سیستوسکوپی که به آن سیستورتروسکوپی نیز گفته می شود، یک روش تشخیصی است که به پزشک اجازه می دهد دستگاه ادراری را مستقیماً معاینه کند.
سیستوسکوپی در مواردی که پزشک به وجود اختلالی در دستگاه ادراری مشکوک باشد، از جمله مشکلات ساختاری که می تواند منجر به انسداد جریان ادرار یا برگشت ادرار شود، ممکن است تجویز شود. در صورت عدم درمان، مشکلات ساختاری ممکن است منجر به بروز عوارض جدی شوند. سیستوسکوپی همچنین پس از جراحی زنان، در نزدیکی مثانه برای بررسی وضعیت بخیه ها و دستگاه های حمایتی استفاده می گردد.
یک لوله بلند، انعطاف پذیر و دارای چراغ به نام سیستوسکوپ در مجرای ادرار قرار می گیرد (مجرایی که ادرار از طریق آن از بدن دفع می گردد) و در مثانه پیش می رود. سیستوسکوپ علاوه بر نمایش مجرای ادرار داخلی و مثانه، این امکان را به پزشک می دهد تا با کمک ابزارهای جراحی، به این ساختارها دسترسی داشته و تزریق آب و ساکشن (مکش) انجام دهد.
متخصص اورولوژی همچنین می تواند با استفاده از سیستوسکوپ موادی را به مثانه تزریق کند. در سیستوسکوپی، پزشک ممکن است بخشی از بافت آن ناحیه را برای معاینه بیشتر (بیوپسی) برداشته و احتمالاً هر مشکلی را که ممکن است تشخیص داده شود، درمان کند. از سیستوسکوپ می توان برای تزریق محلول سالین یا آب به مثانه نیز استفاده کرد.
تجربه سیستوسکوپی (آندوسکوپی مثانه)
سیستوسکوپی ممکن است به صورت سرپایی یا به عنوان بخشی از اقدامات مختص بستری در بیمارستان انجام شود. بسته به شرایط شما و اقدامات پزشک، ممکن است روش های انجام آن متفاوت باشد. به طور کلی، سیستوسکوپی اینگونه انجام می شود:
- از شما خواسته می شود هرگونه لباس، جواهرات یا اشیای دیگری را که ممکن است در روند کار اختلال ایجاد کند، در بیاورید.
- در صورتی که لازم باشد لباسهایتان را در آورید، به شما گان (لباس بیمارستانی) داده می شود که بتوانید بپوشید.
- ممکن است یک تزریق وریدی (IV) در بازو یا دست شما قرار دهند.
- بسته به شرایط خاص و هدف درمانی شما، ممکن است به صورت IV داروی آرامبخش یا بیهوشی دریافت کنید. در صورت تجویز آرام بخش یا بیهوشی، ضربان قلب، فشار خون، تنفس و میزان اکسیژن خون شما به طور مداوم در حین عمل کنترل می گردد.
- در بعضی موارد، ممکن است حدود ۱۰ تا ۱۵ دقیقه قبل از عمل، ماده آبی رنگ خاصی از طریق تزریق IV به شما داده شود. این باعث می شود که رنگ به کلیه ها رفته با ادرار مخلوط شود. مشاهده عبور ادرار آبی رنگ از حالب به داخل مثانه، به پزشک کمک می کند تا وجود انسداد را بررسی کند.
- روی میز معاینه زانوها را به سمت بالا و به حالت از هم باز شده قرار داده و پاها را در رکاب قرار می دهید.
- یک ژل بی حس کننده موضعی با استفاده از کاتتر مخصوص به مجرای ادرار وارد می شود. این ممکن است تا زمان بی حس شدن ناحیه، ناراحتی خفیفی برایتان ایجاد کند.
- پس از بی حس شدن مجرای ادرار و یا بیهوشی، پزشک سیستوسکوپ را در مجرای ادرار قرار می دهد. در هنگام قرار دادن سیستوسکوپ ممکن است احساس ناراحتی کنید.
- با عبور سیستوسکوپ از مجرای ادرار، پزشک لایه مخاطی را از نظر وجود هرگونه ناهنجاری یا انسداد بررسی می کند. سیستوسکوپ تا جایی که به مثانه برسد، پیش روی خواهد کرد.
- هنگامی که سیستوسکوپ در مثانه قرار گرفت، پزشک آب استریل یا محلول سالین را برای کمک به باز شدن مثانه و مشاهده بهتر تزریق می کند. هنگامی که مثانه در حال پر شدن است، ممکن است تمایل به دفع ادرار یا احساس ناراحتی خفیفی داشته باشید.
