دوران نقاهت و مراقبت های بعد از عمل سنگ کلیه PCNL

در این مقاله عمل pcnl (عمل سنگ کلیه ) و مزایا و معایب  آن و دوره نقاهت آن را برای شما توضیح خواهیم داد.

عمل pcnl چیست؟

عمل pcnl کلیه (سنگ شکنی یا برداشت سنگ از راه پوست)، یک روش کم تهاجم است و برای برداشتن سنگ های کلیه و مجاری ادراری که بسیار بزرگ (معمولا بزرگتر از ۲cm)، متعدد، یا سخت باشند و توسط لیتوتریپسی شوک موج خارجی (ESWL) یا یورتروسکوپی نتوان آنها را خارج کرد، مورد استفاده قرار می گیرد. سابقا، سنگ های بزرگ کلیه و مجاری ادراری، از طریق جراحی باز برداشته می شدند. (این کار به یک برش بزرگ در پهلو نیاز داشت).

نفرولیتوتومی پوستی، از طریق یک برش ۱ سانتی متری روی پوست انجام می شود و بنابراین سایز برش، میزان درد، از دست دادن خون، تزریق خون و بستری شدن در بیمارستان را به حداقل می رساند. این روش، نسبت به سایر تکنیک ها مانند ESWL، که غالباً نیاز به چند بار تکرار دارد، میزان موفقیت بیشتری در پاکسازی کلیه از سنگها طی یک جلسه دارد. در ادامه به بررسی دوران نقاهت بعد از عمل سنگ کلیه، عوارض عمل pcnl کلیه و درد بعد از عمل کلیه می پردازیم. 

 سنگ کلیه

دوران نقاهت بعد از عمل سنگ کلیه

عمل PCNL بیشتر در مورد درمان سنگ های کلیه بزرگ‌ تر از ۲ سانتی متر به کار می‌رود. در این روش شکافی به اندازه ۱ سانتی متر  برای عمل ایجاد می‌شود. سوند موقت به نام نفروستومی nephrostomy برای خارج کردن ادرار از کلیه و سوند پیشابی urethral برای تخلیه مثانه به بیمار متصل می‌شوند. پیش از مرخص شدن از بیمارستان، این سوند ها از بیمار جدا می‌ گردند. در رابطه با دوران نقاهت بعد از عمل سنگ کلیه، باید گفت که پس از عمل به مدت یک هفته، ادرار ممکن است همراه با خون باشد و باید مراقب بود که این وضعیت تشدید نگردد. تصویربرداری از سنگ خارج شده به منظور ارزیابی آن، بلافاصله پس از عمل انجام می‌شود.

مدت بستری نیز حدود ۲ الی ۴ روز است. پیلوسکوپی و لیزر نیز برای پاکسازی کامل کلیه، یک روز پس از عمل انجام می‌شوند. پس از عمل باید تا چند هفته از کارهای سنگین پرهیز کرد. مصرف دارو های آنتی‌ بیوتیک به مدت ۵ روز، برای پیشگیری از عفونت محل زخم، که توسط پزشک تجویز می‌شود، امری ضروری است. در صورت تب و لرز و ادرار خونی شدید، باید به پزشک مراجعه کرد. 


مزایای استفاده از عمل PCNL

یکی از مزایای استفاده از این روش، درمان سنگ کلیه های بزرگ و پیچیده است. سنگ هایی که در گذشته جهت درمان آنها نیاز به عمل جراحی و بستری شدن در بیمارستان به مدت طولانی بود. مدت بستری اکنون ۲ الی ۴ روز است که نسبت به روش های قدیمی عمل جراحی باز، بسیار کمتر است.

معایب عمل PCNL

این روش در مقایسه با روش های جراحی قدیمی، در درمان سنگ های بزرگ مؤثرتر است و معایبی ندارد. علاوه بر این، تجهیزات پیشرفته این روش مستلزم دانش و تخصص است که موجب ایمنی عمل می‌شود.

عمل pcnl

پیش از عمل PCNL

پزشک برای آگاهی از جزییات سنگ کلیه به تصاویری از کلیه نیازمند است. به این طریق پزشک می‌تواند محل دقیق سنگ کلیه و راه های ممکن برای دسترسی به آن را بررسی کند و در نهایت بهترین نقطه را انتخاب کند. از آنجا که این روش تحت بیهوشی عمومی انجام می‌شود، لذا باید تا ۶ ساعت قبل از عمل، از خوردن و آشامیدن پرهیز کرد. به جز داروهای رقیق کننده خون مانند آسپرین، وارفارین و داروهای ضدعفونی کننده غیراستروئیدی که باید ۷ الی ۱۰ روز پیش از عمل از مصرف آن خودداری کرد، مصرف داروهای دیگر بلامانع است. در این مورد نیز پزشک با توجه به شرایط بیمار، توصیه های لازم را به وی متذکر می‌شود.

