فهرست موضوعات
دلیل بوی بد ادرار چیست؟ شما بیشتر اوقات برای ادرار کردن به دستشویی می روید و متوجه چیز خاصی نمی شوید. اما در بعضی از روزها بوی ادرارتان توجهان را جلب می کند. علت این امر چیست؟ بوی ادرار به ما اطلاعات زیادی می دهد. شما از بوی ادرار خود می توانید متوجه شوید که در بدنتان چه اتفاقی می افتد! در ادامه با ما همراه باشید تا با کمک متخصص اورولوژی، متوجه سرنخ هایی از علت بوی بد ادرار شویم.
علت بوی تند ادرار چیست؟
در اغلب موارد، ادرار بوی بسیار کمی دارد. دلیل این امر بسیار ساده است: حدود ۹۵% ادرار از آب تشکیل شده و ۵% باقی مانده، حاوی مواد زائدی مثل کلسیم، نیتروژن، پتاسیم و … . است که توسط کلیه تصفیه می شود. حالا اگر بدن شما دچار کم آبی شده است (یا به اصطلاح دهیتراته شده)، میزان آب ادرارتان کاهش می یابد. از طرف دیگر، ادرار شما حاوی مقادیر بیشتری از مواد زائد تصفیه شده توسط کلیه می شود که به گفته ی پزشک متخصص، بوی تندتری نیز ایجاد می کند. کم آبی بدن همچنین می تواند باعث تیره تر شدن رنگ ادرار شما شود که بحث متفاوتی است.
بوی بد ادرار فقط به چیزی که می نوشید بستگی ندارد؛ هر چیزی که می خورید هم، می تواند روی بوی ادرار خروجی از مثانه ی شما تأثیر بگذارد. به عنوان مثال مارچوبه به بدبو کردن ادرار معروف است. زیرا بدن شما اسید موجود در مارچوبه را به ترکیبات حاوی گوگرد تبدیل می کند و همین امر باعث بوی تند ادرار خواهد شد.
افراد قهوه خور نیز ممکن است متوجه یک بوی خاص در ادرارشان شوند. برخی دیگر از مواد غذایی مثل کلم بروکسل (کلم غنچه ای یا کلم دلمه ای)، پیاز و سیر نیز می توانند بوی خاصی به ادرار شما اضافه کنند. علاوه بر این، داروها و مکمل های مختلف می توانند باعث بوی غیر عادی ادرار شوند. به گفته ی متخصص: «تمامی این موارد کاملاً طبیعی است و در واقع چرخه ی طبیعی بدن شماست!»
بوی بد ادرار نشان دهنده چیست؟
با وجود تمام توضیحاتی که دادیم، هر بوی بدی که از ادرار استشمام می شود را نمی توان با رژیم غذایی توجیه کرد. دکتر متخصص در این باره می گوید: گاهی اوقات بوی بد ادرار، هشداری برای یک مشکل اساسی سلامت است که باید به آن توجه شود. به عنوان مثال: ادرار با بویی شبیه به آمونیاک. مشاهده ی علائم وجود آمونیاک در ادرار، می تواند نشانه ای از عفونت دستگاه ادراری باشد. این بو نشان می دهد که احتمالاً باکتری ها در سیستم ادراری شما (مجرای ادرار، کلیه ها یا مثانه) در حال رشد و فعالیت هستند.
علائم دیگر UTI (عفونت سیستم اداری) می تواند شامل مواردی مثل ادرار کدر یا کمی خونی، ادرار دردناک، نیاز مکرر به دفع ادرار و در برخی موارد تب و آشفتگی ذهنی باشد. اگر شما چند مورد از این علائم را تجربه می کنید بهتر است به پزشک عمومی خود مراجعه کنید. پزشک متخصص می گوید: «عفونت های ادراری بسیار شایع هستند. سالانه حدود ۱۰ میلیون آمریکایی برای درمان آنتی بیوتیکی عفونت ادراری، به متخصصین اورولوژی ارجاع داده می شوند. زنان و افراد مسن به میزان بیشتری در معرض خطر ابتلا به این عفونت قرار دارند.»
سایر دلایل بوی آمونیاک ادرار عبارتند از:
- سنگ کلیه یا بیماری های کلیوی
- یائسگی
- عفونت پروستات
- بیماری های مقاربتی مثل کلامیدیا (علائم این بیماری بسیار شبیه عفونت ادراری است؛ تنها تفاوت قابل توجه کلادمیا با UTI وجود ترشحات چرکی می باشد)
به شما مطالعه مقاله ” از کجا بفهمیم سنگ کلیه دفع شده ” پیشنهاد می شود.