- پزشک همه بخش های مثانه را از نظر وجود هرگونه ناهنجاری بررسی می کند. ممکن است یک وسیله کوچک از طریق سیستوسکوپ به درون مثانه وارد شده و از محل، نمونه بافتی بردارد. نمونه ادرار از مثانه نیز ممکن است گرفته شود.
دلایل تجویز آزمایش ادرار چیست؟
آیا آندوسکوپی مثانه خطرناک است؟
مانند هر روش تهاجمی دیگری، سیستوسکوپی نیز ممکن است عوارضی داشته باشد. از عوارض مربوط به سیستوسکوپی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- عفونت
- خون ریزی
- احتباس ادرار
- سوراخ شدن مثانه
بعد از عمل سیستوسکپی مثانه
در صورت استفاده از داروی آرامبخش یا بیهوشی، ممکن است شما را برای معاینات بیشتر به اتاق ریکاوری ببرند. روند بهبودی شما بسته به نوع آرام بخشی که دریافت می کنید، متفاوت خواهد بود.
برای کمک به تسکین ناراحتی ادراری، قرار گرفتن در وان حمام گرم توصیه می شود. همچنین ممکن است بعد از عمل، برای مدتی متوجه وجود خون در ادرار شوید. مقدار خون به تدریج طی یک تا دو روز کاهش می یابد. برای بهبود هرگونه درد و ناراحتی مطابق توصیه پزشک از مسکن استفاده کنید.
از شما خواسته می شورد تا مایعات بیشتری مصرف کنید تا ادرار را رقیق کرده و بروز ناراحتی ادراری مانند سوزش را کاهش دهد. مقداری سوزش ادرار بعد از عمل طبیعی است اما باید با گذشت زمان کاهش یابد.
علل و درمان سوزش ادرار چیست؟
آسپرین یا داروهای مسکن دیگر ممکن است احتمال بروز خونریزی را افزایش دهد. حتما فقط داروهایی را که پزشک توصیه کرده است، مصرف کنید.
ممکن است بعد از عمل آنتی بیوتیک برایتان تجویز گردد. حتما آنتی بیوتیک را دقیقاً طبق دستور مصرف کنید. درصورت بروز هر یک از علائم زیر به پزشک خود مراجعه کنید:
- تب و/یا لرز
- تکرر ادرار
- عدم توانایی در ادرار کردن
- درد پایین کمر
- ادامه یافتن سوزش ادرار یا وجود خون در ادرار
چه وقت متخصص ارولوژی سیستوسکوپی تجویز می کند؟
سیستوسکوپی (sis-TOS-kuh-pee) روشی است که به متخصص اورولوژی اجازه می دهد تا داخل مثانه و مجرای ادرار را با جزئیات مشاهده کند.
این کار اغلب برای یافتن دلایل وجود خون در ادرار، بی اختیاری ادرار، عفونت های مکرر مجاری ادراری، تنگی مجرای ادرار یا هرگونه ناهنجاری مثانه و مخاط آن استفاده می شود.
آیا بعد از آندوسکوپی مثانه به کاتتر نیاز خواهم داشت؟
به دلایل مختلف، احتباس ادرار (عدم توانایی در ادرار کردن) می تواند پس از سیستوسکوپی رخ دهد. به طور کلی برای تخلیه مثانه نیاز به قرار دادن کاتتر هست. تورم ناشی از عمل می تواند جریان ادرار را مسدود کند.
آمادگی قبل از سیستوسکوپی مثانه
قبل از سیستوسکوپی انعطاف پذیر معمولاً می توانید مانند قبل بخورید و بنوشید. قبل از شروع سیستوسکوپی، از شما خواسته می شود از کمر به پایین لباس خود را در بیاورید و لباس بیمارستان را بپوشید.
همچنین ممکن است از شما خواسته شود تا درون ظرفی کوچک ادرار کنید تا از نظر وجود عفونت مورد آزمایش قرار بگیرد. در صورت مشاهده عفونت ادراری ممکن است انجام این کار به تأخیر بیفتد.
مراقبت های بعد از سیستوسکوپی
پس از سیستوسکوپی سخت: یک یا دو روز در خانه استراحت کنید ممکن است لازم باشد چند روز کار نکنید. حتما از کسی بخواهید تا در ۲۴ ساعت اول در کنار شما بماند. حداقل برای ۲۴ ساعت مصرف الکل و رانندگی را کنار بگذارید.
هزینه عمل سیستوسکوپی در مطب
طبق تعرفه سال ۹۹ هزینه عمل با جدیدترین دستگاه سیستوسکوپی توسط دکتر متخصص اورولوژ و مثانه از ۱ میلیون تومان تا ۱.۵۰۰ تومان متغیر می باشد.قابل ذکر است تمامی مراحل توسط پزشک متخصص انجام می شود.
دکتر ولی پور، جراح و متخصص مثانه و اورولوژی
