بهترین روش درمان واریکوسل بیضه بدون جراحی +تصویر واریکوسل

علائم واریکوسل

واریکوسل به ندرت سبب درد می شود اما در آن صورت درد ممکن است موارد زیر را شامل شود:

• هنگام ایستادن یا در حین فعالیت جسمانی درد افزایش می یابد.
• این درد ممکن است دردی شدید تا مبهم باشد.
• هنگام دراز کشیدن به پشت درد کاهش می یابد.
• درد با گذشت زمان بد تر می شود.

واریکوسل معمولا بدون علامت رشد می کند اما یک پزشک ممکن است در حین معاینه جسمانی متوجه وجود آن شود.

با این حال، فرد باید در صورت تجربه علائم پایین به پزشک مراجعه کند:

• هرگونه تغییر در اندازه، شکل یا ظاهر بیضه ها
• وجود یک توده
• مشکلات باروری
• تورم در کیسه بیضه
• وجود سیاهرگ هایی که به طور غیر عادی بزرگ یا پیچیده هستند.

علل بروز واریکوسل

تاکنون دلایل مختلفی برای بروز مشکل واریکوسل معرفی شده اند. ممکن است دریچه های درون رگ ها به خوبی کار نکنند و یا وجود نداشته باشند. اگر جریان خون کند شود، احتمال جمع شدن آن در داخل رگ ها وجود دارد. همچنین رگ های خونی که بیضه ها را به قلب متصل می کنند در سمت چپ و راست با ساختار متفاوتی قرار دارند.

بنابراین برای سمت چپ از این بخش بدن فشار بیشتری نیاز است تا جریان خون را بین بیضه ها و قلب برقرار کند. اگر خون به عقب برگردد و یا در رگ ها جمع شود، همین عامل منجر به بزرگ شدن رگ ها می شود. به ندرت پیش می آید که تورم غدد لمفاوی و یا اجرام غیر نرمال در پشت شکم فرد عامل مسدود شدن جریان خون شوند. این می تواند منجر به ورم ناگهانی در رگ های موجود در کیسه بیضه های فرد شود. این معمولا می تواند دردناک باشد.

عوارض واریکوسل

در برخی موارد، واریکوسل می تواند منجر به ایجاد عوارض شود.

# ناباروری

ناباروری جدی ترین عارضه ای است که می تواند اتفاق افتد. این عارضه معمولا به این دلیل اتفاق می افتد که افزایش مقدار خون در آن ناحیه سبب افزایش دمای بیضه ها می شود. بین ۳۵ تا ۴۴ درصد از مردان مبتلا به ناباروی اولیه به واریکوسل ابتلا دارند. ناباروری اولیه زمانی است که یک زوج پس از ۱۲ ماه تلاش، موفق به بچه دار شدن نمی شوند.

واریکوسل ۴۵ تا ۸۱ درصد از مردان مبتلا به ناباروری ثانویه را تحت تاثیر قرار می دهد. ناباروری ثانویه زمانی است که یک زوج حداقل یک بار بچه دار شده اما دیگر قادر به داشتن فرزند بیش تر نیستند. تحقیقات در سال ۲۰۱۶ یافت کردند که از میان ۷۰۳۵ مرد جوان که از سال ۱۹۹۶ تا ۲۰۱۰ ارزیابی شدند، ۱۵.۷ درصد به واریکوسل مبتلا بودند. همچنین، مردان مبتلا به واریکوسل اسپرم هایی با کیفیت پایین تر داشتند. کارآمد ترین دما برای تولید اسپرم کمی پایین تر از دمای بدن است.

# کوچک شدن بیضه

واریکوسل می تواند به آتروفی یا کوچک شدن بیضه منجر شود. توبول های تولید کننده اسپرم قسمت اعظم بیضه ها را تشکیل می دهند. در صورت آسیب دیدن این توبول ها، ممکن است بیضه کوچک تر و نرم تر شود.

# عدم تعادل هورمونی

در اثر واکنش سلول ها به افزایش فشار، ممکن است تغییراتی در هورمون ها اتفاق افتد و سطخ هورمون LH افزایش یابد. این هورمون هم در مردان و هم در زنان وجود دارد اما مقدار آن در زنان بیش تر است. همچنین، ممکن است در این وضعیت، سطح هورمون تستوسترون غیر عادی شده و یا عادی باقی بماند.

