فهرست موضوعات
بیماری مزمن کلیه یا نارسایی مزمن کلیه، کاهش تدریجی عملکرد کلیه را توصیف می کند. کلیه ها ضایعات و مایعات اضافی را از خون شما تصفیه مى کنند، سپس این ضایعات از طریق ادرار خارج می شوند. هنگامی که بیماری مزمن کلیه به مرحله پیشرفته می رسد، سطح مضر مایعات، الکترولیت ها و ضایعات می توانند در بدن شما ایجاد شوند.
در مراحل اولیه، بیماری مزمن کلیه، ممکن است علامت و یا نشانه ى چندانی نداشته باشد. بیماری مزمن کلیه ممکن است تا زمانی که کلیه های شما به طور قابل توجهی آسیب ببینند، آشکار نشود. درمان بیماری مزمن کلیه، بر کاهش پیشرفت آسیب کلیه، معمولا با کنترل علت اصلی آن، متمرکز است. بیماری مزمن کلیه می تواند به مراحل انتهایى نارسایی کلیه ختم شود، که بدون دیالیز یا پیوند کلیه کشنده است.
علائم بیماری مزمن کلیه
اگر آسیب کلیه به آرامی پیشرفت کند، نشانه ها و علائم بیماری مزمن کلیه در طول زمان پیشرفت می کنند. علائم و نشانه های بیماری کلیوی ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- حالت تهوع
- استفراغ
- کاهش اشتها
- خستگی و ضعف
- مشکلات خواب
- تغییر در میزان ادرار
- کاهش تیزى ذهن
- گرفتگی عضلات
- تورم پا و مچ پا
- خارش مداوم
- درد قفسه سینه، اگر مایع در اطراف پوشش قلب ایجاد شود.
- تنگى نفس، اگر مایع در ریه ها ایجاد شود.
- فشار خون بالا که کنترل آن دشوار است.
علائم و نشانه های بیماری کلیوی اغلب غیر اختصاصى هستند، به این معنی که می توانند به علت بیماری های دیگر نیز ایجاد شوند. از آنجا که کلیه ها بسیار سازگار و قادر به جبران عملکرد از دست رفته هستند، علائم و نشانه ها ممکن است تا زمانی که آسیب برگشت ناپذیر رخ دهد، ظاهر نشوند.
علل بیماری مزمن کلیه
بیماری مزمن کلیه زمانی اتفاق می افتد که یک بیماری یا وضعیتى، عملکرد کلیه را مختل کند و باعث آسیب کلیه طى چند ماه یا سال ها شود.
بیماری هایی که باعث بیماری مزمن کلیه می شوند، عبارتند از:
✔ دیابت نوع ۱ یا نوع ۲
✔ فشار خون بالا
✔ گلومرولونفریت، التهاب واحدهای فیلتر کننده ى کلیه (گلومرول ها)
✔ نفریت بینابینی، التهاب لوله های کلیه و ساختارهای اطراف
✔ بیماری کلیه ى پلی کیستیک
✔ انسداد طولانی مدت دستگاه ادراری ناشى از شرایطی مانند پروستات بزرگ شده، سنگ کلیه و برخی از سرطان ها
✔ وزیکویورترال، که باعث بازگشت ادرار به کلیه ها می شود.
✔ پیلونفریت، عفونت عود کننده ى کلیه
عوامل خطر بیماری مزمن کلیه
عواملی که ممکن است خطر ابتلا به بیماری مزمن کلیوی را افزایش دهند عبارتند از:
☑ دیابت
☑ فشار خون بالا
☑ بیماری قلبی و عروقی
☑ سیگار کشیدن
☑ چاقی
☑ ژن آفریقایی-آمریکایی
☑ سابقه ى خانوادگی بیماری کلیوی
☑ ساختار غیرطبیعی کلیه
☑ سن بالا
عوارض جانبی بیماری مزمن کلیه
بیماری مزمن کلیه می تواند تقریبا بر روى هر قسمتى از بدن شما تاثیر بگذارد. عوارض احتمالی عبارتند از:
- احتباس مایع، که می تواند باعث تورم در بازوها و پاها، فشار خون بالا یا مایع در ریه ها (ادم ریوی) شود.