انجام آزمایش ادرار MSU پیش از عمل، به منظور اطمینان از استریل بودن ادرار، امری ضروری است. علاوه بر این آزمایش های دیگری مانند آزمایش خون و بررسی عملکرد کلیه ها، در زمان مراجعه به پزشک انجام می‌شوند.

ویدئو عمل PCNL و خارج کردن سنگ کلیه

 

عوارض عمل PCNL

در صورتی که عمل توسط اورولوژیست و با دقت انجام شود، این روش عوارض چندانی ندارد. عوارض خاص از قبیل عفونت، خونریزی بیش از حد و آسیب به اندام های مجاور مانند کبد، ریه و دیافراگم بسیار نادر است. همچنین عوارض می تواند شامل موارد زیر باشد :

  •  درد بعد از عمل 
  • خونریزی حین جراحی
  • عفونت دستگاه ادارای (Utl)
  • مسدود شدن حالت توسط سنگ

بیشتر بدانید: علائم سنگ کلیه

حین عمل PCNL

این عمل تحت بیهوشی کامل انجام شده و حدود ۲ الی ۳ ساعت زمان می‌برد. همچنین این عمل توسط تیم پزشکی انجام شده و مستلزم همکاری میان جراح، متخصص بیهوشی و پرتونگار و دیگر اعضای تیم پزشکی است. تصاویر گرفته شده توسط اشعه ایکس، برای هدایت لوله به داخل کلیه بسیار مؤثر است. دوربین، رشته های لیزر و دیگر تجهیزات دسترسی به سنگ کلیه نیز، از طریق همین لوله به داخل بدن می روند. سوند در پایان عمل، از بیمار جدا نمی‌شود.

مراقبت بعد از عمل pcnl

در ادامه به بررسی مراقبت های بعد از عمل pcnl می پردازیم که با رعایت آنها می توانید دوران نقاهت راحت تری داشته باشید.

کنترل درد:

در رابطه با درد بعد از عمل کلیه باید گفت که، در صورت وجود درد خفیف در محل لوله نفروستومی، ممکن است به داروی مسکن نیاز داشته باشد، با این حال، به بیماران توصیه می شود که برای جلوگیری از یبوست و آرام بخشی بیش از حد، که ممکن است در نتیجه مصرف داروهای مسکن ایجاد شود، در اسرع وقت به استفاده از تایلنول با درجه بالا روی آورند.

دوش گرفتن:

دوش گرفتن با لوله نفروستومی، مجاز است. اما باید بلافاصله بعد از دوش گرفتن، محل قرارگیری لوله خشک شود.  مادامی که از لوله نفروستومی استفاده می نمایید، باید از حمام کردن در وان یا جکوزی، خودداری کنید.

فعالیت:

توصیه می شود برای کاهش خطر تشکیل لخته های خون در پاها، که به آن ترومبوز ورید عمقی گفته می شود، به پیاده روی روزانه بروید. از نشستن یا خوابیدن طولانی مدت باید خودداری شود. می توانید از پله ها بالا بروید، اما باید این کار را به آرامی انجام دهید. حداقل تا ۱-۲ هفته پس از جراحی و بلافاصله پس از مصرف مسکن های نارکوتیک، نباید رانندگی کنید. پس از این زمان، مجددا می توانید فعالیت خود را تا حد تحمل، از سر بگیرید. همچنین انتظار می رود که حدود ۱-۲ هفته پس از جراحی یا طبق دستور پزشک، به کار خود برگردید.

بیشتر بخوانید

متخصص اورولوژی می گوید اگر بر روی دستگاه تناسلی خود ضایعه گوشتی و یا خال مشاهده کردید هرگز به راحتی از آن چشم پوشی نکنید. آیا می دانید زگیل تناسلی چیست؟ علت به وجود آمدن زگیل تناسلی در مردان چیست؟ آیا با روش های انتقال زگیل تناسلی در مردان آشنا هستید؟ جهت کسب اطلاعات بیشتر بر روی دکمه زیر کلیک کنید.