عوامل موثر ابتلا به واریکوسل

یک توضیح برای ابتلا به واریکوسل اختلال عملکرد دریچه های مجاری طناب اسپرم بر می باشد. این مجاری خون را به بیضه ها برده و از آن خارج می کنند. دلیل رخداد این مشکل کاملا مشخص نیست اما شبیه به علت واریس پا می باشد. دریچه های یک طرفه در سیاهرگ ها باید همواره به خون اجازه دهند تا به سمت قلب حرکت کند. دریچه هایی که مشکل دارند می توانند جریان خون را مختل کنند. در این وضعیت، خون به جای داشتن حرکتی روان به سمت قلب درون این رگ ها تجمع می یابد.

این تجمع خون سبب اتساع یا بزرگ شدن سیاهرگ ها می شود. اختلال در جریان خون می تواند بیضه ها را مانند هر عضو دیگری از کارکرد مناسب خود بازدارد. واریکوسل می تواند بر اساس موارد زیر طبقه بندی شود:

نوع فشار

در این وضعیت، سیاهرگ بیضه از خون پر شده و سبب به وجود آمدن سطح ۱ واریکوسل می شود.

نوع شدت

یک تجمع شدید خون سبب رسیدن آسیب به سیاهرگ بیضه و دیگر سیاهرگ ها شده که این آسیب سبب بزرگ تر شدن آن ها و ابتلا به واریکوسل سطح ۲ و ۳ می شود. بیضه چپ احتمال بیش تری جهت ابتلا دارد. با این حال، در صورتی که حتی یک بیضه به واریکوسل دچار شود، این وضعیت می تواند تولید اسپرم در دو بیضه را تحت تاثیر قرار دهد.

خطر ابتلا به واریکوسل

عوامل خطر خاصی برای ابتلا به واریکوسل شناخته نشده است اما این بیماری معمولا بیش تر در دوران بلوغ رخ می دهد. در حالی که به نظر می رسد داشتن قدی بلند ابتلا به واریکوسل را افزایش می دهد، داشتن اضافه وزن ممکن است این خطر را کاهش دهد.

قبلا تصور بر این بود که در صورت بچه دار شدن یک مرد، او دیگر به ناباروری دچار نخواهد شد اما در سال ۱۹۹۳، محققان به این نتیجه رسیدند که این گفته احتمالا نادرست است. همچنین، آن ها بیان کردند که خطر ناباروری می تواند همراه با گذشت زمان افزایش یابد. در صورتی که یک مرد بالای ۴۰ سال به واریکوسل دچار شود، به احتمال زیاد علت آن ناشی از مسدود شدن یک سیاهرگ بزرگ تر در ناحیه شکمی می باشد. این انسداد می تواند در اثر یک تومور کلیوی ایجاد شده باشد.

تشخیص واریکوسل

رگ های ورم کرده واریکوسل معمولا در آزمایش های شخصی بر روی کیسه بیضه در حین یک ویزیت عادی پزشک مشخص می شوند. به خاطر شکل و شمایل و حسی که می دهند به آن ها کیسه ای از کرم ها می گویند. متخصص اورولوژی معمولا در حالتی واریکوسل را بررسی می کنند که بیمار ایستاده باشد. ممکن است از شما بخواهند که نفسی عمیق بکشید، نفس خود را نگه داشته و یا آن را رها کنید تا اورولوژ بتواند به خوبی کیسه بیضه های شما را در حین این اعمال حس کند. به این تکنیک، مانور والزالوا نیز می گویند که به پزشک اورولوژ شما این اجازه را می دهد تا هر گونه رگ بزرگ شده را شناسایی کنند.

پزشک معالج شما ممکن است یک آزمایش سونوگرافی از کیسه بیضه ها را نیز تجویز کند. سونوگرافی از امواج صدا برای ساختن تصویری از آن چه در بدن شما وجود دارد استفاده می کند. نشانه های واریکوسل در تصاویر سونوگرافی همان رگ هایی هستند که بیش از ۳ میلی متر پهنا دارند و جریان خون در آن ها حین انجام مانور والزالوا برعکس است. آزمایش سونوگرافی همچنین می تواند اندازه بیضه ها را نیز به خوبی نمایش دهد. نتایج آزمایش سونوگرافی واریکوسل برای درمان کردن نوجوانان بسیار کاربردی هستند. در صورتی که هیچ گونه مشکلی در حین انجام آزمایش بدنی حس نشد، نیازی به آزمایش سونوگرافی نخواهد بود.