- آسیب به سیستم عصبی مرکزی، که می تواند باعث اشکال در تمرکز، تغییر شخصیت یا تشنج شود.
- افزایش ناگهانی پتاسیم در خون (هایپرکالمی)، که می تواند توانایی عملکرد قلب شما را کاهش دهد و ممکن است خطرناک باشد.
- استخوان های ضعیف و افزایش خطر شکستگی استخوان
- کاهش میل جنسی، اختلال در نعوظ یا کاهش باروری
- کاهش پاسخ ایمنی، باعث عفونت هاى مکرر می شود.
- پریکاردیت، التهاب غشای اطراف قلب (پریکارد)
- آسیب برگشت ناپذیر کلیه ها که در نهایت منجر به دیالیز یا پیوند کلیه برای بقاء مى شود.
- کم خونی
- بیماری قلبی و عروقی
پیشگیری از بیماری مزمن کلیه
برای کاهش خطر ابتلا به بیماری کلیوی اقدامات زیر را انجام دهید:
- دستورالعمل های داروهای بدون نسخه را دنبال کنید. هنگام استفاده از داروهای ضددرد بدون نسخه مانند آسپیرین، ایبوپروفن و استامینوفن دستورالعمل های روى بسته را دنبال کنید. مصرف بیش از حد داروهای ضد درد می تواند منجر به آسیب کلیوی شود.
- وزن سالم خود را حفظ کنید. اگر وزنتان در محدوده ى سالم است، بیشتر روزهای هفته، ورزش کنید تا آن را حفظ کنید. اگر نیاز به کاهش وزن دارید، با پزشک خود درباره راه های کاهش وزن سالم مشورت کنید. که اغلب شامل افزایش فعالیت بدنی روزانه و کاهش کالری مصرفى می باشد.
- سیگار نکشید. سیگار کشیدن می تواند به کلیه ها آسیب برساند و آسیب کلیه موجود را بدتر کند. اگر سیگاری هستید، با پزشک خود درباره راهکارهاى ترک سیگار مشورت کنید.
- بیمارى هاى خود را با کمک پزشک خود مدیریت و کنترل کنید. اگر بیماری دارید که خطر ابتلا به بیماری کلیوی را افزایش می دهد، با پزشک خود، براى کنترل آن ها مشورت کنید.
تشخیص بیماری مزمن کلیه
پزشک به عنوان اولین قدم در جهت تشخیص بیماری کلیوی، از سابقه شخصى و خانوادگی شما سوال مى پرسد. در صورت داشتن فشار خون بالا، پزشک داروهاى مصرفى شما را که ممکن است بر عملکرد کلیه تاثیر بگذارند، چک مى کند. سپس معاینه ى فیزیکی انجام می دهد. هم چنین علائم مشکلات قلبى یا عروقى را چک مى کند و معاینه ى عصبی انجام می دهد. برای تشخیص بیماری کلیوى، ممکن است به آزمایشات خاصی نیاز باشد، نظیر:
آزمایش خون
آزمایش خون، میزان مواد زائد مانند کراتینین و اوره را در خون بررسی می کنند.
آزمایش ادرار
تجزیه و تحلیل نمونه ای از آزمایش ادرار ممکن است ناهنجاری هایی را نشان دهد که به نارسایی مزمن کلیه منجر می شود و به شناسایی علت بیماری مزمن کلیه کمک می کند.
آزمایشات تصویربرداری
برای بررسى ساختار و اندازه کلیه ها، پزشک ممکن است از سونوگرافی استفاده کند. در برخی موارد ممکن است از سایر آزمایشات تصویربرداری نیز استفاده شود.