زگیل تناسلی در مردان

پیاده روی روزانه

مراقبت از محل نفروستومی:

مراقبت از لوله نفروستومی، برای اطمینان از بهبودی مناسب کلیه ضروری است. مهم است که ادرار آزادانه بتواند از طریق لوله به درون کیسه تخلیه که باید همیشه در زیر سطح کلیه شما باشد، جریان یابد. اطراف محل قرارگیری لوله نفروستومی را هر روز هنگام دوش گرفتن، با آب و صابون ملایم بشویید. پس از دوش گرفتن محل را خشک کرده و با استفاده از اپلیکاتور نوک پنبه ای، مستقیماً اطراف آن را با پراکسید هیدروژن تمیز کنید.

بعد از تمیز کردن محل، یک گاز تمیز روی آن قرار دهید. انسداد جریان ادرار از لوله، ممکن است منجر به انسداد کلیه، و افزایش درد و عفونت گردد. بلافاصله لوله نفروستومی خود را، به جهت وجود هر گونه پیچ خوردگی، انقباض و قرارگیری در وضعت نامناسب بررسی نمایید. در صورت تغییر شدت درد، تب، لرز، وجود چرک در اطراف لوله، عدم تخلیه لوله یا نشت کاتتر در اطراف آن باید سریعاً با پزشک خود تماس بگیرید.

پیگیری برای برداشتن استنت:

استنت حالب، به طور کلی طی ۱-۲ هفته پس از جراحی برداشته می شود و این زمان توسط جراح تعیین می گردد. هنگامی که استنت در جای خود قرار گرفت، ممکن است کمی احساس قرارگرفتن چیزی در پهلو و دفع ادرار داشته باشید؛ که به خاطر وجود استنت، طبیعی است. این علائم، غالباً با گذشت زمان و سازگار شدن بدن با استنت موجود در آن، بهبود می یابند. استنت از طریق سیستوسکوپی برداشته می شود و به این صورت که جراح یک تلسکوپ انعطاف پذیر کوچک را در مجرای ادرار قرار می دهد تا بتواند بخش انتهایی استنت را که در مثانه قرار دارد، ببیند. این کار به طور کلی کمتر از چند دقیقه طول می کشد.

مزیت PCNL در مقایسه با سایر روش های درمانی چیست؟

مزیت اصلی عمل pcnl کلیه نسبت به سایر روش های درمانی، مانند ESWL یا ureteroscopy، این است که در مقایسه با روش های درمانی ذکر شده که نیاز به انجام چندین عمل جراحی دارند، این روش کم تهاجم بوده و می تواند سنگ های بزرگ را در یک بار جراحی از بین ببرد.

عوارض عمل pcnl کلیه

 برخی از بیماران به دلیل شرایط پزشکی خاصی که دارند، ممکن است نتوانند بیهوشی عمومی را تحمل کنند. در مقایسه با سایر روش های درمان سنگ کلیه، PCNL کمی تهاجمی تر است و خطر بیشتری هم دارد. با این حال، برای بیشتر بیماران دارای سنگ های بزرگ، متعدد یا مقاوم در برابر سایر درمان ها، مزایای عمل pcnl کلیه بیشتر از خطرات آن است.

نتیجه عمل جراحی سنگ کلیه pcnl

احتملا دکتر از شما بخواهد ۴ تا ۶ هفته بعد از جراحی برای ویزیت بعدی به جراح خود مراجعه کنید. ممکن است سونوگرافی، اشعه ایکس یا سی تی اسکن برای بررسی سنگ های باقی مانده و اطمینان از اینکه ادرار طبق معمول از کلیه خارج می شود انجام دهید. اگر لوله نفروستومی دارید، جراح شما پس از دادن بی حسی موضعی آن را خارج می کند.

چه زمانی باید با دکتر معالج خود تماس بگیرید ؟

  • درد شدید در پشت یا پهلو دارید که از بین نمی رود.
  • ضربان قلب سریع
  • استفراغ و تب و لرز
  • احساس سوزش هنگام ادرار کردن
  • تولید ادرار بسیار کم
  • خونریزی شدید یا بخته شدن خون در ادرار شما
  • ادراری که بوی بد می دهد

سوالات متداول:

کدام بیماران کاندید مناسبی برای عمل pcnl کلیه هستند؟

PCNL یک گزینه درمانی عالی برای بیمارانی است که سنگ کلیه یا مجاری ادرار بزرگ (به طور کلی> 2 cm)، چندین سنگ بزرگ یا سنگ های مقاوم به درمان قبلی با ESWL یا یورتروسکوپی دارند.

نارسایی کلیوی

چه بیمارانی کاندید مناسبی برای عمل pcnl کلیه نیستند؟

بیمارانی که بیماری قلبی یا ریوی شدید یا تمایل به خونریزی غیرقابل اصلاح دارند، کاندید مناسبی برای PCNL نیستند. بیماران مبتلا به عفونت ادراری فعال، در حین جراحی بیشتر در معرض خطر سپسیس هستند و بنابراین باید قبل از انجام PCNL، با آنتی بیوتیک تحت درمان قرار گیرند تا عفونت ادراری از بین برود.