درمان واریکوسل

در رابطه با واریکوسل و درمان آن باید گفت که، معمولا واریکوسل در آقایان درمان نمی شود. درمان به آقایانی پیشنهاد می شود که مشکلات زیر را داشته باشند:

•  مشکلات ناباروری و عقیم شدن
•  درد
•  رشد کندتر بیضه سمت چپ به نسبت راست

پسرهایی که دارای بیضه های چپ کوچکی هستند ریسک بیشتری برای داشتن مشکلات باروری در آینده و وقتی بزرگ می شوند خواهند داشت. هیچ دارویی برای درمان کردن و یا جلوگیری از بروز واریکوسل وجود ندارد. اما مسکن های درد نظیر استومینوفن و یا ایبوپروفن می توانند در این زمینه کارساز باشند. در صورت نیاز و تشخیص پزشک معالج، عمل جراحی اصلی ترین روش درمانی واریکوسل است. آمبولیزه کردن (مسدود کردن موقت رگ ها) یک روش پیشنهادی بدون نیاز به جراحی است و تهاجم کمی دارد.

نشانه های آمبولیزاسیون واریکوسل چیست؟

واریکوسل ممکن است در هر مورد نیاز به درمان نداشته باشد. با این حال ، اگر این بیماری باعث علائمی مانند درد ، آرتروفی بیضه یا ناباروری شود یا اگر فرد مبتلا به واریکوسل نیاز به انجام روش های کمک باروری داشته باشد نیاز به درمان واریکوسل اندیکاسیون دارد. حتی اگر میزان موفقیت جراحی و آمبولیزاسیون واریکوسل مشابه باشد زمان بهبودی پس از آمبولیزاسیون بسیار کوتاهتر می باشد. به همین جهت آمبولیزاسیون واریکوسل معمولا در صورتی که فردی واریکوسل یک طرفه داشته باشد یک گزینه ارجح می باشد.

مزایای درمان واریکوسل بدون جراحی

۱. زمان بهبود کوتاه و سریع تر

۲.عدم نیاز به بیهوشی عمومی

۳.بدون نیاز به بستری شدن در بیمارستان

۴.بدون برش

۵.زمان استراحت کمتر برای فعالیت بدنی

۶.ریسک کمتر

۷. بدون بخیه

۸.مقرون به صرفه

آمبولیزاسیون واریکوسل یک درمان غیرجراحی است که می تواند به شما کمک کند تا از عوارض احتمالی جراحی واریکوسل جلوگیری کنید، علائم دردناک را تسکین دهید و نرخ باروری خود را بدون ایجاد بستری شدن در بیمارستان و هفته ها استراحت، افزایش دهید. آمبولیزاسیون واریکوسل را می توان به سرعت و به راحتی در یک محیط سرپایی انجام داد و معمولاً هزینه کمتری نسبت به جراحی و اکثر درمان های دیگر دارد.

جراحی واریکوسل

سه روش جراحی واریکوسل برای این افراد موجود است:

-واریکوسلکتومی

این مورد از جراحی واریکوسل که تحت بی حسی موضعی یا بیهوشی عمومی انجام می شود. در این روش جراح از طریق کشاله ران یا در برخی موارد از طریق شکم یا بالای ران به ناحیه مورد نظر دسترسی پیدا خواهد کرد. جراحان با استفاده از سونوگرافی و میکروسکوپ های جراحی، سیاهرگ های مشکل دار را بسته و خون را به وسیله عروق سالم دیگر هدایت می کنند. درد پس از جراحی معمولا خفیف بوده و فرد می تواند پس از مدت کمی به فعالیت های عادی خود بازگردد.

-جراحی لاپاراسکوپیک

در این جراحی، جراح برشی کوچک در ناحیه شکم ایجاد کرده و یک ابزار جراحی کوچک را به درون آن وارد می کند.

