فهرست موضوعات
به تورم رگ های درون کیسه بیضه، واریکوسل گفته می شود. این وضعیت شبیه به واریس پا است و ممکن است احساسی شبیه به کیسه ای پر از کرم ایجاد کند. معمولاً این تورم در بالای یکی از بیضه ها، بیشتر در سمت چپ، مشاهده می شود. همچنین، واریکوسل عموماً هنگام ایستادن قابل مشاهده است اما در حالت دراز کشیده دیده نمی شود.
واریکوسل در اکثر موارد بی ضرر است ولی می تواند باعث ناراحتی یا درد شود. همچنین ممکن است بر باروری تأثیر بگذارد یا اندازه بیضه ها را کاهش دهد. این عارضه نسبتاً شایع است و بیشتر در جوانان بروز پیدا می کند. حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد از مردان به واریکوسل مبتلا می شوند. بروز واریکوسل در دوران بلوغ نیز امری طبیعی است.
درمان واریکوسل چه زمانی انجام می شود؟
همه واریکوسل ها نیاز به درمان ندارند. معمولاً درمان در صورت وجود موارد زیر انجام می شود:
- درد
- مشکل در باردار کردن همسر
- تفاوت اندازه بیضه چپ و راست در کودکان
درمان خانگی واریکوسل برای تسکین سریع
برای کاهش تورم و درد واریکوسل می توانید دو یا سه بار در روز از کمپرس یخ استفاده کنید. کمپرس یخ را به آرامی به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه روی کیسه بیضه یا کشاله ران قرار دهید. توجه داشته باشید که یخ را مستقیماً روی پوست قرار ندهید زیرا ممکن است باعث تشدید درد در کیسه بیضه شود.
استفاده از بیضه بند برای نگهداری صحیح
بیضه بند، لباس زیر مخصوصی است که از کیسه بیضه حمایت می کند. این محصول هنگام انجام فعالیت های بدنی، از بیضه ها محافظت کرده و از ایجاد فشار بر روی کیسه بیضه جلوگیری می کند. در نتیجه، از بدتر شدن و شدیدتر شدن درد واریکوسل پیشگیری می شود.
یوگا؛ راهی طبیعی برای بهبود واریکوسل
یوگا یکی از بهترین روش ها برای تسکین ناراحتی های ناشی از واریکوسل است. تمرینات یوگا می توانند با بهبود گردش خون و افزایش باروری، در بهبود وضعیت واریکوسل تاثیر بسزایی داشته باشند. همچنین، کشش و تقویت ناحیه کشاله ران و لگن با انجام یوگا، به کاهش درد و ناراحتی ناشی از واریکوسل کمک می کند.
بهترین حرکات یوگا برای بهبود واریکوسل شامل آناندا بالاسانا (کودک خوشحال)، ویپاریتا کارانی (وضعیت معکوس)، دانوراسانا (کمان) و واجراسانا (دو زانو) هستند. علاوه بر حرکات یوگا، مدیتیشن و تنفس عمیق نیز برای عملکرد بهتر اندام های بدن بسیار مفید واقع می شوند.
اجتناب از فعالیت های بدنی شدید
ورزش کردن امری ضروری است، اما تمرینات سخت و شدید می تواند وضعیت واریکوسل را بدتر کند. انجام فعالیت های بدنی سنگین باعث افزایش فشار بر قسمت پایین بدن می شود که به نوبه خود می تواند واریکوسل را تشدید کند. بنابراین، از بلند کردن اجسام سنگین، دویدن، پریدن و سایر تمرینات سنگین خودداری کنید.
رژیم غذایی سرشار از فیبر
رژیم غذایی پر فیبر برای حفظ عملکرد مناسب روده لازم است. هنگامی که فرد به دلیل یبوست هنگام دفع مدفوع فشار زیادی وارد می کند، تورم و التهاب واریکوسل بدتر می شود. بنابراین، برای اطمینان از عملکرد صحیح دستگاه گوارش، مقدار بیشتری میوه، غلات و غذاهای غنی از فیبر را در رژیم غذایی خود بگنجانید.