البته، بوی آمونیاک ادرار نیز می تواند، با کم آبی بدن و برخی از غذاها و ویتامین ها مرتبط باشد. بنابراین اگر بوی بد آمونیاکی ادرار شما به سرعت از بین رفت، معمولاً جای نگرانی نیست. در صورت طولاتی شدن این علامت بهتر است برای معاینه به پزشک مراجعه کنید.
علل شایع بوی بد ادرار
بوی بد ادرار همیشه ناشی از یک بیماری نیست بلکه ممکن است به خاطر کم آبی بدن یا مصرف بعضی دارو و ویتامین ها باشد.
علل رایج بوی بد ادرار عبارتند از:
ادرار غلیظ
ادرار غلیظ، حاوی مقدار بیشتری از آمونیاک و میزان آب کمتری است؛ همین امر بوی تندی به ادرار می دهد.
کسی که دچار کم آبی است، ادرار غلیظ تری خواهد داشت، به خصوص اول صبح یا زمانی که فرد در طول روز آب کافی نمی نوشد.
علائم کم آبی شدید عبارتند از:
- خشکی دهان
- رخوت
- ضعف عضلانی
- سردرد
- سرگیجه
غلظت ادرار پس از نوشیدن آب زیاد، متعادل شده و بوی بد آن از بین می رود. در غیر این صورت ممکن است عفونت کلیوی باشد وبایستی به پزشک مراجعه کرد.
مواد غذایی
به هر ماده ای که در طول هضم غذا تشکیل می شود، متابولیت می گویند. بدن متابولیت ها را از طریق ادرار دفع می کند، به همین دلیلبعضی از آن ها می توانند باعث بوی بد ادرار شوند.
به عنوان مثال، با تجزیه شدن مارچوبه در طول هضم، متابولیت های آن بوی بدی به ادرار می دهند.
دارو و مکمل ها
مصرف بعضی از داروها و مکمل ها می تواند منجر به تغییر بوی ادرار شوند. این موارد عبارتند از:
- دوزهای بالای ویتامین B تیامین و کولین
- بعضی از آنتی بیوتیک ها، به ویژه گروهی به نام سولفونامیدها
- برخی از داروهای دیابت
- شیمی درمانی
- مشکلات و بیماری های پزشکی
بعضی از مشکلاتی که منجر به بوی بد ادرار می شوند نیاز به دوره های درمانی کوتاه مدت دارند، در حالی که بعضی دیگر به رسیدگی مداوم تری احتیاج خواهند داشت.
عفونت ادراری
عفونت دستگاه ادراری (UTI) زمانی اتفاق می افتد که باکتری های مضر در مجرای ادرار، مثانه یا کلیه ها تکثیر شوند.
علائم آن عموماً علاوه بر بوی بد ادرار، شامل موارد زیر است:
- درد هنگام ادرار کردن
- نیاز مکرر و شدید به ادرار کردن
- مشکل در تخلیه کامل مثانه
- ادرار کدر یا تیره
- وجود خون در ادرار
- تب (در صورت گسترش عفونت)
- کمردرد (در صورت رسیدن عفونت به کلیه ها)
عفونت توسط بعضی باکتری ها (به خصوص Aerococcus urinae) ممکن است حتی بدون هیچ علائم دیگری، بوی نامطبوعی به ادرار بدهد.
عفونت ادراری معمولاً با آنتی بیوتیک برطرف می شود. اگر بیمار تحت درمان قرار نگیرد، عفونت می تواند گسترش یابد؛ بنابراین بایستیدر اسرع وقت به پزشک مراجعه نمود.
واژینوز باکتریال
واژینوز باکتریایی نوعی عفونت واژن است که مشخصاً باعث ایجاد بوی ماهی می شود که ممکن است بعد از رابطه جنسی بدتر شود. علائم دیگر آن عبارتند از:
- درد
- خارش
- سوزش هنگام ادرار کردن
- ترشحات رقیق، سفید یا خاکستری
دیابت
دیابت و داروهای آن ممکن است بوی ادرار را تغییر دهند، به خصوص زمانی که میزان قند خود تحت کنترل نباشد.
در واقع به علت وجود قند در ادرار، ادرار بویی شیرین می گیرد.
سایر علائم دیابت عبارتند از:
- رفتن مکرر به دستشویی، به خصوص در شب
- تشنگی شدید
- خستگی
- کاهش وزن (در بعضی موارد)
- خارش اندام تناسلی
- بهبود آهسته زخم
- تاری دید
- فشار خون بالا
بیشتر بدانید: تاثیر دیابت بر کلیه ها و مجاری ادراری
نارسایی اندام های بدن
عملکرد نادرست اندام های درگیر در هضم یا ادرار، می تواند بر بوی ادرار تأثیر بگذارد.
طبق تحقیقات، افراد مبتلا به نارسایی کلیوی بوی بد و متعفنی در بدن یا ادرار خود حس می کنند. همچنین، بیماری های کبدی می توانندبوی ادرار را تغییر دهند.