-آمبولیزاسیون پوستی

پروسه درمانی آمبولیزاسیون یا همان آمبولیزه کردن توسط یک رادیولوژیست انجام می شود. یک لوله مخصوص و باریک وارد رگ های بدن در ناحیه کشاله ران و یا گردن می شود. از یک دستگاه اشعه ایکس استفاده می شود تا با آن بتوان رگ های بزرگ شده پانپینیفورم پلکسوس مشاهده شوند. سپس فنر ها و یا بالون ها در داخل این لوله باز می شوند تا رگ های مورد نظر مسدود شوند. این کار جریان خون در رگ های پامپینیفورم پلکسوس را مسدود می کند و واریکوسل فرد کوچک خواهد شد. آمبولیزه کردن پوستی معمولا به کمک بی هوشی عمومی فرد پیگیری می شود و تا چندین ساعت به طول می انجامد. از جمله برخی مشکلات این روش می توان به موارد زیر اشاره داشت:

•  باقی ماندن واریکوسل  و یا بازگشت دوباره آن (واریکوسل مکرر)
• جابجا شدن فنر از جایی که در ابتدای کار در آن قرار گرفته شده بود.
•  احتمال بروز عفونت در ناحیه ای که لوله قرار گرفته بود.
•  این روش درمانی در بیشتر مراکز مورد استفاده قرار نمی گیرد.

خطرات جراحی واریکوسل

از آن جایی که پزشکان جراح اخیرا استفاده از برش های کوچک تر بر روی پوست برای انجام عمل جراحی را آغاز کرده اند، مدت زمان بهبود و همچنین پایداری درد در هر دو روش عمل جراحی باز و یا لاپروسکوپی یکسان است. بروز مشکلات و عوارض جانبی پس از هر کدام از این دو روش جراحی بسیار نادر هستند. از جمله این مشکلات احتمالی می توان به موارد زیر اشاره داشت:

• باز ماندن رگ های بزرگ شده واریکوسل ( مقاومت آن ها) و یا بازگشت دوباره آن ها (واریکوسل مکرر)
•  شکل گرفتن مایعات در اطراف بیضه ها (هیدروسل)
•  بروز صدمه به شریان بیضوی فرد

یک احتمال بسیار کوچک وجود دارد که عمل جراحی نتواند مشکل را حل کند. در برخی موارد بسیار نادر، آسیب رسیدن به شریان بیضه ها می تواند منجر به از دست دادن بیضه شود. مشکل باز ماندن واریکوسل و یا بازگشت دوباره آن در کمتر از ۱ در ازای هر ۱۰ نفری که عمل را انجام می دهند رخ می دهد. ضریب وقوع دوباره واریکوسل و یا باز ماندن آن در کیسه بیضه در زمانی که عمل جراحی با ذره بین های پزشکی انجام می شود بسیار پایین است.

در اکثر شرایط، افراد پس از دو روز می توانند با کمی درد به زندگی عادی و فعالیت های روزمره خود برسند. ترومبوز وریدی کلیوی نیز می تواند به ندرت اتفاق افتد. این وضعیت می تواند کلیه ها را تحت تاثیر قرار داده و نیاز به جراحی بیش تر باشد. گاهی اوقات عروقی که برای انتقال خون انتخاب شده اند پس از جراحی متورم می شوند که در این صورت درمان های بیش تری ممکن است نیاز باشد.

درمان خانگی واریکوسل بیضه

در رابطه با درمان واریکوسل بدون جراحی، باید گفت که اگر واریکوسلی دارید که ناراحتی کوچکی برایتان به وجود آورده است، اما تاثیری بر باروری شما ندارد، می توانید گزینه های زیر را برای کم کردن درد و مشکلات در نظر داشته باشید:

•  از مسکن های مختلف نظیر استامینوفن و یا ایبوپروفن استفاده کنید
• یک محافظ نگه دارنده مخصوص ورزشکاران را برای کم کردن فشار مورد استفاده قرار دهید.

در صورتی که وخامت واریکوسل به حدی نیست که نیازمند جراحی باشد، پوشیدن یک لباس زیر حمایت کننده می تواند به کاهش درد کمک کند. با این که روش های درمانی جایگزین متعددی برای درمان تعداد کم اسپرم ها وجود دارند اما بهترین راه مشورت با یک پزشک است.

دکتر ولی پور، جراح و متخصص کلیه و اورولوژی