در این مقاله عمل pcnl و مزایا و معایب آن را برای شما توضیح خواهیم داد.
فهرست موضوعات
عمل pcnl چیست؟
عمل pcnl کلیه (سنگ شکنی یا برداشت سنگ از راه پوست)، یک روش کم تهاجم است و برای برداشتن سنگ های کلیه و مجاری ادراری که بسیار بزرگ (معمولا بزرگتر از ۲cm)، متعدد، یا سخت باشند و توسط لیتوتریپسی شوک موج خارجی (ESWL) یا یورتروسکوپی نتوان آنها را خارج کرد، مورد استفاده قرار می گیرد. سابقا، سنگ های بزرگ کلیه و مجاری ادراری، از طریق جراحی باز برداشته می شدند. (این کار به یک برش بزرگ در پهلو نیاز داشت).
نفرولیتوتومی پوستی، از طریق یک برش ۱ سانتی متری روی پوست انجام می شود و بنابراین سایز برش، میزان درد، از دست دادن خون، تزریق خون و بستری شدن در بیمارستان را به حداقل می رساند. این روش، نسبت به سایر تکنیک ها مانند ESWL، که غالباً نیاز به چند بار تکرار دارد، میزان موفقیت بیشتری در پاکسازی کلیه از سنگها طی یک جلسه دارد.
عمل PCNL بیشتر در مورد درمان سنگ های کلیه بزرگ تر از ۲ سانتی متر به کار می‌رود. در این روش شکافی به اندازه ۱ سانتی متر برای عمل ایجاد می‌شود. سوند موقت به نام نفروستومی nephrostomy برای خارج کردن ادرار از کلیه و سوند پیشابی urethral برای تخلیه مثانه به بیمار متصل می‌شوند. پیش از مرخص شدن از بیمارستان، این سوند ها از بیمار جدا می گردند. در رابطه با دوران نقاهت بعد از عمل سنگ کلیه باید گفت که پس از عمل به مدت یک هفته، ادرار ممکن است همراه با خون باشد و باید مراقب بود که این وضعیت تشدید نگردد. تصویربرداری از سنگ خارج شده به منظور ارزیابی آن، بلافاصله پس از عمل انجام می‌شود.
مدت بستری نیز حدود ۲ الی ۴ روز است. پیلوسکوپی و لیزر نیز برای پاکسازی کامل کلیه، یک روز پس از عمل انجام می‌شوند. پس از عمل باید تا چند هفته از کارهای سنگین پرهیز کرد. مصرف دارو های آنتی بیوتیک به مدت ۵ روز، برای پیشگیری از عفونت محل زخم، که توسط پزشک تجویز می‌شود، امری ضروری است. در صورت تب و لرز و ادرار خونی شدید، باید به پزشک مراجعه کرد. در این مقاله به بررسی عمل PCNL می پردازیم.
مزایای استفاده از عمل PCNL
یکی از مزایای استفاده از این روش، درمان سنگ کلیه های بزرگ و پیچیده است. سنگ هایی که در گذشته جهت درمان آنها نیاز به عمل جراحی و بستری شدن در بیمارستان به مدت طولانی بود. مدت بستری اکنون ۲ الی ۴ روز است که نسبت به روش های قدیمی عمل جراحی باز، بسیار کمتر است.
معایب عمل PCNL
این روش در مقایسه با روش های جراحی قدیمی، در درمان سنگ های بزرگ مؤثرتر است و معایبی ندارد. علاوه بر این، تجهیزات پیشرفته این روش مستلزم دانش و تخصص است که موجب ایمنی عمل می‌شود.
