فهرست موضوعات
ناتوانی جنسی بدان معناست که آلت تناسلی مردانه جهت برقراری رابطه جنسی، توانایی سفت شدن به میزان کافی را ندارد. در این مشکل، مرد توانایی ایجاد یا حفظ نعوظ را نداشته و اصطلاح پزشکی آن اختلال نعوظ نام دارد. اختلال نعوظ با زودانزالی متفاوت است.
عوامل اصلی بروز این اختلال نعوظ شامل موارد زیر می شوند:
بیماری عروقی: نعوظ آلت هنگامی ایجاد می شود که خون در بدنه آلت تناسلی مردانه تجمع یابد. بیماری های عروقی مقدار خون رونده به آلت تناسلی یا موجود در آن را محدود می کنند. هر دوی این موارد می توانند سبب بروز مشکل در نعوظ شوند. بیماری عروقی رایج ترین عامل پزشکی ناتوانی جنسی است.
آسیب عصبی: ایجاد و حفظ نعوظ آلت تناسلی مردانه نیازمند عملکرد مناسب سلول های عصبی است. این سلول ها ممکن است در اثر ابتلا به دیابت، مالتیپل اسکلروز (ام اس)، جراحی پروستات یا آسیب به طناب نخاعی دچار مشکل شوند.
عوامل روانی: مشکلات روانی همچون افسردگی، اضطراب، احساس گناه یا ترس، گاهی اوقات می توانند مشکلات جنسی را به دنبال داشته باشند. در گذشته، باور بر این بود که عامل اصلی بروز ناتوانی جنسی ابتلا به مشکلات روانی است. پزشکان امروزه می دانند که مشکلات جسمانی عامل بروز ناتوانی جنسی در اغلب مردان هستند. با این حال، احساس شرمندگی یا اضطراب درباره عملکرد جنسی خود نیز می تواند ناتوانی یاد شده را تشدید کند.
دارو ها: بسیاری از دارو ها سبب ایجاد مشکلاتی در عملکرد جنسی افراد می شوند. دارو های تجویزی برای فشار خون بالا، افسردگی، بیماری قلبی و سرطان پروستات، از جمله این دسته های دارویی هستند.
مشکلات هورمونی: سطوح غیر طبیعی برخی هورمون ها در بدن، می تواند با میل جنسی و توانایی نعوظ تداخل داشته باشد. مشکلات هورمونی از جمله سطح پایین تستوسترون، از عوامل نه چندان رایج ناتوانی جنسی به شمار می روند.
علائم ناتوانی جنسی
فرد مبتلا به ناتوانی جنسی در ایجاد یا حفظ نعوظ دچار مشکل است. این مشکل معمولا با فعالیت جنسی فرد نیز تداخل خواهد داشت. ناتوانی جنسی می تواند به طور ناگهانی یا به صورت تدریجی بروز دهد. در برخی افراد، میزان سفتی یا مدت دوام نعوظ به طور تدریجی کاهش می یابد. در مردان دیگر مخصوصا افراد دارای مشکلات روانی، این مشکل می تواند به طور غیر قابل پیش بینی بروز داده و در هر زمانی نیز بهبود یابد. مردان مبتلا به ناتوانی جنسی می توانند بدون داشتن نعوظ کامل، ارگاسم طبیعی و انزال را تجربه کنند.
تشخیص ناتوانی جنسی
پزشک در جلسه ملاقات درباره سابقه پزشکی بیمار سوال می پرسد تا بتواند از بیماری های زمینه ای احتمالی آگاه شود. این بیماری های زمینه ای شامل مشکلات عروقی، عصبی و هورمونی می شوند. مشکلات عروقی، تمام بدن را تحت تاثیر قرار می دهند. بسیاری از مردانی که در اثر بیماری عروقی به ناتوانی جنسی مبتلا هستند، سابقه مشکلاتی از جمله بیماری قلبی، سکته مغزی و گردش خون نامناسب در پا ها را نیز دارند.
در مردان مبتلا به دیابت یا آسیب طناب نخاعی، مشکلات عصبی می توانند عامل ناتوانی جنسی باشند. این مشکلات توانایی ایجاد علائم در دیگر بخش های بدن را نیز دارند. در مردان مبتلا به عدم تعادل هورمونی، اغلب کاهش میل جنسی عامل ناتوانی به شمار می رود. پزشک دارو های مصرفی بیمار از جمله موارد بدون نسخه و گیاهی را را بررسی کرده و درباره کیفیت رابطه و زندگی جنسی او سوال می پرسد. از دیگر اقدامات انجام شده در ملاقات با پزشک، معاینه فیزیکی است. در این معاینه، بیضه ها، آلت تناسلی و وجود هر گونه نشانه از مشکلات پزشکی بررسی خواهد شد. تست سنجش قند خون، کلسترول و برخی هورمون ها، از جمله آزمایش های تجویزی برای این بیماران هستند.
گاهی اوقات، امکان دارد پزشک آزمایش های دیگری را همچون تست نعوظ شبانه آلت (NPT) برای بیمار تجویز کند. در این آزمایش، تعداد نعوظ آلت در خواب شبانه بیمار بررسی می شود. سونوگرافی داپلر از دیگر آزمایش های تشخیصی در این زمینه بوده و با هدف بررسی کیفیت جریان خون در آلت تناسلی تجویز می شود. با این که امکان دارد پزشک علت اصلی ناتوانی جنسی در بیمار را تشخیص ندهد، اما بسیاری از این درمان ها صرف نظر از علت یاد شده موثر خواهند بود. معمولا در این افراد نیازی به انجام آزمایش های متعدد و متنوع نیست.
