باید و نبایدهای رژیم غذایی برای افراد مبتلا به سرطان کلیه
اگرچه شواهد قطعی در مورد ارتباط بین سرطان کلیه و رژیم غذایی وجود ندارد، اما مطالعات نشان می دهد رژیم غذایی ما و برخی عوامل دیگر (مثل ورزش کردن)، می تواند در ابتلا به برخی سرطان ها تاثیر داشته باشد. داشتن یک رژیم غذایی سالم که شامل همه گروه های غذایی باشد، در زمان ابتلا به یک بیماری جدی مانند سرطان، از همیشه مهم تر است. اگر مبتلا به سرطان کلیه هستید و می خواهید انتخاب های سالم تری داشته باشید، این بایدها و نبایدهای رژیم غذایی را در نظر بگیرید. در ادامه مطلب، باید و نبایدهای رژیم غذایی برای افراد مبتلا به سرطان کلیه را توضیح خواهیم داد.
بایدها
- انواع مختلفی از غذاهای سالم را بخورید.
داشتن یک رژیم غذایی معقول و مناسب، برای همه افراد و به خصوص افراد مبتلا به سرطان کلیه، اهمیت زیادی دارد. خوردن غذاهای سالم، به بازسازی بافت های طبیعی بدن، پیشگیری از ابتلا به عفونت ها و همچنین حفظ قدرت و انرژی لازم برای مبارزه بدن با سرطان، کمک می کند. یک رژیم غذایی متعادل باید شامل میوه ها، سبزیجات، غلات کامل و مقدار محدودی گوشت قرمز باشد. همچنین، شما به غذاهای به خصوصی هم نیاز دارید که این مسئله، به برنامه درمانی و مرحله (استیج) سرطان شما بستگی دارد. برای توصیه های بیشتر می توانید با یک پزشک یا متخصص تغذیه صحبت کنید.
- به مقدار پروتئینی که مصرف می کنید، توجه داشته باشید.
داشتن یک رژیم غذایی سرشار از پروتئین های حیوانی (به جای پروتئین های گیاهی) می تواند با سرطان کلیه مرتبط باشد. اگرچه برای حفظ سلامت عضلات خود به مصرف پروتئین ها نیاز دارید، اما باید توجه داشته باشید که چه مقدار پروتئین مصرف می کنید. کلیه ها به دفع مواد زائد بدن کمک می کنند، اما زمانی که کلیه های شما عملکرد طبیعی ندارند، این مواد زائد ممکن است در جریان خون شما تجمع پیدا کنند. بنابراین، حتما از پزشک خود بپرسید که (با توجه به شرایط خاص شما)، مصرف چه مقدار پروتئین حیوانی برای شما توصیه می شود.
- به مقدار فسفر در رژیم غذایی خود توجه کنید.
شما هنوز هم می توانید در رژیم غذایی خود از مواد غذایی سرشار از فسفر مانند دانه ها، آجیل، لوبیا و.. استفاده کنید، اما باید به میزان مصرف خود توجه داشته باشید. وقتی کلیه های شما با تمام ظرفیت خود کار نمی کنند، فسفر (یک عنصر شیمیایی) ممکن است در جریان خون تجمع پیدا کند و این اتفاق می تواند منجر به مشکلاتی همچون خارش و درد مفاصل شود. در صورت بروز این علائم، حتما با پزشک خود صحبت کنید تا متوجه شوید که آیا این مشکلات ناشی از مصرف بیش از حد فسفر بوده است یا خیر. اگر اینطور باشد، احتمالا باید مصرف مواد غذایی غنی از فسفر و حتی لبنیات و گوشت (که مقادیر متوسطی فسفر دارند) را کاهش دهید.
- مصرف مکمل ها را در نظر داشته باشید.
حتما با پزشک خود صحبت کنید تا مطمئن شوید که رژیم غذایی شما به اندازه کافی متعادل و مغذی است و برای کلیه های شما مضر نیست. پزشک ممکن است برخی ویتامین ها، مواد معدنی و مکمل ها را برای شما تجویز کند. با این حال، مصرف مکمل ها همیشه ضروری نیست. بنابراین قبل از تهیه آن ها، حتما با پزشک خود مشورت کنید.
- وعده های غذایی کوچکتر بخورید.
رعایت این مورد برای افراد مبتلا به سرطان کلیه ضروری نیست، اما ممکن است به برخی افراد کمک کند تا بدون ایجاد مشکلات گوارشی، مواد مغذی مورد نیاز بدن خود را دریافت کنند. درمان های سرطان کلیه می توانند باعث حالت تهوع، اسهال و یبوست شوند. بنابراین ممکن است لازم باشد که علاوه بر رژیم غذایی خود، نحوه غذا خوردن و زمان آن را نیز تنظیم کنید. می توانید به جای خوردن وعده های غذایی بزرگ در صبحانه، ناهار و شام، هر چند ساعت یکبار وعده های کوچکتر بخورید. این کار به شما کمک می کند تا احساس بهتری داشته باشید.