برداشت یک نمونه از بافت کلیه برای آزمایش
پزشک ممکن است نمونه برداری از بافت کلیه را توصیه کند. بیوپسی کلیه اغلب با بی حسی موضعی با استفاده از یک سوزن بلند و نازک که از طریق پوست به کلیه ها وارد می شود، انجام میشود. نمونه بیوپسی به آزمایشگاه برای بررسى چگونگی ایجاد مشکل کلیوى ارسال می شود.
درمان بیماری مزمن کلیه
پزشک، به عنوان اولین قدم در تشخیص بیماری کلیه، در مورد سوابق پزشکی خانوادگی و فردی شما، سوالاتی خواهد پرسید. او همچنین ممکن است سؤالات زیر را مطرح کند:
- آیا فشار خون بالا دارید؟
- آیا داروهایی مصرف می کنید که ممکن است بر عملکرد کلیه تأثیر بگذارند؟
- آیا متوجه تغییراتی در عادت های ادراری خود شده اید؟
- و آیا یکی از اعضای خانواده شما مبتلا به بیماری کلیه می باشد؟
سپس، پزشک معاینه ی فیزیکی انجام می دهد و همچنین علائم مشکلات قلب یا رگ های خونی شما را بررسی می کند. برای تشخیص بیماری کلیه، شما ممکن است به آزمایش های زیر نیاز داشته باشید:
آزمایشات خون:
آزمایشات عملکرد کلیه، سطح مواد زائد در خون مانند کراتینین و اوره را بررسی می کنند.
آزمایشات ادرار:
تجزیه و تحلیل ادرار شما ممکن است ناهنجاری های مربوط به نارسایی مزمن کلیوی را مشخص کند و به تشخیص علت بیماری مزمن کلیه کمک کند.
آزمایشات تصویربرداری:
پزشک شما ممکن است از سونوگرافی برای ارزیابی ساختار و اندازه کلیه های شما استفاده کند. در برخی موارد ممکن است آزمایشات تصویربرداری دیگری نیز انجام شوند.
نمونه برداری از بافت کلیه جهت آزمایش:
پزشک شما ممکن است نمونه برداری کلیه را توصیه کند. نمونه برداری کلیه، اغلب با بیحسی موضعی، با استفاده از یک سوزن نازک بلند از طریق پوست انجام می شود. بافت نمونه برداری شده برای آزمایشات و تعیین علت مشکل کلیه شما به آزمایشگاه فرستاده می شود.
بیشتر بخوانید: درمان سریع کیست کلیه در مردان
برخی از انواع بیماری های کلیه، بسته به مشکل زمینه ای خود، قابل درمان هستند. بیماری مزمن کلیوی، اغلب، هیچ درمانی ندارد. درمان معمولاً شامل کمک به کنترل علائم و نشانه ها، کاهش عوارض و کُند کردن پیشرفت بیماری می باشد. اگر کلیه های شما به شدت آسیب دیده باشند، شما ممکن است نیاز به درمان بیماری مرحله نهایی کلیه داشته باشید.
علت بیماری
پزشک شما برای کُند کردن و کنترل علت بیماری کلیوی شما وارد عمل می شود. بسته به علت بیماری،گزینه های درمانی مختلفی وجود دارند. اما حتی وقتی که یک مشکل زمینه ای مانند فشار خون بالا کنترل شود، آسیب کلیه می تواند همچنان به بدتر شدن ادامه دهد.