پیش از عمل PCNL
پزشک برای آگاهی از جزییات سنگ کلیه به تصاویری از کلیه نیازمند است. به این طریق پزشک می‌تواند محل دقیق سنگ کلیه و راه های ممکن برای دسترسی به آن را بررسی کند و در نهایت بهترین نقطه را انتخاب کند. از آنجا که این روش تحت بیهوشی عمومی انجام می‌شود، لذا باید تا ۶ ساعت قبل از عمل، از خوردن و آشامیدن پرهیز کرد. به جز داروهای رقیق کننده خون مانند آسپرین، وارفارین و داروهای ضدعفونی کننده غیراستروئیدی که باید ۷ الی ۱۰ روز پیش از عمل از مصرف آن خودداری کرد، مصرف داروهای دیگر بلامانع است. در این مورد نیز پزشک با توجه به شرایط بیمار، توصیه های لازم را به وی متذکر می‌شود.
انجام آزمایش ادرار MSU پیش از عمل، به منظور اطمینان از استریل بودن ادرار، امری ضروری است. علاوه بر این آزمایش های دیگری مانند آزمایش خون و بررسی عملکرد کلیه ها، در زمان مراجعه به پزشک انجام می‌شوند.
ویدئو عمل PCNL و خارج کردن سنگ کلیه
عوارض عمل PCNL
در صورتی که عمل توسط اورولوژیست و با دقت انجام شود، این روش عوارض چندانی ندارد. عوارض خاص از قبیل عفونت، خونریزی بیش از حد و آسیب به اندام های مجاور مانند کبد، ریه و دیافراگم بسیار نادر است.
حین عمل PCNL
این عمل تحت بیهوشی کامل انجام شده و حدود ۲ الی ۳ ساعت زمان می‌برد. همچنین این عمل توسط تیم پزشکی انجام شده و مستلزم همکاری میان جراح، متخصص بیهوشی و پرتونگار و دیگر اعضای تیم پزشکی است. تصاویر گرفته شده توسط اشعه ایکس، برای هدایت لوله به داخل کلیه بسیار مؤثر است. دوربین، رشته های لیزر و دیگر تجهیزات دسترسی به سنگ کلیه نیز، از طریق همین لوله به داخل بدن می روند. سوند در پایان عمل، از بیمار جدا نمی‌شود.
مراقبت های بعد از عمل PCNL
کنترل درد: در رابطه با درد بعد از عمل کلیه باید گفت که، در صورت وجود درد خفیف در محل لوله نفروستومی، ممکن است به داروی مسکن نیاز داشته باشد، با این حال، به بیماران توصیه می شود که برای جلوگیری از یبوست و آرام بخشی بیش از حد، که ممکن است در نتیجه مصرف داروهای مسکن ایجاد شود، در اسرع وقت به استفاده از تایلنول با درجه بالا روی آورند.
دوش گرفتن: دوش گرفتن با لوله نفروستومی، مجاز است. اما باید بلافاصله بعد از دوش گرفتن، محل قرارگیری لوله خشک شود. مادامی که از لوله نفروستومی استفاده می نمایید، باید از حمام کردن در وان یا جکوزی، خودداری کنید.
فعالیت: توصیه می شود برای کاهش خطر تشکیل لخته های خون در پاها، که به آن ترومبوز ورید عمقی گفته می شود، به پیاده روی روزانه بروید. از نشستن یا خوابیدن طولانی مدت باید خودداری شود. می توانید از پله ها بالا بروید، اما باید این کار را به آرامی انجام دهید. حداقل تا ۱-۲ هفته پس از جراحی، و بلافاصله پس از مصرف مسکن های نارکوتیک، نباید رانندگی کنید. پس از این زمان، مجددا می توانید فعالیت خود را، تا حد تحمل، از سر بگیرید. همچنین انتظار می رود که حدود ۱-۲ هفته پس از جراحی یا طبق دستور پزشک، به کار خود برگردید.
بیشتر بخوانید
متخصص اورولوژی می گوید اگر بر روی دستگاه تناسلی خود ضایعه گوشتی و یا خال مشاهده کردید هرگز به راحتی از آن چشم پوشی نکنید. آیا می دانید زگیل تناسلی چیست؟علت به وجود آمدن زگیل تناسلی در مردان چیست؟ آیا با روش های انتقال زگیل تناسلی در مردان آشنا هستید؟ جهت کسب اطلاعات بیشتر بر روی دکمه زیر کلیک کنید.