- در صورت لزوم، از یک متخصص تغذیه کمک بگیرید.
از آنجایی که سرطان کلیه می تواند باعث کاهش وزن، حالت تهوع، اسهال و یبوست شود، ممکن است به دنبال غذاهایی باشید که بدون ایجاد مشکلات گوارشی، مواد مغذی مورد نیاز بدن شما را تامین کنند. برای این کار می توانید از یک متخصص تغذیه کمک بگیرید. درمان سرطان حتی می تواند حس چشایی شما را از بین ببرد. به همین دلیل ممکن است خوردن بعضی غذاها برای شما دلپذیر نباشد. متخصص تغذیه می تواند به شما کمک کند یک برنامه غذایی متناسب با نیازهای خود داشته باشید. همچنین میتواند تغذیه شما را در یک مسیر درست نگه دارد و در طول درمان سرطان کلیه، تغییرات لازم را انجام دهد.
نبایدها
- از نوشیدن بیش از حد آب و سایر مایعات خودداری کنید.
کنترل مقدار مایعات بدن، توسط کلیه ها (با تولید ادرار) صورت می گیرد. هنگام ابتلا به سرطان کلیه، عملکرد کلیه ها طبیعی و بهینه نیست. در نتیجه بدن شما ممکن است به اندازه کافی ادرار تولید نکند. به همین دلیل، نوشیدن بیش از حد مایعات می تواند باعث ورم کردن، فشار خون بالا و تنگی نفس شود. پس حتما بدن خود را هیدراته نگه دارید و مایعات کافی بنوشید، اما زیاده روی نکنید.
- از مصرف بیش از حد سدیم و نمک خودداری کنید.
در هر رژیم غذایی، نمک باید به اندازه محدود استفاده شود. این امر به خصوص در افراد مبتلا به سرطان کلیه و یا افرادی که یکی از کلیه های خود را برداشته اند (عمل نفرکتومی) اهمیت دارد. سدیم می تواند منجر به فشار خون بالا شود که این اتفاق، مشکلات کلیوی شما را تشدید می کند. بنابراین، سعی کنید به جای نمک، از برخی ادویه جات مانند دارچین و زنجبیل، گیاهانی مثل آویشن و رزماری، و چاشنی های طبیعی مانند آبلیمو، سرکه، آبغوره و… برای طعم دار کردن غذاهای خود استفاده کنید. همچنین از مصرف تنقلات و گوشت های فرآوری شده، غذاهای کنسرو شده و فست فودها که حاوی مقدار زیادی سدیم هستند، خودداری کنید.
- از مصرف نوشیدنی های الکلی اجتناب کنید.
برخی مطالعات نشان داده است که مصرف نوشیدنی های الکلی به مقدار کم، در واقع ممکن است از ابتلا به سرطان کلیه جلوگیری کند. اما مصرف بیش از حد نوشیدنی های الکلی، به هیچ وجه یک انتخاب سالم نیست. حتما با پزشک خود در مورد مقدار مصرف نوشیدنی های الکلی صحبت کنید، تا مطمئن شوید که به شما آسیبی وارد نمی شود.
- فکر نکنید همه بیماری ها، توصیه های غذایی مشابهی دارند.
زمانی که درمورد برنامه های غذایی مناسب برای سرطان کلیه تحقیق می کنید، مراقب باشید که توصیه های غذایی برای افراد مبتلا به سایر بیماری های کلیوی را دنبال نکنید. افراد مبتلا به سرطان کلیه ممکن است نیاز به برنامه غذایی متفاوتی نسبت به سایر بیماران کلیوی داشته باشند. همین امر در مورد افراد مبتلا به سرطان کلیه، نسبت به افراد مبتلا به سرطان های دیگر نیز صدق می کند. توصیه های رژیم غذایی برای بیماری های مختلف می تواند متفاوت باشد. بنابراین مطمئن شوید که توصیه های مخصوص بیماران مبتلا به سرطان کلیه را در نظر می گیرید.
- ورزش و فعالیت بدنی را رها نکنید.
اگر تحت درمان سرطان کلیه هستید و یا اگر به تازگی برای برداشتن تمام یا بخشی از کلیه خود تحت عمل جراحی قرار گرفته اید، ممکن است احساس خستگی زیادی داشته باشید. با این حال، باید کمی فعالیت بدنی داشته باشید. می توانید با پزشک خود در مورد فعالیت هایی که برای شما بهتر است، صحبت کنید. اگر یک برنامه صحیح داشته باشید، می توانید بدون اینکه به خودتان فشار بیاورید، ورزش و فعالیت های بدنی مورد نیاز خود را انجام بدهید.
دکتر ولی پور، متخصص اورولوژی در غرب تهران