مکمل های شاه بلوط هندی
عصاره شاه بلوط هندی یکی دیگر از درمان های موثر برای واریکوسل است. این عصاره دارای خواص آنتی اکسیدانی و ضد التهابی است که می تواند به طور قابل توجهی درد و التهاب ناشی از واریکوسل را کاهش دهد. همچنین، شاه بلوط حاوی ترکیبی به نام اسین است که ناباروری مردانه ناشی از واریکوسل را درمان می کند. علاوه بر بهبود تعداد و تحرک اسپرم، اسین در کاهش اندازه واریکوسل نیز موثر است.
افزایش مصرف آنتی اکسیدان ها
استرس اکسیداتیو یکی از عوامل اصلی در ایجاد و تشدید واریکوسل است. سطح بالای اکسیدان ها و کاهش سطح آنتی اکسیدان ها در بدن، همراه با واریکوسل، می تواند به بیضه ها و اپیدیدیم آسیب جدی وارد کند. بنابراین، برای جلوگیری از بدتر شدن وضعیت، مصرف غذاهایی مانند گردو امریکایی، انواع توت ها، کلم پیچ، شکلات تلخ و کلم قرمز را افزایش دهید، زیرا این مواد غذایی سرشار از آنتی اکسیدان هستند.
درمان تخصصی واریکوسل
درمان جراحی واریکوسل شامل بستن و برش وریدهای اسپرماتیک در سطوح مختلف آناتومیکی (خلفی صفاقی بالا، اینگوینال، یا زیربنگویینال) است. چنین بستنی ممکن است با جراحی باز یا لاپاراسکوپی انجام شود.
جراح شما می تواند با بخیه زدن یا بستن ورید (بسته شدن) جریان خون را از طریق سیاهرگ بیضه متوقف کند. امروزه معمولا از دو رویکرد استفاده می شود. هر دو نیاز به بیهوشی عمومی دارند و روش‌های سرپایی هستند که معمولاً به شما امکان می‌دهند در همان روز به خانه بروید. رویه ها عبارتند از:
- واریکوسلکتومی میکروسکوپی: جراح یک برش کوچک در پایین کشاله ران ایجاد می کند و با استفاده از یک میکروسکوپ قدرتمند، چندین ورید کوچک را شناسایی کرده و می‌بندد. این روش معمولاً ۲ تا ۳ ساعت طول می کشد.
- واریکوسلکتومی لاپاراسکوپیک: جراح این عمل را با استفاده از یک دوربین فیلمبرداری و ابزارهای جراحی متصل به لوله هایی که از چند برش بسیار کوچک در قسمت پایین شکم عبور می کند، انجام می دهد. از آنجایی که شبکه سیاهرگ ها در بالای کشاله ران پیچیده تر است، رگ های کمتری برای بستن وجود دارد. این روش معمولا ۳۰ تا ۴۰ دقیقه طول می کشد.
- آمبولیزاسیون واریکوسل:آمبولیزاسیون واریکوسل از هدایت تصویربرداری و یک کاتتر (لوله پلاستیکی بلند، نازک و توخالی) برای قرار دادن کویل‌های کوچک و/یا یک ماده مایع در رگ خونی برای منحرف کردن جریان خون از واریکوسل استفاده می‌کند.
درمان واریکوسل بدون جراحی
داروی خاصی برای پیشگیری از واریکوسل وجود ندارد. اگر دچار درد هستید، پزشک ممکن است مصرف ایبوپروفن یا استامینوفن را برای تسکین درد توصیه کند. همچنین می توانید از بیضه بند یا شورت تنگ استفاده کرده و به پشت دراز بکشید تا به تخلیه واریکوسل و کاهش درد کمک کنید.
چه مشکلاتی بعد از عمل واریکوسل پیش می آید؟
در صورت نیاز به درمان، هدف بستن یا برداشتن رگ هایی است که خون را به طناب اسپرماتیک می رسانند. ممکن است با مشکلاتی پس از این عمل مواجه شوید که عبارتند از:
- عدم بهبود یا بازگشت واریکوسل
- جا به جایی پیچش
- عفونت در محل برش
کدام روش معجزه درمان واریکوسل است؟
آمبولیزاسیون واریکوسل جدیدترین و کم عارضه ترین درمان، نسبت به سایر درمان های شناخته شده است. سایر روش ها از جمله درمان های خانگی و طب سنتی نمی توانند باعث درمان صد در صدی واریکوسل شوند.
دکتر رضا ولی پور متخصص جراح کلیه
