فهرست موضوعات
ممکن است اینطور بنظر برسد که همه عفونت های ادراری یکی هستند و همه آن ها تا حدودی، حس ناراحتی برای فرد به همراه دارند. اما عفونت ادراری می تواند در هر جایی از سیستم ادراری شما رخ دهد؛ و این مهم است که بدانید زمانی که عفونت به کلیه ها می رسد، در جست و جوی چه چیزی باید باشید.
درد شدید در پهلو، سوزش ادرار و تکرر ادرار میتواند بسیار نگران‌کننده باشد و اغلب باعث سردرگمی میشود؛ آیا این علائم مربوط به سنگ کلیه است یا یک عفونت ادراری؟ اگرچه این دو مشکل کاملا متفاوت هستند، اما ارتباط نزدیکی با هم دارند و گاهی علائمشان با یکدیگر همپوشانی دارد. این مقاله به زبان ساده، به بررسی تفاوتها، شباهتها و ارتباط بین علائم سنگ کلیه و عفونت کلیه میپردازد.
عفونت ادراری چیست؟
زمانی که باکتری وارد هر بخشی از سیستم ادراری مانند مجرای ادرار، مثانه، کلیه ها یا رحم شود و خارج نشود، این باکتری منجر به عفونت ادراری خواهد شد. اگر تا به حال عفونت ادراری را تجربه کرده باشید، احتمالا علائمش را فراموش نکرده اید. ( عفونت های ادراری بسیار رایج هستند، حدود ۶۰% از زنان و ۱۲% از مردان، حداقل یک بار در طول زندگی خود عفونت ادراری را تجربه می کنند. ) عفونت های ادراری بسیار ناخوشایند هستند و اغلب با یک یا چند مورد از علائم زیر همراه هستند.
- احساس سوزش هنگام ادرار
- میل زیاد به دفع ادرار مکرر، که معمولا هر بار مقداری کمی ادرار دفع می شود. (گاهی اوقات هم، وقتی نمی توانید به موقع به توالت بروید، نشت مثانه را تجربه می کنید.)
- ادرار کدر و یا ادرار با بوی بسیار بد
- درد لگن
- خون در ادرار
سنگ کلیه و عفونت ادراری
-سنگ کلیه یک مشکل ساختاری و فیزیکی است. این بیماری به دلیل تجمع و کریستالی شدن مواد معدنی در ادرار ایجاد میشود و توده‌های سختی را به وجود میآورد. مشکل اصلی سنگ کلیه، انسداد و درد ناشی از حرکت آن در مجاری ادراری است.
-عفونت ادراری (UTI) یک مشکل باکتریایی است. این بیماری زمانی رخ میدهد که باکتری‌ها (معمولا از روده) وارد مجرای ادرار شده و در مثانه یا کلیه‌ها تکثیر میشوند و باعث التهاب و عفونت میگردند.
علائم سنگ کلیه و عفونت کلیه
تشخیص تفاوت بین این دو از روی علائم، کلید اصلی برای اقدام صحیح است:
علائم اصلی سنگ کلیه:
درد: درد سنگ کلیه بسیار شدید، تیز و موجی (کولیکی) است. معمولا از پهلو و پشت شروع شده و به سمت کشاله ران و پایین شکم کشیده میشود. این درد با تغییر وضعیت بدن بهتر نمیشود.
خون در ادرار: ادرار اغلب به رنگ صورتی، قرمز یا قهوه‌ای درمیآید.
تهوع و استفراغ: به دلیل شدت درد، بسیار شایع است.
تب و لرز: معمولا در سنگ کلیه وجود ندارد، مگر اینکه سنگ باعث انسداد و عفونت همزمان شده باشد.
علائم اصلی عفونت کلیه (پیلونفریت):
درد: درد عفونت کلیه معمولا ثابت، مبهم و یکنواخت است و در پهلو و پشت احساس میشود، اما شدت آن به اندازه درد سنگ کلیه نیست.
تب و لرز: این مهمترین و شایع‌ترین علامت عفونت کلیه است و معمولا تب بالایی وجود دارد.
علائم ادراری: سوزش شدید هنگام ادرار، تکرر ادرار و ادرار کدر یا بدبو.
حالت تهوع و ضعف عمومی: احساس بیماری و بی‌حالی عمومی بسیار شایع است.
ایا سنگ کلیه باعث عفونت ادراری میشود؟
بله، قطعا. این یکی از مهمترین ارتباطات بین این دو بیماری است. سنگ کلیه یکی از اصلی‌ترین عوامل زمینه‌ساز برای عفونت ادراری، به خصوص عفونت کلیه است.
سنگی که در حالب (لوله بین کلیه و مثانه) گیر میکند، مانند یک سد عمل کرده و جلوی تخلیه کامل ادرار از کلیه را میگیرد. ادرار ساکن و جمع شده در پشت این سد، بهترین محیط برای رشد و تکثیر باکتری‌هاست. این وضعیت میتواند به سرعت منجر به یک عفونت شدید و خطرناک در کلیه شود. در واقع، ترکیب سنگ کلیه + انسداد + عفونت یک وضعیت اورژانسی پزشکی است.
