مویرگ های روی کیسه بیضه چه هستند؟
فهرست موضوعات
آیا تا به حال به مویرگهای روی کیسه بیضه دقت کردهاید؟ بعضی از این مویرگها متورمتر هستند و شبیه واریس به نظر میآیند. بسیاری از افراد با واریس آشنایی دارند. اما آیا واریس فقط مربوط به وریدهای پا است؟ در ادامه مطلب توضیح خواهیم داد.
منظور از مویرگها روی کیسه بیضه چیست؟
بسیاری از افراد با واریس آشنایی دارند. اما واریس فقط مربوط به وریدهای پا نیست و هر وریدی، از جمله وریدهای کیسه بیضه، میتوانند دچار تورم و پیچ خوردگی شوند و درد یا خارش را به وجود بیاورند.
حدود ۳۰ درصد از مردان دچار بزرگشدگی و پیچخوردگی وریدهای کیسه بیضه هستند که به آن واریکوسل گفته میشود. این حالت زمانی رخ میدهد که خون به جای آن که به صورت طبیعی در بدن جریان یابد، در وریدهای کیسه بیضه تجمع پیدا میکند.
چه زمان واریکوسل به درمان نیاز دارد؟
بیضهها خون غنی از اکسیژن را از دو شبکه مویرگی که هر کدام در یک طرف کیسه بیضه قرار دارند، دریافت میکنند. به همین صورت، دو شبکه سیاهرگی نیز وجود دارد که خون بدون اکسیژن را به سمت قلب باز میگردانند. در هر طرف کیسه بیضه، شبکهای از سیاهرگهای کوچک وجود دارد که خون فاقد اکسیژن را به سیاهرگ اصلی بیضه منتقل میکند. واریکوسل بزرگ شدن این شبکه سیاهرگی است.
پس در واقع واریکوسل وضعیتی است که در آن سیاهرگهای داخل کیسهای که بیضهها را نگه میدارد، بزرگ میشوند. این سیاهرگها مسئول تخلیه خون بدون اکسیژن از بیضهها هستند. واریکوسل زمانی رخ میدهد که خون به جای خروج از بیضهها، در سیاهرگها تجمع مییابد. این مشکل معمولاً در دوران بلوغ شکل میگیرد و به تدریج توسعه مییابد.
واریکوسل ممکن است باعث ناراحتی یا درد شود، هرچند که اغلب بدون علامت است. در این وضعیت اگر دردی حس نشود معمولا به درمانی هم نیاز ندارد. اما باز هم اگر شرایط از حد عادی برایتان سختتر بود، میتوانید به نزد پزشک متخصص بروید. به یاد داشته باشید که واریسکول گاهی میتواند به رشد ناکافی بیضهها، کاهش تولید اسپرم و یا مشکلات دیگری که به ناباروری منجر میشوند، بینجامد. درمان واریکوسل اغلب شامل جراحی برای رفع مشکلات ناشی از آن است.
علت دقیق واریکوسل در مردان ناشناخته است، اما ممکن است به دلیل عملکرد نادرست دریچههای داخل سیاهرگها باشد که وظیفه حفظ جریان صحیح خون را دارند. همچنین، مسیر سیاهرگ بیضه سمت چپ کمی متفاوت از ورید راست است و این تفاوت میتواند احتمال بروز مشکل در جریان خون سمت چپ را افزایش دهد. هنگامی که خون بدون اکسیژن در شبکه سیاهرگها تجمع میکند، این سیاهرگها گشاد میشوند و واریکوسل شکل میگیرد.
واریکوسل معمولاً از دوران بلوغ آغاز میشود و با گذشت زمان پیشرفت میکند، اما در هر سنی ممکن است رخ دهد. این مشکل بیشتر در سمت چپ کیسه بیضه دیده میشود که به تفاوتهای آناتومیک وریدها مربوط است. در برخی افراد، واریکوسل ممکن است منجر به مشکلات باروری شود.
دیگر علائم واریکوسل چیست؟
بسیاری از مردان که به واریکوسل مبتلا هستند، هیچ علائمی از این بیماری احساس نمیکنند و حتی از وجود آن بیخبرند.
با این حال، برخی از علائم احتمالی واریکوسل عبارتند از:
- درد مبهم یا ناراحتکننده در بیضه . این درد در حالت ایستاده بیشتر شده و هنگام دراز کشیدن کاهش مییابد.
- وجود توده در کیسه بیضه
- اگر واریکوسل به اندازه کافی بزرگ باشد، ممکن است مانند کیسهای پر از کرم به نظر برسد یا با لمس قابل احساس باشد.
- تفاوت در اندازه بیضهها
- بیضه مبتلا به واریکوسل میتواند کوچکتر از بیضه سالم باشد.
- واریکوسل میتواند تولید اسپرم را تحت تأثیر قرار دهد و منجر به چالشهایی در بارداری شود. نکته مهم این است که همه واریکوسلها موجب ناباروری نمیشوند. برآورد میشود که ۱۰ تا ۲۰ درصد از مردانی که واریکوسل دارند، در فرزندآوری مشکل دارند. حدود ۴۰ درصد از مردانی که با مشکلات باروری مواجهاند، به واریکوسل مبتلا هستند.
نکته: اثر واریکوسل بر باروری به این دلیل است که میتواند دمای بیضهها را افزایش دهد. تولید اسپرم در دمای پایینتر از دمای بدن، حدود ۴ درجه کمتر، بهتر انجام میشود. به همین دلیل است که بیضهها خارج از بدن قرار دارند. تجمع خون در واریکوسل میتواند دمای بیضهها را افزایش داده و تعداد اسپرمها را کاهش دهد. به همین دلیل به مردانی که مشکلات باروری دارند، توصیه میشود از جکوزی و سونا پرهیز کنند، زیرا دمای پایینتر بیضه به تولید بیشتر اسپرم کمک میکند.
درمان واریکوسل
درمان واریکوسل معمولا به جراحی منتهی میشود. هدف از جراحی واریکوسل، بستن وریدهای مشکلساز و حفظ جریان خون مناسب از طریق شریانهای تغذیهکننده بیضه است. در حالی که هدف بهبود درد یا افزایش باروری است، ظاهر واریکوسل ممکن است پس از جراحی تغییر نکند.
یکی از روشهای جراحی برای درمان واریکوسل، واریکوسلکتومی زیرینگوینال میکروسرژیکال نام دارد. در این روش، جراح با استفاده از میکروسکوپ جراحی و پروب داپلر، جریان خون در بیضه را بررسی میکند. وریدهای بزرگ شده بسته میشوند و شریانها محافظت میشوند. این عمل معمولاً حدود دو ساعت طول میکشد.
روش دیگر، آمبولیزاسیون نام دارد. در این روش، رادیولوژیست با تزریق یک سیم پیچ یا محلول خاص، وریدهای مشکلساز را مانند درمان واریس پا مسدود میکند.
واریکوسلها معمولاً بهمرور زمان و بهطور تدریجی شکل میگیرند. اگر نگران درد بیضه یا باروری خود هستید یا واریکوسل ناگهانی دارید، حتماً با تیم پزشکی خود مشورت کنید، زیرا این علائم ممکن است نشانهای از بیماریهای دیگر باشند.
سخن آخر
در پایان باید بگوییم که ما در این مقاله سعی کردیم که هم درباره مویرگهای روی کیسه بیضه حرف بزنیم و هم درباره زمان درمان و علائم این بیماری گفتیم. در آخر هم نکاتی درباره درمان واریکوسل گفته شد.
دکتر رضا ولی پور متخصص بیضه و اورولوژی