عوارض
عوارض بیماری کلیوی را می توان برای راحتی بیشتر شما کنترل کرد. این درمان ها ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- داروهای فشار خون بالا. افراد مبتلا به بیماری کلیوی، ممکن است بدتر شدن فشار خون بالا را نیز تجربه کنند. پزشک شما ممکن است داروهایی را برای پایین آوردن فشار خون شما و حفظ عملکرد کلیه (معمولاً گیرنده های آنزیم مبدل آنژیوتانسین (ACE) و یا داروهای مسدود کننده ی گیرنده ی آنژیوتانسین ۲) تجویز کند. داروهای فشار خون بالا می توانند در ابتدا عملکرد کلیه را کاهش دهند و سطوح الکترولیت را تغییر دهند، بنابراین شما برای کنترل شرایط خود، ممکن است به آزمایشات خون مکرر نیاز داشته باشید. پزشک شما احتمالاً مصرف داروی ادرار آور و یک رژیم غذایی کم نمک را توصیه می کند.
- داروهایی برای پایین آوردن سطوح کلسترول. پزشک ممکن است برای پایین آوردن کلسترول خون شما، داروهایی به نام استاتین را توصیه کند. افرادی با بیماری کلیوی مزمن، اغلب سطوح بالایی از کلسترول بد را تجربه می کنند که احتمال خطر بیماری قلبی را افزایش می دهد.
- داروهایی برای درمان کم خونی. پزشک شما ممکن است در شرایط خاص، مکمل های هورمون اریتروپویتین را به همراه آهن توصیه کند. مکمل های اریتروپویتین به تولید گلبول های قرمز بیشتر کمک می کنند که خستگی و ضعف همراه با کم خونی را نیز کاهش می دهند.
- داروهایی برای تسکین التهاب. در بدن افراد مبتلا به بیماری مزمن کلیه، ممکن است تجمع مایعات صورت گیرد. این امر می تواند منجر به تورم پاها و نیز بالا رفتن فشار خون شود. داروهای ادرار آور می توانند به حفظ تعادل مایعات در بدن کمک کنند.
- داروهایی برای حفاظت از استخوان ها. پزشک شما ممکن است برای جلوگیری از ضعیف شدن استخوان ها و کاهش احتمال شکستگی استخوان ها، داروهای کلسیم و ویتامین D را تجویز کند. پزشک، همچنین ممکن است داروهای فسفاته کننده را برای پایین آوردن مقدار فسفات در خون و حفاظت از رگ های خونی در برابر آسیب با رسوب های کلسیم، تجویز کند.
- یک رژیم غذایی کم پروتئین برای به حداقل رساندن مواد زائد در خون. زمانی که بدن شما پروتئین های غذاها را پردازش می کند، مواد زائدی تولید می شود که کلیه ها باید آنها را از خون شما تصفیه کنند. پزشک شما ممکن است برای کاهش میزان کار کلیه ها، خوردن پروتئین کمتری را توصیه کند. او ممکن است از شما درخواست کند که با یک متخصص تغذیه ملاقات کنید تا راهکارهایی را به شما، برای کاهش جذب پروتئین، در حین حفظ یک رژیم غذایی سالم، ارائه دهد.
پزشک شما ممکن است تکرار آزمایش ها را در وقفه های منظم توصیه کند تا بتواند ثابت بودن یا میزان پیشرفت بیماری کلیه را بررسی کند.
مرحله نهایی
- دیالیز. دیالیز به طور مصنوعی مواد زائد و مایعات اضافی را (در زمانی که کلیه های شما دیگر قادر به انجام این کار نیستند) از خون شما خارج می کند. در همودیالیز، یک دستگاه، مواد زائد و مایعات اضافی را از خون شما تصفیه می کند. در دیالیز پریتونیل، یک لوله ی نازک (کاتتر) وارد شکم شما می شود و برای جذب مواد زائد و مایعات اضافی، حفره شکم شما را با محلول دیالیز پر می کند. با گذر زمان، محلول دیالیز از بدن شما دفع می شود و مواد زائد را با خود حمل می کند.
- پیوند کلیه. پیوند کلیه شامل قرار دادن یک کلیه سالم از یک اهدا کننده در بدن شما می باشد. کلیه های پیوندی می توانند از اهدا کننده ی متوفی یا زنده باشند. برای اینکه بدن شما، عضو جدید را پس نزند، باید تا آخر عمر داروهای خاصی را مصرف کنید. پس از پیوند کلیه دیگر نیازی به انجام دیالیز نیست.