علائم نارسایی اندام ها، با توجه به ناحیه درگیر و علت آن متفاوت است. برای مثال، نارسایی کبد باعث زردی پوست یا چشم نیز می شودو نارسایی کلیه هم ممکن است باعث درد در هنگام ادرار کردن شود.
فیستول مثانه
شرایطی است که در آن باکتری های روده به دلیل جراحت (آسیب های جراحی یا بیماری های روده) وارد مثانه شده و باعث بوی بد ادرارمی‌شوند.
علت بوی شیرین ادرار
به گفته ی پزشک متخصص، «ادراری که بوی شیرین یا میوه ای دارد، می تواند یک علامت هشدار دهنده در مورد ابتلای شما به دیابت یا هیپرگلیسمی (بالا بودن قند خون) باشد. بوی شیرین ادرار، ناشی از وجود گلوکز یا تصفیه ی قند اضافی بدن شما است.» در کودکان و به ویژه نوزادان تازه متولد شده، بوی شیرین ادرار ممکن است نشان دهنده ی بیماری ادرار شربت افرا (MSUD) باشد. بیماری ادرار شربت افرا، یک اختلال متابولیک نادر با خطر جانی است که در آن، بدن قادر به تجزیه و شکستن آمینو اسید های شاخه دار موجود در ساختار پروتئین ها نمی باشد. بنابراین به یاد داشته باشید: از نظر پزشک متخصص، ادرار با بوی شیرین را به هیچ وجه نباید نادیده گرفت. در صورت مشاهده ی آن فوراً به پزشک مراجعه کنید.
کبد و بوی بد ادرار
بوی شیرین ادرار نیز می تواند نشانه ای از بیماری شدید کبد باشد. سایر بیماری کبد عبارتند از :
- خستگی
- زردی پوست یا چشم ها
- نفخ
- از دست دادن میل جنسی
- ادرار تیره رنگ
در صورت داشتن بیماری کبدی حتما به پزشک مراجعه نمایید.
علت بوی بد ادرار در مردان چیست؟
همانطور که در بالا بیان شد ، بوی بد ادرار یا ادراری که بوی غیر معمولی دارد ممکن است ناشی از دیابت، عفونت، خوردن مارچوبه یا استفاده از برخی داروها و سایر علل باشد. درمان می تواند به علت زمینه ای بستگی داشته باشد. ادرار اغلب بوی آمونیاک مختصری دارد، مخصوصاً اول صبح یا زمانی که فرد دچار کم آبی است.
آیا بارداری باعث بوی بد ادرار می شود؟
برخی افراد در دوران بارداری خود متوجه تغییر بوی ادرارشان می شوند. تغییرات هورمونی مختلف ممکن است بوی ادرار یا حساسیتفرد به بوها را تغییر دهد.
بسیاری از افراد باردار بر این باورند که حس بویایی قوی تری در این دوران دارند اما این موضوع هنوز از لحاظ علمی ثابت نشده است.
لازم به ذکر است که افراد باردار مبتلا به UTI ممکن است علائم قابل توجه دیگری نداشته و تغییر در بوی ادرار تنها علامت عفونت باشد.
درمان سریع عفونت های ادراری خطر عوارض جدی را هم برای فرد و هم برای جنین کاهش خواهد داد.
چرا ادرار من بوی آمونیاک قوی می دهد؟
ادرار قوی و شبیه آمونیاک نشانه این است که شما کمی کم آب شده اید. نوشیدن آب بیشتر اغلب می تواند کمک کننده باشد. گاهی اوقات آمونیاک نیز نشانه ای از موارد زیر است. عفونت مجاری ادراری. که UTI نیز نامیده می شود، چنین عفونتی زمانی اتفاق می افتد که در هر قسمت از سیستم ادراری شما باکتری وجود داشته باشد. باعث ادرار قوی یا شیرین می شود. سایر علائم UTI عبارتند از:
- سوزش هنگام ادرار کردن
- نیاز به دفع زیاد
- ادرار خونی
- ادرار کدر
- درد لگن
- بیماری کبد. مشکل کبد می تواند پوست و چشمان شما را زرد و ادرار شما را تیره و بدبو کند. همچنین می تواند باعث درد معده، استفراغ و احساس بیماری شود.
راهکارهایی برای کاهش بو در ادرار
- خودداری از مصرف موادغذایی ای که باعث بوی بد ادرار می شوند.
- عوض کردن مکمل ها، در صورت بالا بودن سطح تیامین یا کولین.
- نوشیدن مقدار زیاد آب به منظور حفظ آب بدن و سلامت کلیه ها و مجاری ادراری.