مراقبت از محل نفروستومی: مراقبت از لوله نفروستومی، برای اطمینان از بهبودی مناسب کلیه ضروری است. مهم است که ادرار آزادانه بتواند از طریق لوله به درون کیسه تخلیه، که باید همیشه در زیر سطح کلیه شما باشد، جریان یابد. اطراف محل قرارگیری لوله نفروستومی را هر روز هنگام دوش گرفتن، با آب و صابون ملایم بشویید. پس از دوش گرفتن محل را خشک کرده و با استفاده از اپلیکاتور نوک پنبه ای، مستقیماً اطراف آن را با پراکسید هیدروژن تمیز کنید. بعد از تمیز کردن محل، یک گاز تمیز روی آن قرار دهید. انسداد جریان ادرار از لوله، ممکن است منجر به انسداد کلیه، و افزایش درد و عفونت گردد. بلافاصله لوله نفروستومی خود را، به جهت وجود هرگونه پیچ خوردگی، انقباض و قرارگیری در وضعت نامناسب بررسی نمایید. در صورت تغییر شدت درد، تب، لرز، وجود چرک در اطراف لوله، عدم تخلیه لوله یا نشت کاتتر در اطراف آن باید سریعاً با پزشک خود تماس بگیرید.
پیگیری برای برداشتن استنت: استنت حالب، به طور کلی طی ۱-۲ هفته پس از جراحی برداشته می شود و این زمان توسط جراح تعیین می گردد. هنگامی که استنت در جای خود قرار گرفت، ممکن است کمی احساس قرارگرفتن چیزی در پهلو و دفع ادرار داشته باشید؛ که به خاطر وجود استنت، طبیعی ست. این علائم، غالباً با گذشت زمان و سازگار شدن بدن با استنت موجود در آن، بهبود می یابند. استنت از طریق سیستوسکوپی برداشته می شود و به این صورت که جراح یک تلسکوپ انعطاف پذیر کوچک را در مجرای ادرار قرار می دهد تا بتواند بخش انتهایی استنت را که در مثانه قرار دارد، ببیند. این کار به طور کلی کمتر از چند دقیقه طول می کشد.
مزیت PCNL در مقایسه با سایر روش های درمانی چیست؟
مزیت اصلی عمل pcnl کلیه نسبت به سایر روش های درمانی، مانند ESWL یا ureteroscopy، این است که در مقایسه با روش های درمانی ذکر شده که نیاز به انجام چندین عمل جراحی دارند، این روش کم تهاجم بوده و می تواند سنگ های بزرگ را در یک بار جراحی از بین ببرد.
معایب عمل جراحی pcnl و ESWL
برخی از بیماران به دلیل شرایط پزشکی خاصی که دارند، ممکن است نتوانند بیهوشی عمومی را تحمل کنند. در مقایسه با سایر روش های درمان سنگ کلیه، PCNL کمی تهاجمی تر است و خطر بیشتری هم دارد. با این حال، برای بیشتر بیماران دارای سنگ های بزرگ، متعدد یا مقاوم در برابر سایر درمان ها، مزایای عمل pcnl کلیه بیشتر از خطرات آن است.
کدام بیماران کاندید مناسبی برای عمل pcnl کلیه هستند؟
PCNL یک گزینه درمانی عالی برای بیمارانی است که سنگ کلیه یا مجاری ادرار بزرگ (به طور کلی> 2 cm)، چندین سنگ بزرگ یا سنگ های مقاوم به درمان قبلی با ESWL یا یورتروسکوپی دارند.