چگونه بفهمیم عفونت ادرار داریم؟
علائم کلاسیک و هشداردهنده عفونت دستگاه ادراری (که معمولا از مثانه شروع میشود و میتواند به کلیه برسد) عبارتند از:
سوزش یا درد هنگام ادرار کردن
احساس نیاز فوری و مکرر به ادرار کردن، حتی اگر مثانه خالی باشد.
ادرار کردن در مقادیر بسیار کم
ادرار کدر، تیره یا دارای بوی تند و غیرعادی
احساس فشار یا درد در ناحیه پایین شکم و لگن
اگر این علائم با تب، لرز و درد پهلو همراه شوند، نشانه آن است که عفونت به کلیه‌ها رسیده و باید فورا به پزشک مراجعه کنید.
ایا شن کلیه باعث عفونت ادراری میشود؟
بله، می تواند باعث شود. اگر چه “شن کلیه” (سنگ های بسیار ریز) به اندازه سنگ های بزرگ قدرت ایجاد انسداد کامل را ندارد، اما حرکت این ذرات ریز و کریستالی در مجاری ادراری میتواند باعث ایجاد خراش‌های کوچک و التهاب در دیواره حالب و مثانه شود. این آسیب‌های میکروسکوپی، سد دفاعی طبیعی مجاری ادراری را تضعیف کرده و چسبیدن و تکثیر باکتری‌ها را آسان تر می کنند و در نتیجه، ریسک ابتلا به عفونت ادراری را افزایش می دهند.
عفونت کلیه چیست؟
در اصل عفونت کلیه، یک عفونت دستگاه ادراری است، که به کلیه ها راه یافته است. اگرچه عفونت کلیه بسیار نادر است اما از عفونت های بسیار خطرناک به شمار می رود؛ و در صورتی که هر یک از علائم عفونت کلیه را احساس کردید، باید فورا به پزشک مراجعه کنید.
- درد بالای کمر یا پهلو
- تب، لرزش یا لرز
- احساس تهوع
- استفراغ
در حالی که بسیاری از عفونت های کلیه را می توان به سادگی با آنتی بیوتیک درمان کرد؛ اگر درمان نشود، عفونت کلیه می تواند به کلیه های شما آسیب برساند و منجر به بیماری مزمن کلیه شود. این عفونت می تواند حتی به جریان خون شما گسترش یابد و زندگی شما را تهدید کند.
آیا سنگ های کلیه هم در جریان عفونت کلیه درگیر هستند؟
سنگ کلیه یک عفونت محسوب نمی شود. بلکه مجموعه ای از نمک و مواد معدنی است، که سفت شده و به یک سنگ تبدیل می شود. بعضی از سنگ کلیه ها می توانند کوچک و برخی دیگر بسیار بزرگ باشند. آنها ممکن است در کلیه بمانند و یا در حالب، لوله ای که کلیه و مثانه را به هم متصل میکند، شروع به حرکت کنند. در زمان وقوع این جا به جایی ها، سنگ کلیه می تواند بسیار دردناک باشد.
گاهی اوقات، سنگ کلیه می تواند منجر به عفونت دستگاه ادراری و یا عفونت کلیه شود. بنابراین، این موضوع بسیار اهمیت دارد و باید توسط پزشک تان معاینه شوید. از آنجایی که علائم بسیار مشابه هستند، انجام معاینه برای اینکه متوجه شوید دارای عفونت یا سنگ کلیه هستید، بسیار ایده خوبی است.
چگونه به عفونت دستگاه ادراری یا عفونت کلیه مبتلا نشویم؟
همانطور که می گویند پیشگیری بهتر از درمان است. کارهای بسیاری وجود دارند که می توانید انجام دهید تا مطمئن شوید خطر ابتلا به عفونت را کاهش می دهید، و همچنین از ایجاد سنگ در کلیه ها جلوگیری می کنید.
- بهداشت را خوب رعایت کنید. ناحیه تناسلی تان را تمیز نگه دارید و از جلو به عقب آن را تمیز کنید، همچنین قبل و بعد از رابطه جنسی آن را بشویید. اساسا، تمام تلاش خود را بکنید تا باکتری ها کوچکترین شانسی برای ورود به دستگاه ادراری تان نداشته باشند.
- آب زیاد بنوشید، اگر در روز مقدار کمی آب می نوشید، نه تنها شانس ابتلا به عفونت ادراری را افزایش می دهید، بلکه میزان ادرار را به کلی کاهش خواهید داد و این به این معنا است که مواد معدنی بیشتری فرصت تجمع و ته نشین شدن در مجاری ادراری و یا کلیه ها دارند.
- در صورتی که متوجه شدید مستعد ابتلا به سنگ کلیه هستید، رژیم غذایی تان را تغییر دهید. خوردن بعضی از گوشت و صدف ها را کاهش دهید و به جای آن مصرف سبزیجات، میوه ها و غلات کامل را افزایش دهید. از مصرف بیش از حد شکر خودداری کنید. همچنین مصرف سدیم را نیز کاهش دهید. و از غذاهای غنی از اگزالات مانند میوه، سبزیجات، آجیل، دانه ها و حبوبات استفاده کنید.
- اگر هر یک از علائم بالا را احساس کردید، فورا به پزشک مراجعه کنید. عفونت ادراری، عفونت کلیه و سنگ کلیه معمولا به راحتی قابل درمان هستند، اما بهتر است قبل از بروز هرگونه عارضه و پیشرفت آن، به دنبال مراقبت های پزشکی باشید.