مدت ماندگاری ناتوانی جنسی چقدر است؟
مدت ماندگاری ناتوانی جنسی به عامل بروز آن و سرعت شروع درمان بستگی دارد. ناتوانی در تمامی گروه های سنی قابل درمان است.
پیشگیری از ناتوانی جنسی
ایجاد برخی تغییرات در سبک زندگی خود می تواند به حفظ سلامت عروق خونی و پیشگیری از ابتلا به دیابت کمک کرده و در نتیجه احتمال ابتلا به اختلال نعوظ را نیز کاهش دهد. از جمله این تغییرات مفید می توان به توصیه های زیر اشاره کرد:
- یک رژیم غذایی سالم داشته و روزانه ورزش کنید.
- از مصرف سیگار اجتناب کنید.
- فشار خون خود را در محدوده طبیعی نگه دارید.
- کلسترول خون خود را در محدوده طبیعی نگه دارید.
با توجه به این که برخی دارو ها مرتبط با ناتوانی جنسی هستند، قبل از شروع مصرف، درباره عوارض جانبی با پزشک خود مشورت کنید.
درمان ناتوانی جنسی
ناتوانی جنسی دارای روش های درمانی و دارو های متعددی است. رایج ترین دسته دارویی در این زمینه، مهار کننده های فسفو دی استراز نوع ۵ نام داشته و دارو هایی از جمله سیلدنافیل (ویاگارا)، واردنافیل (لویترا)، تادالافیل (سیالیس) و آوانافیل (استندرا) را شامل می شوند. این دارو ها به صورت قرص مصرف شده و در اکثر مردان اثر بخش هستند. مصرف دارو های این دسته دارویی به طور کلی ایمن بوده اما در مردان دارای ناتوانی جنسی با عامل عصبی تاثیر کمتری دارند.
مهار کننده های فسفو دی استراز نوع ۵ می توانند با دیگر دارو ها تداخل داشته و سبب افت خطرناک فشار خون شوند. برای مثال، این دارو ها را نباید به همراه نیتروگلیسرین یا دیگر نیترات ها مصرف کرد. بنابراین، قبل از مصرف هر گونه دارو باید خطرات آن را به کمک پزشک بررسی کرد. نگران کننده ترین عوارض جانبی دارو های یاد شده، فقدان ناگهانی حس بینایی و شنوایی است. این مشکل به ندرت رخ داده اما نیازمند درمان پزشکی فوری است. گر گرفتگی و سردرد از دیگر عوارض جانبی احتمالی این دارو ها هستند. در صورتی که دارو های یاد شده به دلیل عوارض جانبی احتمالی قابل مصرف نباشند، پزشک درمان های جایگزین را پیشنهاد خواهد داد.
داروی آلپروستادیل، جریان خون به سمت آلت تناسلی را بیشتر و دستیابی به نعوظ را آسان تر می کند. این دارو را می توان با استفاده از یک سوزن کوچک به آلت تناسلی تزریق کرده یا شیاف کوچک آن را درون مجرای آلت قرار داد. شیاف ها و تزریق های این دارو در اغلب مردان موثر هستند. مصرف تستوسترون اضافی به بهبود اختلال نعوظ کمک نمی کند. در مردانی که از افت غیر طبیعی سطوح هورمونی خود رنج می برند، درمان جایگزینی تستوسترون می تواند میل جنسی آن ها را افزایش دهد. روان درمانی نیز در ناتوانی جنسی با عامل روانی، می تواند مفید باشد.
این درمان می تواند شامل مشاوره، رفتار درمانی یا زوج درمانی باشد. مردانی که از درمان دارویی یا روانی نتیجه نمی گیرند، می توانند از ابزار های مکانیکی یا پروتز ها استفاده کنند. محصولات بیرونی که با نام وکیوم نعوظ نیز شناخته می شوند، ایمن و بسیار موثر هستند. با این حال، بسیاری از مردان و شرکای جنسی آن ها تمایلی به استفاده از این محصولات ندارند. گزینه دیگر جایگذاری ایمپلنت آلت به روش جراحی است. تنها درصد اندکی از مردان مبتلا به ناتوانی جنسی این گزینه را انتخاب می کنند. گاهی اوقات، در مردانی که در اثر ضربه به ناتوانی جنسی مبتلا شده اند، درمان با جراحی عروقی پیشنهاد می شود.
زمان مراجعه به متخصص
در صورتی که مشکل ایجاد یا حفظ نعوظ به مدت ۳ ماه یا بیشتر جریان داشته باشد، باید با پزشک خود صحبت کرد. ناتوانی جنسی ناشی از عوامل روانی، می تواند به صورت خود به خود برطرف شود. با این حال، در صورتی که عامل بیماری جسمانی باشد، درمان الزامی است.
پیش آگهی
به طور کلی، چشم انداز بهبود مردان مبتلا به ناتوانی جنسی بسیار عالی است. اغلب ناتوانی های جنسی ناشی از مشکلات غیر قابل درمان هستند. با این حال، بسیاری از مداوا های پزشکی به احیای عملکرد جنسی این افراد کمک می کنند. لازم به ذکر است، برخی عوامل ناتوانی جنسی از جمله مشکلات روانی، هورمونی و آسیب های شریانی قابل درمان هستند.