چه بیمارانی کاندید مناسبی برای عمل pcnl کلیه نیستند؟
بیمارانی که بیماری قلبی یا ریوی شدید یا تمایل به خونریزی غیرقابل اصلاح دارند، کاندید مناسبی برای PCNL نیستند. بیماران مبتلا به عفونت ادراری فعال، در حین جراحی، بیشتر در معرض خطر سپسیس هستند و بنابراین باید قبل از انجام PCNL، با آنتی بیوتیک تحت درمان قرار گیرند تا عفونت ادراری از بین برود.
آیا می توان با PCNL چندین سنگ را به طور همزمان درمان کرد؟
از مزایای عمل pcnl کلیه، درمان چندین سنگ به طور همزمان است؛ زیرا یک تلسکوپ انعطاف پذیر از طریق پوست، مستقیماً به کلیه منتقل می شود، تا به طور همزمان چندین سنگ را شناسایی و حذف کند. با این حال، گاهی ممکن است مشاهده تمام قسمت های سیستم جمع آوری ادرار، علی رغم استفاده از تلسکوپ های انعطاف پذیر، دشوار باشد. بنابراین حذف برخی از سنگ ها ممکن نیست. این امر نیاز به قرار دادن تراکت سوزنی دوم، برای دسترسی به سنگ های باقیمانده، یا عمل PCNL ثانویه در تاریخ بعدی دارد. یا اینکه می توان از PCNL برای حذف بخش عمده سنگ و از ureteroscopy و ESWL برای حذف بخش های باقی مانده استفاده نمود.
آیا پس از PCNL، نیاز به قرار دادن استنت داخلی حالب دارم؟
در اکثر موارد، استنت داخلی حالب برای تقویت تخلیه ادرار از کلیه به مثانه قرار می گیرد.
میزان موفقیت کلی در PCNL چقدر است؟
موفقیت عمل pcnl کلیه، به عوامل زیادی از جمله ترکیب، اندازه، تعداد و محل قرار گرفتن سنگ در مجاری ادراری، توده بدنی بیمار (چاقی) و آناتومی سیستم جمع آوری کلیوی او بستگی دارد. جراحان، تمام متغیرهای فوق را به دقت بررسی می کنند و این موضوع را با شما در میان می گذارند تا موفقیت را به حداکثر برسانند و تشخیص دهند که PCNL برایتان مناسب است یا خیر. به طور کلی، میزان موفقیت، بدون در نظر گرفتن سنگ، تقریباً ۸۰-۹۰٪ پس از PCNL اولیه و ۹۰-۱۰۰٪ پس از عمل “بازنگری” است.
چگونه بفهمم عمل PCNL موفق بوده است؟
اگر قطعات سنگ در مجاری ادراری باقی بمانند، ممکن است زمان بیشتری برای دفع خود به خودی آن ها لازم باشد و این امر اغلب چندین هفته طول می کشد. در غیر اینصورت، جراح ممکن است ادامه درمان را با تکرار PCNL ، ESWL یا ureteroscopy توصیه نماید.
آیا PCNL قابل تکرار است؟
بله. اغلب به دلیل تراکم یا اندازه سنگ یا آناتومی دشوار سیستم جمع آوری ادرار، ممکن است در بعضی مواقع، قطعاتی در مجاری ادراری باقی بمانند که برای برداشتن، نیاز به عمل “بازنگری” دارند. این عمل معمولاً چند روز پس از جراحی اولیه و در تاریخ بعدی که جراح تعیین می کند، انجام می شود.
آیا PCNL می تواند همزمان روی هر دو کلیه انجام گیرد؟
اگر بیمار، در هر دو کلیه خود سنگ بزرگی داشته باشد، می توان جراحی های دو جانبه عمل pcnl کلیه را، به طور همزمان و یا بعداً، به عنوان دو عمل جراحی جداگانه، انجام داد. این تصمیم برعهده جراح است.
دکتر ولی پور، متخصص اورولوژی در غرب تهران
حسین
پنجشنبه ۱۵ اردیبهشت ۱( 2 ماه پیش)
تعداد بازدید: 30
مشاهده پرسش