آیا می توان با PCNL چندین سنگ را به طور همزمان درمان کرد؟

از مزایای عمل pcnl کلیه، درمان چندین سنگ به طور همزمان است؛ زیرا یک تلسکوپ انعطاف پذیر از طریق پوست، مستقیماً به کلیه منتقل می شود، تا به طور همزمان چندین سنگ را شناسایی و حذف کند. با این حال، گاهی ممکن است مشاهده تمام قسمت های سیستم جمع آوری ادرار، علی رغم استفاده از تلسکوپ های انعطاف پذیر، دشوار باشد. بنابراین حذف برخی از سنگ ها ممکن نیست. این امر نیاز به قرار دادن تراکت سوزنی دوم، برای دسترسی به سنگ های باقیمانده، یا عمل PCNL ثانویه در تاریخ بعدی دارد. یا اینکه می توان از PCNL برای حذف بخش عمده سنگ و از ureteroscopy و ESWL برای حذف بخش های باقی مانده استفاده نمود.

آیا پس از PCNL، نیاز به قرار دادن استنت داخلی حالب دارم؟

در اکثر موارد، استنت داخلی حالب برای تقویت تخلیه ادرار از کلیه به مثانه قرار می گیرد.

میزان موفقیت کلی در PCNL چقدر است؟

موفقیت عمل pcnl کلیه، به عوامل زیادی از جمله ترکیب، اندازه، تعداد و محل قرار گرفتن سنگ در مجاری ادراری، توده بدنی بیمار (چاقی) و آناتومی سیستم جمع آوری کلیوی او بستگی دارد. جراحان، تمام متغیرهای فوق را به دقت بررسی می کنند و این موضوع را با شما در میان می گذارند تا موفقیت را به حداکثر برسانند و تشخیص دهند که PCNL برایتان مناسب است یا خیر. به طور کلی، میزان موفقیت بدون در نظر گرفتن سنگ، تقریباً ۸۰-۹۰٪ پس از PCNL اولیه و ۹۰-۱۰۰٪ پس از عمل “بازنگری” است.

چگونه بفهمم عمل PCNL موفق بوده است؟

بعد از PCNL، جراح با توجه به سی تی اسکن هایی که در روز بستری و روز اول بعد از عمل انجام شده است، موفقیت درمان را تشخیص می دهد. اگر قطعات سنگ در مجاری ادراری باقی بمانند، ممکن است زمان بیشتری برای دفع خود به خودی آن ها لازم باشد و این امر اغلب چندین هفته طول می کشد. در غیر اینصورت، جراح ممکن است ادامه درمان را با تکرار PCNL ، ESWL یا ureteroscopy توصیه نماید.

تشخیص احتباس ادرار

آیا PCNL قابل تکرار است؟

بله. اغلب به دلیل تراکم یا اندازه سنگ یا آناتومی دشوار سیستم جمع آوری ادرار، ممکن است در بعضی مواقع، قطعاتی در مجاری ادراری باقی بمانند که برای برداشتن، نیاز به عمل “بازنگری” دارند. این عمل معمولاً چند روز پس از جراحی اولیه و در تاریخ بعدی که جراح تعیین می کند، انجام می شود.

آیا PCNL می تواند همزمان روی هر دو کلیه انجام گیرد؟

اگر بیمار، در هر دو کلیه خود سنگ بزرگی داشته باشد، می توان جراحی های دو جانبه عمل pcnl کلیه را، به طور همزمان و یا بعداً، به عنوان دو عمل جراحی جداگانه، انجام داد. این تصمیم برعهده جراح است.

آیا بعد از عمل کلیه فرد احساس درد دارد؟

ممکن است بعد از عمل سنگ کلیه مقداری خون در ادرار مشاهده شود همچنین در صورت استفاده از امواج صوتی ممکن است در ناحیه پشت یا پهلویی که درمان انجام شده است فرد بیمار کبودی و درد را احساس کند که تمامی این موارد بعد از گذشت چند هفته از بین خواهند رفت.

دکتر ولی پور، متخصص اورولوژی در غرب تهران

سیستم پرسش و پاسخ

ثبت سوال جدید

ثبت سوال جدید غیرفعال می‌باشد.