برای برخی از افرادی که نمی خواهند دیالیز یا پیوند کلیه انجام دهند، گزینه ی سوم برای درمان نارسایی کلیه ها، انجام اقدامات احتیاطی می باشد. گرچه، زمانی که شما از نارسایی کامل کلیه رنج می برید، احتمال زنده ماندن شما فقط چند ماه خواهد بود.
درمان های آینده
داروهای ترمیمی، توانایی بهبودی کامل بافت ها و اندام های آسیب دیده را دارند و راه حل هایی را برای افراد مبتلا به شرایط سخت ارائه می کنند. عملکرد داروهای ترمیمی به این صورت است:
- تقویت توانایی طبیعی فرد برای بهبودی خود به خود
- استفاده از سلولها، بافت ها و یا اندام های سالم از یک اهدا کننده متوفی یا زنده، برای جایگزینی موارد آسیب دیده
- رساندن انواع خاصی از سلولها یا محصولات سلولی به بافت ها یا اندام های آسیب دیده، برای بازیابی بافت و عملکرد اندام
برای افراد مبتلا به بیماری مزمن کلیه، ممکن است در آینده رویکردهای پزشکی ترمیمی، به منظور کُند کردن پیشرفت بیماری، توسعه پیدا کنند.
درمان های خانگی
پزشک ممکن است به عنوان بخشی از درمان شما برای بیماری مزمن کلیه، یک رژیم غذایی خاص را برای کمک به پشتیبانی کلیه ها و محدود کردن کار آنها توصیه کند. او ممکن است شما را به یک پزشک تغذیه ارجاع دهد. پزشک تغذیه می تواند رژیم غذایی فعلی شما را تجزیه و تحلیل کند و روش هایی را برای آسان تر کردن کار کلیه ها پیشنهاد دهد. پزشک تغذیه ممکن است بسته به شرایط شما، عملکرد کلیه و سلامت عمومی شما، موارد زیر را توصیه کند:
- از مصرف محصولاتی با نمک افزوده خودداری کنید. مصرف سدیم روزانه خود را، با خودداری از مصرف محصولاتی با نمک افزوده (مانند بسیاری از غذاهای منجمد، سوپ های کنسروی و فست فودها) کاهش دهید. غذاهای دیگری که نمک افزوده دارند، شامل اسنک های نمکی، سبزیجات کنسرو شده و گوشت ها و پنیرهای فراوری شده هستند.
- غذاهای کم پتاسیم را انتخاب کنید. پزشک تغذیه ممکن است به شما توصیه کند که در هر وعده غذایی، غذاهایی با پتاسیم کمتر را انتخاب کنید. در میان مواد غذایی که پتاسیم بالایی دارند، می توان به موز، پرتقال، اسفناج و گوجه اشاره کرد. اما سیب، کباب، هویج، لوبیا سبز، انگور و توت فرنگی نمونه هایی از غذاهای کم پتاسیم هستند. توجه داشته باشید که بسیاری از جایگزین های نمک، حاوی پتاسیم هستند، بنابراین در صورتی که نارسایی کلیه دارید، باید به طور کلی از مصرف آنها خودداری کنید.
- مقدار پروتئین را در غذاهای خود محدود کنید. پزشک تغذیه شما، مقدار پروتئین مورد نیاز شما را تخمین خواهد زد و بر اساس آن مقدار، برنامه غذایی شما را تنظیم خواهد کرد. گوشت بدون چربی، تخم مرغ، شیر، پنیر و لوبیا، غذاهایی با پروتئین بالا هستند و غذاهای کم پروتئین شامل سبزیجات، میوه ها، نان ها و غلات می شوند.
مریم
شنبه ۱۱ دی ۰( 2 سال پیش)
تعداد بازدید: 267
مشاهده پرسش
