فهرست موضوعات
وازکتومی یک عمل کوچک برای جلوگیری از بارداری است. در این روش مسیر خروج اسپرم از بدن مسدود می شود. پس از انجام عمل وازکتومی، فرد همچنان قادر به انزال خواهد بود اما اسپرم در مایع منی وجود ندارد. پزشک می تواند عمل وازکتومی را در مطب خود انجام دهد. این عمل معمولاً حدود ۳۰ دقیقه طول می کشد و بیمار می تواند بلافاصله پس از آن به خانه بازگردد. پزشکان عموما این روش را «عقیم سازی مردان» می نامند.
منظور از وازکتومی سنتی چیست؟
در روش سنتی وازکتومی، پزشک با ایجاد برش هایی کوچک در کیسه بیضه، به مجاری انزال (واز دفران ها) دسترسی پیدا می کند. سپس، پزشک بخش کوچکی از هر مجرای انزال را برداشته و دو انتهای آن را مسدود می کند. این عمل معمولاً با استفاده از بخیه های قابل جذب انجام می شود. پس از انجام این عمل، اسپرم قادر به خروج از بدن نخواهد بود.
منظور از وازکتومی بدون برش چیست؟
در این روش، پزشک با لمس کردن، هر یک از مجاری انزال در زیر کیسه بیضه را شناسایی می کند و با استفاده از یک گیره آن را ثابت نگه می دارد. سپس، یک برش بسیار کوچک در پوست ایجاد شده و مجرای انزال از طریق این برش خارج می شود. سپس با سوزاندن یا بخیه یا هر دو واز دفران ها را می بندد.
عمل وازکتومی چقدر اثر دارد؟
وازکتومی روشی بسیار مؤثر برای جلوگیری از بارداری است و میزان موفقیت آن تقریباً ۱۰۰% است. در موارد بسیار نادر، ممکن است مجاری انزال مجدداً متصل و باعث خروج اسپرم شوند. بلافاصله پس از انجام وازکتومی، ممکن است هنوز مقداری اسپرم در مجاری انزال باقی مانده باشد. بنابراین، حتما بایستی آزمایش های پیگیری را انجام دهید تا از عدم وجود اسپرم در مایع منی اطمینان حاصل کنید.
عوارض جانبی عمل وازکتومی چیست؟
عمل وازکتومی معمولاً بی خطر است. ممکن است بعد از عمل کمی درد، تورم در کیسه بیضه و احتمالاً کمی خونریزی داشته باشید. اما این موارد به ندرت اتفاق می افتند و اگر هم رخ دهند، معمولاً جدی نیستند. حدود ۱ تا ۲ درصد از مردان نیز دچار دردی می شوند که از بین نمی رود.
عوارض جدی، نادر هستند اما ممکن است شامل کبودی، التهاب و عفونت شوند. در صورت بروز هرگونه عارضه، ضروری است که به پزشک مراجعه کنید. سایر عوارض جانبی احتمالی اما نادر، شامل موارد زیر است:
- درد یا احساس فشار یا ناراحتی در بیضه
- گرانولوم اسپرم (یک توده سخت یا التهاب ناشی از نشت اسپرم)
- اسپرماتوسل (وجود کیست در لوله جمع کننده اسپرم)
- هیدروسل (تجمع مایع در اطراف بیضه که باعث تورم کیسه بیضه می شود)
عمل وازکتومی چه مزایایی دارد؟
وازکتومی یک روش بسیار مؤثر برای جلوگیری از بارداری است. این روش نسبت به روش های جراحی جلوگیری از بارداری در زنان مانند توبکتومی، عوارض جانبی و هزینه کمتری دارد. لازم به ذکر است که وازکتومی هیچ تأثیری بر میل جنسی، توانایی نعوظ، ارگاسم یا سایر جنبه های زندگی جنسی ندارد.
دوره نقاهت پس از عمل وازکتومی
پس از انجام وازکتومی، توصیه می شود که به مدت حداقل ۲۴ ساعت استراحت کنید. بهبودی کامل معمولاً طی چند روز حاصل می شود. احتمالاً چند روز احساس درد خواهید کرد. برای کاهش تورم و درد از کمپرس یخ استفاده کنید. همچنین می توانید از یک ساپورتور ورزشی استفاده کنید.
آیا برقراری مجدد روابط جنسی پس از عمل وازکتومی امکانپذیر است؟
توصیه می شود تا زمانی که نتایج آزمایش نشان دهد مایع منی عاری از اسپرم است، از روش های دیگر جلوگیری از بارداری استفاده شود. این آزمایش معمولاً پس از ۱۰ الی ۲۰ انزال پس از وازکتومی انجام می شود.
در صورتی که نتایج آزمایش نشان دهد که اسپرم در مایع منی وجود دارد، لازم است مجدداً آزمایش انجام شود. تنها پس از اطمینان از عدم وجود اسپرم در مایع منی، می توان از روش های دیگر جلوگیری از بارداری استفاده نکرد.
آیا عمل وازکتومی از بیماری های مقاربتی پیشگیری می کند؟
خیر. برای پیشگیری از بیماری های مقاربتی همچون HIV، استفاده از کاندوم مردانه ضروری است.
آیا می توان عمل وازکتومی را برگرداند؟
برگرداندن وازکتومی ممکن است دشوار باشد و در همه موارد موفقیت آمیز نیست. بنابراین، توصیه می شود که قبل از انجام وازکتومی، مطمئن شوید که در آینده تمایلی به فرزندآوری نخواهید داشت.
آیا وازکتومی خطر ابتلا به سرطان پروستات را افزایش می دهد؟
نتایج تحقیقات در این زمینه متفاوت است. برخی مطالعات نشان می دهند که ممکن است ارتباطی جزئی بین وازکتومی و افزایش اندک خطر ابتلا به سرطان پروستات وجود داشته باشد، اما مطالعات دیگر این ارتباط را تأیید نکرده اند. آخرین یافته های علمی نشان می دهند که وازکتومی خطر ابتلا به سرطان پروستات را افزایش نمی دهد.
دکتر رضا ولی پور متخصص بیضه و اورولوژی