پیگیری سوال قبل

برای پیگیری پاسخ سوال خودتون و نمایش آن کد رهگیری خود را در این قسمت وارد کنید.
تصاویر پیوست امکان انتخاب تا ۵ تصویر وجود دارد. جهت انتخاب چندگانه کلید Ctrl را نگه دارید. (فرمت های مجاز شامل png, gif و jpg می باشد و حداکثر حجم هر تصویر ۸ مگابایت است.)
© همیارسیستم
  • تصویر کاربر taher یکشنبه ۹ شهریور ۹۹( 4 سال پیش) تعداد بازدید: 295 مشاهده پرسش
    سلام و عرض خسته نباشید
    بنده مادرم بهعلت داشتن توده لگنی و بزرگ شدن اون کلیه هاش تحت فشار بوده و به توصیه پزشک معالجشون که قرار بود لوله حالب گذاشته بشه نشد تصمیم گرفتن لوله pcn بزارن والان 2 ماهه لوله دارن خیلی وقتا جای لوله عفونت داره میخواستم بپرسم که
    1 آیا این مسئله مشکل ساز هست؟؟
    2 آیا لوله موقت هست و باید خارج بشه؟؟ توجه داشته باشید مجاری ادراری مریض تقریبا به علت بزرگی توده مسدود هستش
    3 نخ های بخیه که از لوله زده بیرون برای نگه داشتن لوله است یا باید نخارو در آورد؟
    4 الان دو روزه از لوله به سختی مایعات خارج میشه احتمال چه مشکلی هست؟
    با تشکر از شما جناب دکتر
    1. تصویر کاربر دکتر رضا ولی پور یکشنبه ۹ شهریور ۹۹( 4 سال پیش)

      سلام لوله باید هر یک تا دو ماه تعویض بشه و احتمالا لخته یا بافت گرفته لوله را و باید تعویض بشه

  • تصویر کاربر کسری شنبه ۵ بهمن ۹۸( 4 سال پیش) تعداد بازدید: 281 مشاهده پرسش
    سلام آقای دکتر
    برادرم کنسر کلون دلشته تخلیه رکتوم کردیم حالا متاستاز شده مثانه وپروستات را درویر کرده حالا خونریزی مثانه داراه بخاطر خونریزی انسدادکلیه شده نفروستوگی شده ولی خیلی درد داره
    1. تصویر کاربر دکتر رضا ولی پور شنبه ۵ بهمن ۹۸( 4 سال پیش)

      مجبورید مسکن استفاده کنید 

  • تصویر کاربر حمزه یکشنبه ۲۹ دی ۹۸( 4 سال پیش) تعداد بازدید: 289 مشاهده پرسش
    سلام دکتر چند وقت پیش درباره سنگ کلیه ازتون سوال پرسیدم که نیاز به جراحی داره و از جراحی میترسم خواستین سی تی اسکن بگیرمو براتون بفرستم اگر راهی هست راهنماییم کنید ممنون از لطف تون
    1. تصویر کاربر دکتر رضا ولی پور یکشنبه ۲۹ دی ۹۸( 4 سال پیش)

      حتما عمل PCNL نیاز دارید

  • تصویر کاربر Sasa شنبه ۲۸ دی ۹۸( 4 سال پیش) تعداد بازدید: 277 مشاهده پرسش
    سلام اقای دکتر دخترم سه سالشه برای سونوی شکمی مراجعه کردیم بخاطر دل درد هاش‌که متوجه شدیم هر دو کلیه اش‌هیدونفروز‌گرید ۲ داره. از مثانه هاش عکس‌برداری‌شد که خداروشکر هیچکدوم از دو طرف‌رفلاکس ادرار نداشت.به نظر شما مشکل‌ تنگی حالب در دخترم خطرناکه و نیاز به عکس‌برداری ‌کلیه داره؟ لطفا راهنمایی‌بفرمایید ممنون
    1. تصویر کاربر دکتر رضا ولی پور شنبه ۲۸ دی ۹۸( 4 سال پیش)

      به فلوشیپهای فوق تخصص ارولوژی اطفال مراجعه کنید 

  • تصویر کاربر امیر شنبه ۲۸ دی ۹۸( 4 سال پیش) تعداد بازدید: 249 مشاهده پرسش
    سلام آقای دکتر
    من یک هفته است که عمل pcnl انجام دادم. تقریبا دو روز بعد از عمل ناحیه چپ شکمم دردی مثل نفخ داشتم. الانم همچنان اون دردو زمانی که سر پا وایمیستم دارم. آیا این طبیعیه؟
    1. تصویر کاربر دکتر رضا ولی پور شنبه ۲۸ دی ۹۸( 4 سال پیش)

      به جراح خودتان مراجعه کنید 

درحال دریافت اطلاعات