- مراجعه فوری به سرویس بهداشتی به محض حس کردن ادرار.
- کنترل هر گونه بیماری مزمن پزشکی مانند دیابت، تحت نظر پزشک.
همچنین به طور کلی، داشتن سبک زندگی سالم یا کنار گذاشتن مصرف الکل می تواند از کبد محافظت کرده و احتمالاً بوی نامطبوعادرار را از بین ببرد.
زمان مراجعه به پزشک
بوی بد ادرار عموماً خود به خود از بین می رود، مخصوصاً زمان هایی که علت آن کم آبی بدن یا یک خوراکی است.
اگر فردی بتواند علت بوی بد ادرار خود را شناسایی کند، نیازی به مراجعه به پزشک ندارد.
عوامل دیگر به درمان پزشکی نیاز خواهند داشت. عفونت ادراری نسبتاً بی ضرر است اما می تواند پیشرفت کرده و مشکلات جدی ای(مانند عفونت کلیه) برای سلامت فرد ایجاد کند. با درمان زودهنگام، فرد باید ظرف چند روز احساس بهتری داشته باشد.
بعضی افراد مبتلا به عفونت ادراری، علائمی ندارند؛ از این رو، در صورت طولانی شدن بوی بد بایستی به پزشک مراجعه نمود. این امربرای افراد باردار از اهمیت زیادی برخوردار است.
سایر مسائل مربوط به سلامتی که می توانند باعث ایجاد این بو شوند، نیاز به درمان مداوم دارند. به عنوان مثال، یک فرد مبتلا به دیابتممکن است نیاز به تغییر داروها یا ایجاد تغییرات خاصی در سبک زندگی خود داشته باشد.
اگر فرد مبتلا به هر گونه بیماری مزمن متوجه تغییر قابل توجه بوی ادرارش شود، بهتر است آن را به پزشک اطلاع دهد.
تشخیص علت اصلی ادرار بد بو
پزشک در مورد برخی از فاکتورهای سبک زندگی، تغییرات اخیر سلامتی و زمانی که بوی بد شروع شده است، سوال خواهد کرد. سپس ممکن است برای بررسی باکتری ها و سایر علائم عفونت، کشت ادرار انجام دهند.
در صورتی که رژیم غذایی عامل بو باشد، احتمالاً پزشک مشکل را تنها بر اساس علائم تشخیص می دهد.
در بعضی موارد، پزشک ممکن است درخواست اسکن از دستگاه ادراری یا کلیه ها کند. همچنین احتمال نیاز به آزمایش خون برایبررسی سایر بیماری ها نیز وجود دارد.
درمان بوی بد ادرار در زنان و مردان
اگر درمان های خانگی موفقیت آمیز نباشد ممکن است یک مشکل اساسی داشته باشید که نیاز به درمان توسط یک متخصص ارولوژی دارد. این درمان ها ممکن است شامل موارد زیر باشد:
آنتی بیوتیک ها
آنتی بیوتیک ها می توانند باکتری هایی که ممکن است باعث عفونت ادراری شوند را از بین ببرند. آنها همچنین ممکن است برخی از بیماری های مقاربتی را از بین ببرند.آنها همچنین ممکن است برخی از بیماری های مقاربتی را از بین ببرند. ممکن است برای درمان عفونت قارچی به درمان ضد قارچی نیاز باشد.
داروها یا مکمل های جدید
اگر دارویی که برای شما تجویز می شود باعث بوی بد ادرار می شود پزشک شما ممکن است بتواند جایگزین مناسبی را پیدا کندو
داروی دیابت
اگر قند خون شما به درستی مدیریت نمی شود پزشک ممکن است چندین دارو و تغییر شیوه زندگی را برای کمک به تنظیم قند خون شما تجویز می کند.
درمان خانگی بوی بد ادرار
- از خوردن غذاهایی مانند مارچوبه خودداری کنید
- مصرف الکل را محدود کنید
- فعالیت بدنی برای سلامت مثانه
- استفاده از لباس زیر نخی
- نوشیدن آب زیاد
- بعد از رابطه جنسی حتما خود را بشویید.
سخن آخر
در اغلب اوقات برای بوی متفاوت ادرار، یک توضیح طبیعی وجود دارد. به گفته ی پزشک متخصص، ادراری که بوی آن کمی متفاوت است، نشان دهنده ی چرخه ی طبیعی بدن شماست و معمولاً ظرف یک روز یا بیشتر از بین می رود. اگر بوی بد ادرار شما ادامه دار شد و یا با علائم دیگری همراه بود، آن را نادیده نگیرید. بهتر است به پزشک عمومی یا یک متخصص اورولوژی مراجعه کنید.
امیر
شنبه ۲ مرداد ۰( 3 سال پیش)
تعداد بازدید: 315
مشاهده پرسش
