری های خونی مانند هموفیلی و بیماری ویلبرند ( Willebrand )

علائم 

هماچوری به ندرت باعث بروز علائم می‌شود. استثنایی که وجود دارد مربوط به زمانی است که ممکن است مثانه پر از خون باشد و باعث لخته شدن خون و در نهایت انسداد مجرای ادراری شود، در این صورت احتمال بروز درد در ناحیه گرفتگی وجود دارد. علائم معمولا ناشی از علت هماچوری می باشند و بستگی به شرایط دارند.

✔ گلومرولونفريت‌

 این اختلال اگر چندان شدید نباشد، ممکن است علائمی همراه نداشته باشد. در صورت بروز علائم، ممکن است شامل علائمی از قبیل ورم به خصوص در قسمت تحتانی، کاهش ادرار و فشار خون بالا شود.

✔ عفونت کلیه و مثانه

علائم آن بستگی به موقعیت عفونت دارد اما شامل تب و لرز، حالت تهوع و استفراغ، درد در ناحیه آلت تناسلی و مثانه، ادرار بیش از حد و درد و ناراحتی در هنگام ادرار می‌باشد.

✔ عفونت پروستات

درد در ناحیه ی پایین کمر، درد در هنگام انزال، وجود خون در منی و گاهی تب و لرز از جمله علائم عفونت پروستات هستند.

✔ تومور کلیه و مثانه

بیشتر سرطان های کلیه و مثانه، درد به دنبال خود ندارند. برخی از علائم آنها شامل ادرار مکرر و درد در پایان ادرار می‌باشد.

✔ سنگ کلیه

زمانی که سنگ کلیه در میزنای گیر می افتد، موجب درد در ناحیه پشت، حالت تهوع و استفراغ، ادرار مکرر می‌شود.

✔ مشکلات خونریزی

این مشکل سبب خونریزی های غیرعادی در تمام بدن می‌شود و تنها شامل ادرار نمی‌باشد.

✔ زخم

شامل علائمی از قبیل خارش، ورم، زخم و سوراخ شدگی پوست می‌باشد.

تشخیص هماچوری

برای تشخیص هماچوری نیاز به نمونه ادرار، برای آزمایش است. در زنان در مدت قاعدگی، ادرار ممکن است همراه با خون باشد، به همین دلیل آزمایش ادرار باید در زمان دیگری انجام شود.

زمانی که پزشک تائید کرد که بیمارش دارای هماچوری است، در مورد سابقه ی مصرف دارو خاص، سابقه خانوادگی ابتلا به بیماری و سابقه ابتلا به بیماری های کلیوی، مثانه و اختلالات خونریزی سؤالاتی می پرسد. وی همچنین ممکن است سؤالاتی راجع به فعالیت شدید، علائم زخم و عفونت، درد در هنگام ادرار بپرسد.

نمونه ادرار به منظور تشخیص عفونت های کلیوی و مثانه و برای بررسی پروتئین، گلبول های سفید و گلبول های قرمز توسط آزمایشگاه بررسی می‌گردد.

سپس براساس عامل احتمالی هماچوری، آزمایش‌های بیشتر توسط پزشک تجویز می‌شود که بعضی از آن‌ها شامل موارد زیر هستند:

• آزمایش ادرار
• سی تی اسکن از کلیه، میزنای و مثانه
• تصویربرداری توسط امواج فراصوت
• سیستوسکوپی
• آزمایش خون

پیشگیری از هماچوری

یکی از موارد پیشگیری از ابتلا به هماچوری، عدم انجام فعالیت های ورزشی سنگین است. به طور کلی نیز سبک زندگی سالم مانند ترک دخانیات، عدم مصرف مشروبات الکلی و داشتن رژیم غذایی سالم، بسیار مؤثر است.

علاوه بر این توصیه می‌شود در روز حداقل ۸ لیوان آب بنوشید و از مصرف دخانیات که از عوامل اصلی سرطان مجاری ادراری است، نیز خودداری نمایید.

درمان هماچوری

درمان بیماری هماچوری براساس نوع عامل آن تعیین می‌شود. به عنوان مثال در صورتی که عامل وجود خون در ادرار مصرف برخی داروها باشد، عدم مصرف آن دارو موجب بهبودی می‌گردد.

اگر وجود خون در ادرار تحت تأثیر عفونت و التهاب باشد، مصرف آنتی بیوتیک ها بسیار مؤثر خواهد بود. برخی دیگر از علل وجود خون در ادرار نیازمند درمان پیشرفته تری هستند، مانند:

☑ سنگ کلیه

سنگ های کوچک اغلب از طریق نوشیدن مایعات فراوان و از راه مجاری ادراری خارج می‌شوند. سنگ های بزرگ اما نیازمند عمل جراحی و خرد کردن هستند.

☑ زخم

 درمان بستگی به شدت و نوع آسیب دارد. در موارد شدید ممکن است نیاز به عمل جراحی باشد.

☑ تومور مثانه و کلیه

درمان براساس نوع سرطان و میزان پیشرفت آن، همچنین سن و سلامت عمومی بیمار تعیین می‌شود. اصلی ترین روش های درمانی شامل جراحی، شیمی درمانی و پرتودرمانی هستند.

☑ اختلالات خونریزی

درمان نیز براساس نوع اختلالات خونریزی تعیین می‌شود.

 

دکتر ولی پور، متخصص اورولوژی